کشور ما از جمله کشورهایی است که به مدد بهره‌مندی از نعمت خدادادی نفت، سالانه مقادیر زیادی لوازم پلاستیکی تولید می‌کند تا جایی که ایران یکی از عمده تولید کنندگان مواد پلاستیکی به‌شمار رفته و به دنبال آن سهم چشمگیری در تولید این نوع زباله در جهان دارد.
«کتاب پلاستیک قاتل خاموش محیط زیست»، تالیف مشترک سارا میرزایی، سعیده چراغعلیخانی و شیوا شفیع‌خانی، ضمن اشاره به انواع پلاستیک‌ها و ساختار و ویژگی‌های آن‌ها، به آثار مخرب پلاستیک در محیط زیست و همچنین فواید استفاده از کیسه‌های سازگار با محیط زیست، بازیافت پلاستیک و راهکارهای کاهش تولید پلاستیک می‌پردازد.
.jpg)
کیسه‌های پلاستیکی، دردسری برای ساکنان دریاها
«هنگامی که کیسه‌های پلاستیکی به‌عنوان زباله دور ریخته می‌شوند، به علت ماندگاری بیش از 500 سال در محیط، باعث آلودگی محیط زیست می‌شوند. این کیسه‌ها به همراه باد جابه‌جا شده و وارد رودخانه‌ها و کانال‌های آب می‌شوند و در نتیجه موجب گرفتگی آبراهه‌ها شده و در بسیاری موارد به علت ساکن ماندن آب، زادولد انواع حشرات افزایش می‌یابد. کیسه‌های پلاستیکی درصورت ورود به محیط زیست دریایی، وارد زنجیره غذایی جانوران دریایی شده و سالانه هزاران گونه از جانوران آبزی از قبیل وال، دلفین، فُک، لاک‌پشت و همچنین پرندگان دریایی، بر اثر خوردن این کیسه‌ها و خفگی ناشی از آن می‌میرند. کیسه‌های بلعیده شده حتی پس از مرگ جانوران و تجزیه آن‌ها نیز سالم باقی می‌مانند، بنابراین دوباره پراکنده شده و از بین بردن حیاتی دیگر را ادامه می‌دهند.»
ظرف‌های یک‌بار مصرف گیاهی
«مواد تشکیل‌دهنده ظروف یک‌بار مصرف گیاهی از مواد طبیعی گیاهی مانند نشاسته ذرت، سیب‌زمینی و گندم ساخته می‌شود. نشاسته‌به‌طور طبیعی یک‌پلیمر گیاهی ضعیف است که خاصیت هیدروفیلی و آب‌دوستی دارد، پس باید به پلیمر قوی تبدیل شود. افزودن اسیدهای چرب گیاهی مانند استاریک اسید و اولئیک اسید باعث می‌شود تغییراتی در ترکیب اولیه به‌وجود آید و با تشکیل گروه استری با زنجیره طویل کربنی، خاصیت آب‌گریزی ایجاد شود. در تولید آن‌ها از موم عسل، روغن گیاهی و گلوتن به منظور ایجاد خاصیت پلیمری و ضد آب استفاده شده و از آن‌جایی که این ظروف قابلیت تجزیه سریع در خاک را دارند، اثرات سوء زیست‌محیطی نیز ندارند و چون کنشی بین ماده غذایی و ظروف وجود ندارد، بنابراین می‌توان از آن‌ها برای انواع غذاها و مایعات گرم و حتی روغن استفاده کرد.»
سیاست‌های تشویقی برای کاهش استفاده از پلاستیک
«در کشورهای توسعه‌یافته، برنامه‌های هدف‌دار کردن پسماندهای تولید مردم تدوین شده و در حال اجرا می‌باشد و در جهت تقویت اثربخشی آن، یک‌سری ابزارهای تشویقی و قوانین و دستورالعمل‌هایی را اجرایی می‌کنند. در کشور ژاپن، مصرف‌کنندگان جهت استفاده از نایلون و مشتقات آن می‌بایست مبالغی را به‌عنوان سهم دولت بپردازند و درصورتی‌که از سبدهای مخصوص گیاهی و یا کاغذی استفاده نمایند، مشمول تخفیف تا سه درصد می‌شوند. در کشور هلند، پلاستیک‌های بازیافت شده به سبدهای ویژه خرید تبدیل و در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد. در ایران هم اقداماتی در این زمینه از سوی سازمان محیط زیست و سازمان مدیریت پسماند شهرداری‌ها انجام شده است که از طریق رسانه‌ها و تبلیغات شبکه‌های مجازی و سایر وسایل و روش‌های اطلاع‌رسانی انجام می‌شود.»
نخستین چاپ کتاب «کتاب پلاستیک قاتل خاموش محیط زیست» در 80 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 25 هزار تومان از سوی نشر لیما راهی بازار نشر شده است.
نظر شما