به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل موسسه خانه کتاب عصر سه‌شنبه (۱۱تیرماه) به مناسبت «روز قلم» با محمود حدادی، مترجم و مدرس دانشگاه دیدار و گفت‌و‌گو کرد. در این دیدار سید‌سعید‌ میر‌محمد صادق، معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب و محمدرضا اربابی رئیس انجمن صنفی مترجمان استان تهران نیز حضور داشت.
 
محمود حدادی با بیان اینکه شهرت، حریم شخصی را بر هم می زند، گفت: خیلی از شهرت‌ها نیز دروغین است. من به سنی رسیدم که از خودم می‌پرسم رمان چیست؟ رمان‌ها دقیق‌ترین متون جامعه‌شناسی هر ملتی هستند. بیشتر از هر کتاب تحقیقاتی، رمان‌ها به جامعه‌شناسی می پردازند و آن را مصور می‌کنند.
 
وی بیان کرد: گاهی ناشران هم محتاط می‌شوند و بعضی از کتاب‌ها را چاپ نمی‌کنند. کتابی درباره جنگ‌های عقیدتی بین پروتستان‌ها و کاتولیک‌ها در قرن ۱۶ ترجمه کردم. این کتاب ۲۰ سال به صورت دست نوشته باقی ماند و حجم آن زیاد بود و هر ناشری  برای چاپ آن ریسک نمی‌کرد اما این کتاب را به خرج خودم، حروف‌چینی کردم اما بعد از مدتی چاپ شد. چاپ نشدن این کتاب بیشتر به خاطر محافظه‌کاری مالی ناشران بود. در گذشته، موسسه «فرانکلین» کتاب‌های غیرقابل چاپ را نگهداری می‌کرد چرا‌که حاصل زحمت مترجم و نویسنده است.
 
این مترجم با بیان اینکه ما ضد فرهنگ نیستیم، گفت: ما نمی‌خواهیم در جامعه، آلودگی فرهنگی ایجاد کنیم. ما توقع‌هایی داریم و می‌خواهیم نهادهای مربوطه آن‌ها را  برآورده کند. خیلی از نویسنده‌های آلمانی را می‌شناسم که به سن پیری که می‌رسند دست از رمان نوشتن بر می‌دارند و به سمت مسائل علمی و تحقیقاتی می‌روند. خود من هم رغبت پیشین را برای ترجمه رمان ندارم اما هر بار که بر می‌گردم می‌بینم رمان‌ها قوی‌ترین داده‌های روان‌شناسی در جامعه هستند.
 
حدادی اظهار کرد: سعی می‌کنم چیزهایی ترجمه کنم که به درد جامعه و فرهنگ ما بخورد. نمی‌خواهم به‌عنوان یک فرد اروپا دیده، فرهنگی را تحمیل کنم. من نیازی به پول ترجمه ندارم و با تدریس روزگار می‌گذارنم. تعدادی از ناشران کتاب‌هایم به من گفتند کتاب‌های شما به فروش نمی‌رود؛ من کتاب‌ها را از این ناشران گرفتم و به فردی جوانی که اهل کتاب است و می‌خواهد در دوران بازنشستگی در شهر خود یک کتابفروشی تاسیس کند داده‌ام و از او خواسته‌ام این کتاب‌ها را به هر قیمت یا حتی رایگان و به هر شکلی که  می‌خواهد در اختیار مردم قرار دهد.

وی افزود:  دانشجویان من در دانشگاه نمی‌دانند که من مترجم هستم. من به خرج خودم آلمان رفتم و درس خواندم و پولی نداشتم که دکتری بخوانم. چون شرایط حقوقی و مادی مترجمان را ندارم خودم را به‌طور رسمی مترجم نمی دانم و مترجمی را یک کار تفننی می‌دانم. همه فکر می‌کنند شکسته نفسی می‌کنم.

این مترجم به ترجمه یک کتاب از سوی چندین مترجم اشاره کرد و گفت: کیفیت این نوع ترجمه‌ها بسیار پایین است. شخصا از ترجمه های تکراری بسیار پرهیز می کنم اما با این حال خود من چهار ترجمه تکراری دارم چرا که ترجمه پیشین بسیار ناقص بود.

جامعه با فکر نویسندگان و مترجمان می‌گذرد
در ادامه این دیدار، حسینی‌پور بیان کرد: نویسندگان، مترجمان و طیف فرهنگی ما با سیستم‌های دولتی کم وارد گفت‌و‌گو می‌شوند، درحالی‌که گفت‌و‌گو منجر به حل مشکلات و رفع سوء‌تفاهم‌ها می‌شود. خانه کتاب واسطه دولت و نویسندگان، مترجمان و دیگر حلقه‌های نشر است تا دغدغه‌های خود را به ما اعلام و ما به گوش مسئولان برسانیم.
 
مدیرعامل خانه کتاب بیان کرد: گاهی درباره کتاب‌ها به‌صورت ناخودگاه قضاوت می‌شود. نمی‌توانیم خودمان را با دوسال پیش هم مقایسه کنیم چراکه زمانه عوض شده است. جامعه با فکر نویسندگان و مترجمانی چون شما می‌گذرد و تزریق فکر بر عهده شما گذاشته شده است؛ بنابراین اهالی قلم می‌توانند به جامعه امید و نشاط بدهند و یا جامعه را دچار یاس و سرخوردگی کنند.

وی با اشاره به برگزاری جایزه جهانی کتاب سال در حوزه مطالعات ایرانی و مطالعات اسلامی گفت: در این جایزه  کتاب‌هایی که خارج از مرزهای ایران توسط نویسندگان خارجی منتشر شده باشند، مورد داوری قرار می‌گیرند. در داوری جایزه جهانی کتاب سال می‌توانیم از ظرفیت شما استفاده کنیم. همچنین، جایزه منطقه‌ای کتاب سال  را در کشور‌ه‌هایی از‌جمله روسیه و هند برگزار کردیم و کشورهای آلمانی‌زبان هم این ظرفیت را دارند.
 
حسینی‌پور در پایان گفت: یک کتاب با ترجمه چندین مترجم راهی بازار نشر می‌شود؛ در این شرایط افراد شاخصی مانند شما در حاشیه قرار می‌گیرند و  بازار زرد ایجاد می‌شود و سطح ذائقه مردم را کاهش می‌دهند و به نظرم در این حوزه مترجمان بنام باید دغدغه خود را مطرح کنند.
 
صنف محملی است که باب گفت‌و‌گو را در سطح کلان‌تر باز می‌کند
محمدرضا اربابی  نیز در این دیدار با بیان اینکه راضی کردن استاد حدادی برای برنامه‌های این چنینی کار سختی است، گفت: ایشان همچنین از حضور در رسانه‌ها بسیار پرهیز دارند؛ به‌طوری‌که برای جشن ملی مترجمان به‌عنوان «مترجم محبوب من» انتخاب شدند اما انصراف دادند. استاد حدادی، علاوه بر مترجمی، معلم و مدرس هستند و انسانی بسیار شریف و دوست‌داشتنی هستند.
 
وی ادامه داد: ما مفهومی به نام ممیزی سلیقه‌ای انتخاب کردیم. اصل ممیزی یا قابل بحث است یا نیست. استاندارد مشخصی که من به‌عنوان مترجم به آن چه مسئله‌‌‌ای جزو ممیزی است و چه مسائلی جزو آن نیست، وجود ندارد.
 
اربابی عنوان کرد: از زمان حضور آقای حسینی‌پور در موسسه خانه کتاب، چند اتفاق افتاد؛ یکی اینکه درهای خانه کتاب باز شد و به‌عنوان یکی از اهرم‌های اجرایی وزارت فرهنگ  ارشاد اسلامی به حساب می‌آید. دیگری اینکه به صنوف اختیارات بیشتری داده شده است. صنف محملی است که باب گفت‌و‌گو را در سطح کلان‌تر باز می‌کند.
 
رئیس انجمن صنفی مترجمان در پایان گفت: برای جذب قشر روشنفکر و مترجمان باید بیشتر با آن‌ها حرف بزنیم و آن‌ها را ببینیم و به خواسته‌هایشان عمل کنیم. جشن ملی مترجمان  برای هم‌اندیشی و هم‌افزایی بین مترجمان برگزار می‌شود.
 
مقدمه مترجم به ذهنیت ممیز و خواننده کمک می‌کند
میرمحمد صادق نیز در این دیدار گفت: با توجه به اینکه رشته تخصصی من تاریخ است، منابع داستانی و رمان به‌ویژه تاریخ معاصر برای ما مهم است چراکه خیلی از اتفاقات روز، محله‌ها، آداب و گفت‌و‌گوهای عوامانه در آن جریان دارد و به لحاظ منبع‌شناسی برای ما مهم است. گاهی یک مقدمه از سوی مترجم به ذهنیت ممیز و خواننده کمک می‌کند و نگاه ویژه‌ای به آن‌ها می‌دهد چراکه ممیز با ذهنیت ممیزی به کتاب نگاه می‌کند اما مقدمه می‌تواند به او کمک کند. در نتیجه مترجم به خواننده کمک می‌کند به کتاب چند وجهی نگاه کند به این صورت که هم لذت خواندن یک رمان را ببرد و هم با  تلنگر تاریخی به موضوع نگاه کند.

در پایان این دیدار نیکنام حسینی پور با اهدای لوح از زحمات و تلاش‌های حدادی تشکر کرد و «روز قلم» را به وی تبریک گفت.