به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خوزستان، چهاردهمین دوره نمایشگاه استانی کتاب خوزستان هفته گذشته به کار خود خاتمه داد. امسال سومین سالی بود که کتابفروشی‌ها در این رویداد شرکت می‌کردند؛ کتابفروشانی که امروز بیش از هر زمان دیگری با مشکلات ناشی از گرانی کاغذ و قیمت بالای کتاب، دست و پنجه نرم می‌کنند، این نمایشگاه‌ کتاب را فرصتی که می‌تواند حیاتی دوباره به کالبد آنها بدهد، تلقی می‌کردند تا با فضایی که در اختیارشان قرار داده می‌شود، چرخ‌های اقتصادی‌شان را دوباره به حرکت دربیاورند.

در چهاردهمین دوره نمایشگاه کتاب خوزستان هم، کتابفروشی‌های شرق، محام، رشد، شهر کتاب و جعفری حضور داشتند؛ کتابفروشی‌های برجسته و فعال اهواز که همیشه پیشرو طرح‌های فصلی بوده‌اند و طی این سال‌ها توانسته‌اند رتبه پنجم فروش را در کشور برای استان به ارمغان بیاورند.

دغدغه‌ای که مخاطبان کتاب در روز پایانی نمایشگاه دارند، کمبود زمان برای استفاده کامل از بن‌های خرید کتاب در نمایشگاه است. بارش شدید باران در روز پایانی فعالیت نمایشگاه کتاب خوزستان عملا موجب شد بازدیدکنندگانی که بن‌های کتاب را از روز‌های قبل تهیه کرده بودند، انتظارشان در آخرین روز نمایشگاه حاصل نشود اما باحمایت موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی کشور چندسالی است که تدابیر خاصی برای این مشکل نیز اندیشیده شده است؛ به این ترتیب که فرصت بعد از پایان نمایشگاه، در اختیار کتابفروشان قرار داده می‌شود تا علاوه بر کمک به نمایشگاه‌ها مخاطبانی که فرصت خرید را پیدا  نکرده‌اند، بتوانند با توجه به علاقه‌مندی‌هایشان از کتابفروشی‌ها خرید کنند. در این نمایشگاه هم فرصتی دو هفته‌ای به کتابفروشان داده شد تا بتوانند بن کارت‌های مشتریان را بردارند.

فراهم شدن امکان حضور کتابفروشی‌ها در نمایشگاه‌های استانی، مثبت است
مدیر کتابفروشی شرق در اهواز در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: در نمایشگاه کتاب 98 مجموعه کتابفروشی شرق با 3 غرفه حضور فعالی داشت. با توجه به محدودیت فضا، متاسفانه مجبور به ارائه تعداد بسیار محدودی از عناوین موجود شدیم. عمده عناوین این کتابفروشی در نمایشگاه امسال، کتاب‌های ناشران مطرح عمومی مانند ققنوس، نی و... به‌علاوه ناشران تخصصی زبان‌های خارجه بود.

منصور رئیسی ادامه داد: با حمایت مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان و معاون فرهنگی این اداره‌کل در حد امکان و فضایی که در اختیار داشتند، غرفه‌های مناسبی به کتابفروشان اهوازی تخصیص داده شد. هر چند موجودی و توان کتابفروشان بومی بسیار فراتر از اینهاست.

وی اضافه کرد: بیشتر کتابفروشان به‌علت تاثیر منفی در فروششان مخالف برپایی نمایشگاه هستند؛ اما با اقدام موثری که موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی و موسسه خانه کتاب در راستای حمایت از کتابفروشان در طی 3 دوره اخیر انجام داده‌اند، امکان حضور فیزیکی کتابفروشان هم در نمایشگاه برای ارائه کتاب‌های موجود و نیز امکان پذیرش بن نمایشگاه در محل کتابفروشی تا 2 هفته پس از نمایشگاه، ایجاد شده بود.
 
وی در جواب این سوال که جلب اعتماد و اخذ نمایندگی برای کتابفروشان چگونه صورت می‌گیرد؟ می‌گوید: هر کدام از همکاران باید نمایندگی ناشران در حوزه‌های مختلف را به عهده گرفته تا با پشتیبانی و حمایت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان بتوانند فضای لازم را جهت ارائه کتاب‌ها به دست آورند.

مدیر کتابفروشی شرق در پاسخ به این پرسش که در قراردادی که ناشر با کتابفروشی می‌بندد، میزان سودشان از رقم پشت جلد کتاب‌هایی که می‌فروشند، چند درصد است و آیا با تخفیف نمایشگاهی، این اقدام مقرون به صرفه است؟ گفت: ناشرانی که به کتابفروشان نمایندگی فروش در نمایشگاه را می‌دهند، تخفیف مازادی در نظر نمی‌گیرند و تخفیفی که کتابفروشان ارائه می‌کنند، از جانب کتابفروشی است که با توجه به هزینه‌های موجود توجیه اقتصادی قابل قبولی ندارد.

وی در پایان از تلاش‌های شبانه روزی مسئولان اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان برای برپایی این رویداد فرهنگی قدردانی کرد.

شان کتابفروشی‌ها با تخصیص غرفه‌های مناسب به آنها، رعایت شود
مدیر داخلی کتابفروشی محام نیز به خبرنگار ایبنا گفت: در چهاردهمین نمایشگاه کتاب خوزستان چند کتابفروشی شناخته شده اهواز حضور پررنگی داشتند. در این دوره کتابفروشان به جای گرفتن نمایندگی‌های نشر البته بجز دو، سه مورد خاص، بیشتر کتاب‌های پر مخاطبی را که ناشران آن‌ها در نمایشگاه حضور نداشتند، ارائه کردند.

کریم فریسات با بیان اینکه در دوره‌های گذشته کتابفروشان نظر موافقی به برگزاری نمایشگاه نداشتند، توضیح داد: توجیه حضور کتابفروشان در نمایشگاه به علت اُفت شدید فروش در روزهای برگزاری است تا بتوانند از این طریق حداقل درآمدی را حفظ و بیش از این متضرر نشوند.

وی تعامل اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان را با کتابفروشان مثبت دانست و از مسئولان موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران هم خواست نگاه بسته به کتابفروشی‌ها را جایگزین نگاهی بازتر بکنند و مثلاً در تخصیص غرفه به آنها در نمایشگاه، تسهیلات بیشتری قائل شوند و سعی کنند فضایی که در اختیار کتابفروشی‌ها قرار می‌دهند، در شان آنها باشد.

فریسات، اخذ نمایندگیِ ناشران را برای کتابفروشان صاحب‌نام، کاری دشوار ندانست و در عین حال تاکید کرد: تعداد زیادی از ناشران مطرح بر این باورند که شرکت در نمایشگاه، منافع کتابفروشان را به خطر می‌اندازد و به همین دلیل همکاری نمی‌کنند.

اخذ نمایندگی از ناشران با وجود ارتباط موثر کتابفروشان در طول سال، کار ساده‌ای است
مدیر داخلی کتابفروشی محام درباره میزان سود ناشر به کتابفروشان شرکت کننده در نمایشگاه گفت: ناشری که نمایندگی خود را به کتابفروش و یا فرد دیگر برای حضور در نمایشگاه می‌دهد، کتاب‌هایش را با درصد تخفیف بالاتر و به‌صورت امانی در اختیار آنها قرار می‌دهد. هرچند این شامل کتابفروشی که کتاب‌های غرفه خود را از انبار و بدون اخذ نمایندگی عرضه می‌کند، نمی‌شود؛ ولی با توجه به بخش زیادی از سود کتاب‌ها به ناشر، صرفه اقتصادی را برای آنان به دنبال دارد.

مدیر کتابفروشی شهر کتاب اهواز نیز با مثبت ارزیابی کردن حمایت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان از کتابفروشان فعال اهواز، گفت: غرفه‌هایی که به کتابفروشان اختصاص داده شد، در مکان‌های خوبی بود. هرچند حضور کتابفروشان در مکان بزرگ فرهنگی که فقط یک بار در سال به مدت محدود اتفاق می‌افتد، بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد.

محمد رنجبر ادامه داد: استراتژی بازاریابی و فروش هر فروشگاهی جهت معرفی محصولات و ارتباط با مخاطبین متفاوت است، مشکلات اقتصادی در کشور که از دو سال گذشته گریبانگر همه صنوف شد، بیشترین آسیب را به کتابفروشی‌ها وارد کرد و کتابفروشی شهرکتاب با توجه به شرایط سختی که پیش رو داشت تلاش کرد به‌طور اختصاصی کتاب با موضوعاتی تخصصی چون: مدیریت، بازاریابی، تبلیغات، برندسازی، فروش، روانشناسی تهیه و توزیع کند و در کنار فروش کتاب نسبت به مشاوره و آموزش نیز فعالیت‌هایی متناوب را انجام دهد که تاکنون با استقبال خوبی از سوی مخاطبین مواجه شده‌ایم.

وی کتابفروشان را آخرین حلقه اتصال تولید و توزیع کتاب دانست و عنوان کرد: با توجه به اینکه کتابفروشی‌ها هزینه‌های بیشتری را نسبت به ناشران و مراکز پخش متحمل می‌شوند، از لحاظ توجیه اقتصادی و درآمدزایی نسبت به ناشران کمترین سود را می‌برند.

رنجبر در جواب این سوال که چرا سایر کتابفروشی‌های استان حضورشان در نمایشگاه کتاب خوزستان کمتر است؟ گفت:
علت‌های متعددی دارد که مهمترین آن‌ها همان نداشتن توجیه اقتصادی و یا نداشتنن نیروی انسانی کافی است. کتابفروشان دیگر نیز به فراخور نحوه فعالیت و گستردگی موضوعات کتاب‌ها نسبت به حضور در نمایشگاه اقدام کردند.

وی اخذ نمایندگی از ناشر را با وجود ارتباط موثرکتابفروشان در طول سال کار ساده‌ای دانست و افزود: وقتی کتابفروشان در سال کتاب‌های ناشران را تهیه و توزیع می‌کنند، گرفتن نمایندگی فروش کتاب در نمایشگاه‌های استانی در صورتی که خود ناشر توانایی حضور در نمایشگاه را نداشته باشد، به راحتی از طریق سایت موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی و با هماهنگی ناشر امکانپذیر است.

حضور کتابفروشان در نمایشگاه استانی توجیه اقتصادی برای این صنف ندارد
مدیر کتابفروشی جعفری هم که به نمایندگی از نشر چشمه، ققنوس پارمیس، مهرماه، ژرف‌اندیشان و... در چهاردهمین نمایشگاه استانی خوزستان شرکت کرده بود، بر این باور است که فضایی که در اختیار کتابفروشان در نمایشگاه قرار داده می‌شود، راضی‌کننده نیست و به‌گفته یکی از ناشران اهوازی باید با جدال غرفه مورد نظر را بگیریم.

بهنام جعفرپیشه گفت: حضور کتابفروشان در نمایشگاه کتاب استانی توجیه اقتصادی برای این صنف ندارد و فقط برای دیده شدن شرکت می‌کنند و اگر ناشر نیرویی برای حضور در نمایشگاه‌های استانی نداشته باشد، به سود ناشر است که کتاب‌هایش را به کتابفروشی ارائه دهد.