پس از مدتی برخی رسانه‌ها این ویروس را دوستدار کودکان نامیدند و به ذکر این موضوع می‌پرداختند که «کودکان به کووید 19 مبتلا نمی‌شوند» این گزاره ناشی از نتایج اولیه از پژوهش درباره این بیماری بود شاید چون شمار کودکانی که به این بیماری مبتلا شده بودند صفر یا بسیار اندک بوده است؛ باعث شده بود حتی دانشمندان تصور کنند کودکان از این اپیدمی در امان خواهند بود.
اما پس از گذشت چند روز وقتی شاهد مراجعه کودکان به مراکز درمانی شدند، به این نتیجه رسیدند آن‌گونه هم که درباره کودک دوست بودن این ویروس سنگین و بزرگ فکر می‌کرده‌اند صحت نداشته است.
مصطفی معین، پزشک و رییس انجمن آسم و آلرژی و مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی که چندی پیش در کتاب خود با عنوان «چهل کودک» به مسائلی از جمله شرایط کلی جسمی روانی کودکان پرداخته بود؛ در گفت‌وگو با (ایبنا) معتقد است؛ کودکان در مقایسه با بزرگسالان و کهنسالانی که سابقه، بیماری‌هایی چون فشارخون، بیماری‌های قلبی و کبدی و کلیوی، سرطان‌ها و سایر بیماری‌های مزمن دارند، سیستم ایمنی قوی و کارآمدتری دارند و به همین دلیل آسیب‌پذیری و مرگ و میر کمتری در ابتلای به کرونا دارند.
شرح این گفت‌وگو را در ادامه می خوانید؛
با توجه به انتشار ویروس کرونا و ابتلای شماری از هموطنانمان به کووید ۱۹ همواره این حقیقت علمی مطرح بوده است که کودکان زیر ده سال به این بیماری مبتلا نمی‌شود؛ شما چقدر این گزاره را تایید می‌کنید و در‌صورت صحت آن به لحاظ علمی چه روندی در آناتومی بدن کودکان وجود دارد که در‌مقابل ویروس مقاوم است؟ آیا سیستم ایمنی بدن کودکان قوی‌تر از بزرگسالان است؟
با توجه به اینکه در مقایسه با بزرگسالان و سالمندان، درصد کمتری از کودکان مبتلا به ویروس کرونا گزارش می‌شود این ذهنیت ایجاد می‌شود که کودکان نسبت به این بیماری مقاوم‌ترند. شاید تماس کمتر کودکان با محیط‌های آلوده و یا بیماران از دلایل کمتر مبتلا شدنشان به بیماری کرونا باشد. در هرصورت پژوهش‌های انجام گرفته درباره میزان شیوع این بیماری در کودکان، نتایج متفاوتی را نشان داده‌اند و نمی‌توان در این مورد اظهار نظر قطعی کرد. باید بگویم که در ماه‌های اول دوره شیرخواری، ابتلا به عفونت ویروسی کرونا حتی می‌تواند خطرناک‌تر باشد.
در مقایسه با افراد میانسال و کهنسالان، بیماری‌هایی چون فشارخون، بیماری‌های قلبی و کبدی و کلیوی، سرطان‌ها و سایر بیماری‌های مزمن در کودکان، نوجوانان و جوانان کمتر مشاهده می‌شود، سیستم ایمنی قوی و کارآمدتری دارند و به همین دلیل آسیب‌پذیری و مرگ و میر کمتری در ابتلای به این بیماری دارند. بالعکس در کهنسالان و افراد بزرگسال دچار بیماری‌های زمینه‌ای، سیستم ایمنی آنها ضعیف شده و احتمال خطر سرایت ویروس کرونا و مخاطرات آن هم افزایش پیدا می‌کند. همچنین طبیعی است در کودکانی که به علت بیماری‌های زمینه‌ای مانند نقص ایمنی اولیه که نوعی بیماری مادرزادی است، سوءتغذیه، بیماری‌های مزمن کلیوی، تنفسی، قلبی و کبدی دچار ضعف سیستم ایمنی شده‌اند نیز میزان شیوع و وخامت بیماری کرونا در آنها شدیدتر باشد.
نکته دیگری که متذکر می‌شوم این است که ابتلای مادران باردار به عفونت‌های ویروسی مانند آنفلوانزا بویژه در ماه‌های اول بارداری، می‌تواند به سقط جنین و یا تولد قبل از موعد نوزاد و یا ناهنجاری‌های مادرزادی او منجر شود و این احتمال خطر در ارتباط با ویروس کرونا هم وجود دارد. بنابراین خودداری از مواجه شدن مادران آبستن و نیز کودکان با محیط‌های آلوده و یا با بیمارانی که علائم سرماخوردگی و تب و سرفه دارند و نیز رعایت دقیق توصیه‌های بهداشتی و ماندن در منزل را تاکید می‌کنم.
تاکنون ویدیوهای زیادی از استرس کودکان در مقابل با این بیماری منتشر شده است و این نشاندهنده این امر است که ما در انتقال مفاهیم مربوط به این بیماری کمی دچار اشتباه شدیم با توجه به اینکه شما در کتاب چهل کودک به شرایط روانی بیماران در روند بیماری تاکید کرده‌اید، حال به نظر شما باید چه کرد که کودکان دچار استرس و‌اظطراب ناشی از ابتلا به این بیماری نشوند؟
سوال خوب و بجایی است؛ چون معمولا به اهمیت سلامت روانی و اجتماعی کودک، ویژگی‌های دوران کودکی، حساسیت و آسیب‌پذیری او، چه در خانواده‌ها و چه در سطح جامعه و رسانه‌ها کمتر توجه می‌شود. کودک خیلی خوب تنش‌های محیطی را درک می‌کند و در چهره و رفتار مادر و پدر و اعضای خانواده مشاهده می‌کند، هرچند قادر به تحلیل و علت‌یابی و تبیین آن نیست. تحت تاثیر شرایط بحرانی همه گیری گسترده کرونا در کشور و بازتاب آن در خانواده، رسانه‌ها و فضای مجازی، کودک دچار اضطراب و وحشت می شود. این اضطراب و وحشت‌زدگی می‌تواند خود را در حالات کناره‌گیری و انزوا، کم اشتهائی، اختلال خواب، کابوس، شب ادراری، سردرد و یا درد شکم نشان دهد. در این موقعیت، نقش حمایتی و آگاهی بخشی پدر و مادر نسبت به کودک بسیار مهم و تعیین کننده است. حفظ آرامش در چهره و بیان و رفتار، ادامه نظم و برنامه‌های معمولی زندگی از نظر خواب و استراحت کافی، غذاخوردن و سرگرمی و ورزش، توضیح صادقانه و ظریف علت بیماری کرونا و چگونگی پیشگیری و درمان و گذرا بودن دوره آن می‌تواند برای کودک آرامش بخش باشد
در صورت ابتلا کودکان به این بیماری آیا روند درمانی آنها متفاوت خواهد بود و آیا شما تا کنون از زمان شیوع بیماری موردی را مشاهده کرده اید؟
مراحل و روش تشخیص و درمان عفونت ویروسی کرونا در کودکان و بزرگسالان تفاوت چندانی ندارد. با بروز علائمی چون بروز تب، سرفه، درد بدن و ادامه آن به صورت تنگی نفس، خستگی شدید و یا درد سینه و مراجعه به پزشک، با توجه به سابقه علائم و معاینه بالینی، پزشک ممکن است انجام آزمون های تشخیصی خون و یا پرتونگاری(سی تی اسکن)از ریه های بیمار را درخواست کند. مثبت شدن آزمون تشخیص خونین(تست)کرونا در بیمار فقط نشاندهنده آلوده شدن بیمار به ویروس کرونا است و برای عدم انتقال بیماری به دیگران دستور به جدا سازی(قرنطینه شدن) بیمار داده شود. اگر علائم تنفسی بیمار در حد خفیف و وضعیت عمومی‌اش خوب بود، جداسازی با دو سه هفته بستری شدن در منزل و در غیر اینصورت دستور بستری در بیمارستان خواهد بود.
در تجربه کاری خود طی دو - سه هفته گذشته، کودک بیماری که به عفونت ویروسی کرونا در او مشکوک شوم نداشته‌ام. علائم تب و سرفه و یا آبریزش‌بینی آنها با تشخیص سرماخوردگی و آنفلوانزا و با تجویز استآمینوفن، اسپری کلرور سدیم در بینی، استراحت، آب و مایعات بر طرف شده و اگر سابقه آسم داشته‌اند با مصرف اسپری‌های استنشاقی مربوط مداوا شده‌اند. البته بیشتر بیمارانی که مراجعه کرده بودند دچار آلرژی‌های مختلف و یا آسم بودند ولی بطور کلی در بیمارستان مرکز طبی کودکان نیز تنها به سه مورد کرونا مشکوک شده‌اند که در یک کودک برای آزمون‌های تکمیلی اقدام کرده‌اند
نظر شما