در این اثر مکتب عرفانی شیخ صفی‌الدین ازدبیلی و شاه اسماعیل ختایی تشریح و تمام مراسم علویان که در گذشته و از زمان صفویه رایج بوده با مستندات تاریخی گردآوری شده است.
محوریت دانشنامه «اردبیللی‌لر» که در 5 جلد و در طول 5 سال تدوین شده، به تشریح مسلک و عقاید مریدان شیخ صفی در آناتولی پرداخته است.
این کتاب به صورت دایره‌المعارف در 3 هزار صفحه و به زبان ترکی استانبولی با تیراژ 5 هزار نسخه از سوی انتشارات علوی در آنکارا به شکل مشارکتی و حمایتی به صورت رایگان چاپ و روانه بازار نشر ترکیه شده است.
اردبیللی‌لر در سال 2018 در ترکیه رونمایی شده بود که چون موضوع آن مربوط به اردبیل و نقش شاهان صفوی در تاریخ اسلام و تشیع است، در این شهر نیز به پژوهشگران معرفی شد تا در ردیف دیگر کتاب‌های مرجع پژوهشی در کتابخانه‌ها مورد استفاده علاقه‌مندان قرار گیرد.
نادر فلاحی، مدیر كل میراث فرهنگی استان اردبیل در جریان رونمایی از این دانشنامه، همكاری در انجام چنین پژوهش‌های مشتركی به‌ویژه در حوزه آیین‌های مذهبی را زمینه‌ساز ارتباط بیشتر دانست و گفت: هر اقدام پژوهشی که به معرفی هویت تاریخ اردبیل در سطح بین‌الملل بپردازد، به لحاظ مادی و معنوی مورد حمایت سازمان میراث فرهنگی خواهد بود.
آیت‌الله سیدحسن عاملی، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل هم در دیدار با هیأت پژوهشی دانشنامه «اردبیللی‌لر» اظهار کرد: شکل‌گیری حکومت صفوی، انسجام ملی و معرفی مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی کشور ثمرات قابل توجهی در تاریخ کشور به دنبال داشته است، لذا معرفی غنای تاریخی اردبیل - به عنوان خاستگاه صفویه - در سطح بین‌المللی، اهمیت ویژه‌ای داشته و بسیار ضروری است.
رئیس شورای فرهنگ عمومی استان اردبیل ضمن قدردانی از «جوشکون کوکل» محقق علوی‌شناس ترکیهای برای تألیف دانشنامه «اردبیللی‌لر»، افزود: اشتراکات دینی و فرهنگی اردبیل میزبان بسیاری از علویان ترکیه و دیگر کشورهای اروپایی کرده است؛ از این رو با جدیت تمام قصد داریم به شکلی شایسته زمینه حضور و فعالیت آنها را در این استان فراهم آوریم.
«جوشکون کوکل» محقق و سرپرست هیأت پژوهشی دانشنامه «اردبیللی‌لر» نیز در این دیدار تصریح کرد: علویان ترکیه شیخ صفی‌الدین اردبیلی و شاه اسماعیل صفوی را با احترام یاد می‌کنند و بسیاری از مردم ما به سبب اعتقادات خود آرزوی زیارت مرقد شیخ را - به عنوان مکانی مقدس - دارند.
وی ادامه داد: تلاش ما در دانشگاه‌های ترکیه بر این است که مردم را با تاریخ اردبیل و اهمیتی که در شناساندن دین اسلام داشته آشنا کنیم.
کوکل در جریان رونمایی از دانشنامه اردبیللی‌لر گفت: در این مجموعه مکتب عرفانی شیخ صفی‌الدین و شاه اسماعیل تشریح شده است و از این رو که مریدان شیخ صفی در آناتولی، اردبیلی شناخته می‌شوند، عنوان این کتاب اردبیللی‌لر (اردبیلی‌ها) انتخاب شده و درباره علویانی است که از اردبیل به آناتولی، سوریه و شرق بالکان رفته‌اند و تمام مراسم علویان که در گذشته و از زمان صفویه رایج بوده با مستندات تاریخی در این کتاب گردآوری شده است.
وی با تأکید بر نقش اردبیل و شاه اسماعیل در جغرافیای اسلام اذعان کرد: در آناتولی شاه اسماعیل ختایی همچنان مریدانی دارد که همه آیین‌های وی را به جای می‌آورند تا جایی که حتی یک علوی را در ترکیه نمی‌توان یافت که حداقل یک بیت از شاه اسماعیل صفوی نداند.
این پژوهشگر و استاد دانشگاه‌های ترکیه درگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی را برای شیعیان ایران و ترکیه مقدس دانست و افزود: بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی جایگاهی ویژه در بین علویان ترکیه دارد و به عنوان مکانی مقدس از آن یاد می‌شود.
نظر شما