کاظم طلایی، ناشر، تصویرگر و تصویرساز کتاب‌های کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عنوان کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در کشور از نظر کمی در حوزه کودک و نوجوان و برخی حوزه‌های دیگر با کمبود عناوین روبه‌رو بودیم و به همین خاطر مجموعه‌های فرهنگی کشور، ناشران را به‌گونه‌ای حمایت کردند که به کمیت و تولید کتاب بیشتر اهمیت بدهند.
وی ادامه داد: به نظر من این حمایت‌ها در ده سال اول کافی بود ولی متاسفانه این اتفاق بیش از 35 سال ادامه پیدا کرد؛ به‌گونه‌ای که در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های کتاب معیار انتخاب ناشران برگزیده بر اساس کمیت بود تا کیفیت.
طلایی با اشاره به آسیب‌های حمایت طولانی مدت از کمیت کتابها، عنوان کرد: این مدت طولانی حمایت موجب شد از نظر کیفی به کتابها آسیب وارد شود؛ درحالی‌که لازم بود در خلال این حمایت‌ها، حداقل توجه بیشتری به بحث محتوایی و کیفیت و گرافیک کتاب می‌شد تا آثار فاخری تولید شود.
وی تاکید کرد: البته باید بگویم چندسالی است که تعداد محدودی از جشنواره‌ها به این حوزه وارد شده‌اند اما مساله اینجا است که جریان‌ساز نیستند و اغلب در فضای سکوت خبری این جشنواره برگزار می‌شود.
طلایی درباره علت جریان‌ساز نبودن این جشنواره‌ها توضیح داد: به نظر می‌رسد جوایزی که برای برگزیدگان در نظر گرفته می‌شود و داورانی که در این جشنواره‌ها حضور دارند در سطحی نیستند که رویدادها را بالا بیاورند تا ناشران به آن توجه کنند و باید بازنگری شود.
وی همچنین به نقش نهادهای دولتی و اثرگذار در این حوزه اشاره کرد و گفت: به نظرم عزم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهادهای فرهنگی برای ارتقای کیفی کتابها اهمیت ویژهای دارد اگر قرار است از ناشران حمایت شود بر اساس کیفیت تولید امتیاز داده شود و فقط به کمیت کتابها توجه نشود.
اهمیت نقش آموزش در استانداردسازی
طلایی آموزش را نکته‌ای ضروری برای گسترده‌تر کردن استانداردسازی و توجه به کیفیت کتاب دانست و گفت: در این زمینه معتقدم باید دورههای مختلف آموزشی برای ناشران برگزار شود. زمانی که ناشری متوجه شود استاندارد یک کتاب چیست، تمام تلاش خود را می‌کند در رقابت با ناشران دیگر خود را به این استاندارد نزدیک کند.
وی ادامه داد: این در حالی است که وقتی ناشری استانداردها را نشناسد و فکر کند تولید کتاب یعنی فقط باید کتاب را به صفحه‌آرا بسپارد، در همین حد باقی می‌ماند و رشد پیدا نمی‌کند اما زمانی که دورههای آموزشی برگزار شد، سطح دانش و اطلاعات ارتقا پیدا می‌کند.
طلایی با بیان اینکه در دورههای آموزشی باید حساسیت‌ها و مراقبت‌های ویژه برای تولید یک اثر به ناشر آموزش داده شود، عنوان کرد: به‌مرور زمان ناشر خود را با این استانداردها تطبیق می‌دهد اما مساله اینجا است که در این زمینه تاکنون هیچ کاری انجام نشده؛ درحالی‌که انتظار می‌رفت تشکل‌ها در این زمینه بیشتر فعالیت کنند.
وی یاداور شد: البته منظورم این نیست که در این حوزه کاری انجام نداده‌اند؛ بلکه مقصود این است که اقدامات قابل توجه و تاثیرگذار نبوده‌اند و در این حوزه باید برنامه مشخصی تعریف شود و از کارشناسان خبره برای آموزش این نکات استفاده کنند تا به مرور شاهد استانداردسازی باشیم.
وی با بیان اینکه آموزش قبل از استانداردسازی یک ضرورت است، گفت: اینکه بدون آموزش از ناشران بخواهیم استاندارد کیفی کتابها را رعایت کنند موجب می‌شود که جریان استانداردسازی به کندی پیش برود، البته سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برای کتابها استانداردی در نظر گرفتند اما از آنجایی که به تنهایی کار را دنبال می‌کند، نمی‌تواند تاثیر زیادی داشته باشد.
به گفته طلایی، فعالیت این سازمان یک صدا است و تا وقتی که دستگاه‌های اجرایی مرتبط با این موضوع هماهنگ نیستند، نمی‌تواند چنین اقداماتی تاثیر داشته باشد؛ حال آنکه این موضوع می‌توانست با کمک دیگر نهادها جریان‌سازی شود و شکل گسترده‌تری بگیرد و به همین دلیل معتقدم نیازمند هماهنگی بین عوامل مختلف لازم است تا دغدغه توجه کیفی کتابها در میان ناشران نهادینه شود.
سه‌شنبه ۸ مرداد ۱۳۹۸ - ۱۱:۲۶
نظر شما