مردم استان سیستان و بلوچستان در صحنه‌های مختلف قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با رهبری و هدایت شهید سیدمحمدتقی حسینی طباطبایی نقش موثری در پیروزی انقلاب در این خطه از کشور ایران داشتند. با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 و فعالیت گروهک‌های ضد انقلاب و جدایی‌طلب که به دنبال آشوب در این منطقه بودند، مردم استان به کمک نیروهای امنیتی به ویژه سپاه برای مقابله با این گروهک‌ها و خنثی‌سازی توطئه آن‌ها برخاستند.
در کتاب «نقش استان سیستان و بلوچستان در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس» سعی شده است تا گوشه‌ای از تاریخ رزم رزمندگان این استان در اختیار عموم قرار بگیرد. پس از برگزاری کنگره ملی شهدای استان سیستان و بلوچستان در سال 1396 این امکان به وجود آمد تا نگارش این کتاب محقق شود. با بررسی اسناد و مدارک لشکر 41 ثارالله، سپاه استان سیستان و بلوچستان، ارتش، نیروی انتظامی و سایر سازمان، اداره‌ها و ... کار تالیف آغاز شد تا نسخه کاملی باشد برای نسلی که آن حماسه‌ها را آفریدند و نسل‌های آینده‌ای که به این دوره ببالند.
یکی از ویژگی‌های این کتاب آمار و اطلاعات مندرج در آن است که به گفته نویسندگان سعی شده آمار و اطلاعات در این کتاب دقیق، مستند و به واقعیت هرچه نزدیک‌تر باشد؛ ولی با توجه به عظمت جنگ ایران و عراق و عملکرد نیروهای مسلح، نیروهای داوطلب مردمی در قالب بسیج و جهاد سازندگی در ابعاد مختلف و همچنین وجود منابع متعدد که هریک به نوعی در این واقعه درگیر بوده‌اند، در برخی موارد کتاب آماری قطعی ارائه نداده است، هرچند تلاش فراوانی در این زمینه صورت گرفته است.
سرزمین اساطیری سیستان و بلوچستان
استان سیستان و بلوچستان از دو منطقه «سیستان» و «بلوچستان» تشکیل می‌شود. تاریخ‌نگاران بنای سیستان را به گرشاسب، یکی از نوادگان کیومرث نسبت داده‌اند. نام سیستان از نام اقوام آریایی «سکا» اخذ شده است. «سکاها» در حدود سال 128 قبل از میلاد، در پهنه سیستان استقرار یافتند. «نیمروز» نام دیگر سیستان است. همچنین بنای بیشتر شهرهای سیستان را پهلوانان اسطوره‌ای ایران چون زال، سام و رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامه فردوسی نسبت داده‌اند. در قدیمی‌ترین اسناد تاریخی، سرزمین بلوچستان امروزی که در ناحیه جنوبی استان قرار دارد به اسم «مکا» مشهور بوده و در نوشته‌های تاریخ‌نگاران از آن به عنوان «گدروزیا» یاد شده است.
نقش نیروهای اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در جلوگیری از سقوط احتمالی آبادان
اعزام اولین نیروهای استان سیستان و بلوچستان به منطقه جنوب و شهر آبادان زمانی انجام شد که آبادان توسط دشمن در محاصره قرار داشت و هرلجظه احتمال سقوط شهر می‌رفت؛ ولی رسیدن به موقع نیروهای اعزامی از استان، باعث تقویت جبهه شد؛ به طوری که مرتضی قربانی به عنوان فرمانده بخشی از آبادان در خصوص حضور به موقع این نیروها می‌گوید: «در زمان و شرایط بسیار حساس که آبادان در محاصره بود و احتمال سقوط آن وجود داشت، حضور 45 نفر نیرو از زاهدان برای کمک به رزمندگان به یک معجزه شبیه بود که نه تنها از سقوط آبادان جلوگیری می‌کرد، بلکه باعث اسارت 500 نفر از نیروهای عراقی و کشته شدن 2000 نفر از سربازان دشمن شد.»
12 خرداد 1360 پس از تبلیغات در نماز جمعه زاهدان، تعداد 25 نفر از نیروهای داوطلب مردمی از شهرستان‌های زابل و زاهدان ثبت نام کردند و به فرماندهی احسان پارسی، اولین گروه نیروهای مردمی، عازم خوزستان شدند و در ستاد جنگ‌های نامنظم، تحت فرماندهی شهید دکتر مصطفی چمران سازماندهی و به کارگیری شدند. علی کیخا از پیشکسوتان هشت سال دفاع مقدس که افتخار بیش از 65 ماه رشادت را در کارنامه خود دارد، در خصوص چگونگی اعزام گروه احسان پارسی می‌گوید: «در 12 خرداد 1360 خطیب نماز جمعه، حجت‌الاسلام عبادی اعلام کرد: «هرکس آمادگی رفتن به جبهه را دارد تا همراه چمران با دشمن بجنگد، بعد از نماز، به آقای احسان پارسی که از چریک‌های چمران است مراجعه و ثبت نام کند. بنده که به دنبال چنین فرصتی بودم، بلافاصله مراجعه کردم . پسرعمو و پسرخاله‌ام نیز ثبت‌نام کردند و 25 نفر پس از تشکیل پرونده و ثبت نام در مسجد جامع زاهدان در 12 خرداد 1360 با یک دستگاه مینی‌بوس، با بدرقه گرم خانواده‌ها و مردم زاهدان به اهواز حرکت کردیم.
حضور نیروهای اعزامی استان در تیپ پدافند هوایی 10 محرم
این روزها که بازار صحبت از پدافند هوایی ایران گرم است، این کتاب هم از حضور نیروهای اعزامی استان سیستان و بلوچستان در تیپ پدافند هوایی 10 محرم، قرارگاه خاتم الانبیا در دفاع مقدس همزمان با عملیات بدر سخن می‌گوید. در بخشی از آن می‌خوانیم: «تیپ 10 محرم پدافند هوایی تحت امر قرارگاه خاتم‌الانبیا (ص) به منظور حفاظت و حراست از قرارگاه‌های عملیاتی در مقابله با تهاجم هوایی دشمن در سال 1363 تاسیس شد که 2 نفر از پاسداران اعزامی از استان سیستان و بلوچستان به نام نادر پیری به عنوان معاون عملیات و حسینعلی کیانی اصل به عنوان جانشین واحد تدارکات، از موسسان و افراد موثر این تیپ بودند.
در عملیات بدر، بیش از 500 کیلومتر مربع از منطقه هور و 13 کیلومتر از جاده خندق به تصرف نیروهای خودی درآمد؛ اما پشتیبانی از صحنه نبرد و ترابری، به دلیل وسعت آب‌گرفتگی که سه برابر منطقه خاکی بود، به دشواری انجام گرفت و وجود عقبه‌های گسسته در مناطق مقدم رزم، مانع موفقیت کامل شد. از سوی دیگر همزمان با این عملیات توان موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وارد معادلات جنگ شد و ایران برای اولین‌بار مقابله به مثل کرد و در برابر آغاز اولین دوره جدید جنگ شهرها و حملات موشکی عراق به تهران که تلفات زیادی داشت، کرکوک و بغداد را هدف موشک‌های خود قرار داد.»
در فصل‌های مختلف این کتاب پس از آشنایی اجمالی با استان سیستان و بلوچستان، علل و عوامل وقوع انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، نقش نیروهای مسلح و بسیج استان سیستان و بلوچستان در دفاع مقدس و نقش مردم و سازمان‌های دولتی استان در پشتیبانی از جنگ اختصاص دارد.
کتاب «نقش استان سیستان و بلوچستان در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس» تالیف علی کیخا و داوود شیرازی از سوی نشر تنگه احد در 676 صفحه به بهای 100 هزارتومان منتشر شده است.
نظر شما