به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، آیت‌الله قربانعلی محقق کابلی هشتم خردادماه سال ۱۳۰۸ در دره ترکمنِ ولایت پروان افغانستان به دنیا آمد. دروس مقدماتی اسلامی را در زادگاه خود فرا گرفت و سپس به کابل رفت و در سال ۱۳۳۲ مقیم نجف شد.
وی از شاگردان آیت‌الله العظمی خویی (ره) در نجف اشرف بود که پس از رسیدن به درجه اجتهاد، سالیان طولانی در حوزه‌های علوم دینی کابل و قم به تدریس و تربیت شاگردان و ترویج معارف اسلامی مشغول بود.
آیت‌الله محقق کابلی از زمستان ۱۳۳۴ درس خارج فقه را با آیت‌الله محمدباقر زنجانی شروع کرد. دو سال بعد در درس خارج فقه آیت‌الله سیدمحسن حکیم و آیت‌الله سیدحسین حمامی و در درس خارج اصول آیت‌الله خویی و آیت‌الله حسین حلی شرکت کرد.
آیت‌الله محقق مدت کوتاهی را نیز در درس‌های امام خمینی شرکت می‌کرد. همزمان با تحصیل درس خارج، آیت‌الله محقق کتاب‌هایی چون شرح لمعه، قوانین، رسائل و مکاسب و کفایةالاصول را برای طلاب علوم دینی تدریس می‌کرد.
آیت‌الله کابلی، در ۲۲ اسفند ۱۳۵۱ش به کابل بازگشت و تا ابتدای سال ۱۳۵۸ در آنجا ماند. تدریس علوم دینی، تبلیغ معارف اسلامی و تاسیس چند مرکز اسلامی از فعالیت‌های وی در این مدت در کابل است. او همچنین مدرسه جامعه الاسلام را تاسیس کرد که از مراکز فعال برای طلاب علوم دینی است. همچنین ساخت مسجد امام خمینی (ره) را آغاز کرد که در اثر کودتای کمونیستی ناتمام ماند و چند سال بعد تکمیل شد.
آیت‌الله محقق کابلی در بهمن ۱۳۵۷ وارد پاکستان شد و برخی احزاب جهادی افغانستان مقیم پاکستان مانند حزب اسلامی و جمعیت اسلامی از او دعوت به همکاری کردند. برخی نیز پیشنهاد اقامت و فعالیت در کویته، مرکز بلوچستان را دادند. او پس از مدتی در زمستان ۱۳۵۸ برای ملاقات با امام خمینی و علمای افغانستانی مقیم قم، به ایران سفر کرد.
سقوط دولت کمونیستی در کابل و ورود مجاهدین به آن، سبب شد که آیت‌الله محقق کابلی در اردیبهشت سال ۱۳۷۱ به عنوان دبیر شورایعالی نظارت بر حزب وحدت اسلامی به کابل بازگردد. او نماز جمعه شیعیان کابل را برپا کرد و با وجود درگیری گروه‌های مجاهدین با یکدیگر و تهاجم شدید به مواضع حزب وحدت اسلامی در مناطق شیعه‌نشین، اقامه نماز را تا یک‌سال ادامه داد. آیت‌الله محقق پس از اینکه چند بار مسجد و خانه محل اقامت مورد اصابت راکت و گلوله قرار گرفت، در بهار سال ۱۳۷۲ به ایران بازگشت و در ۲۱ خرداد سال ۱۳۹۸ در قم به ملکوت اعلی پیوست.
آیت‌الله کابلی پیش از مرجعیت، سوابق سیاسی و جهادی داشته است. او در اقامت کوتاه خود در کویته، به اتفاق عده‌ای از مهاجرین افغانستانی، سازمان دفاع از حریم اسلامی را تأسیس کرد. این سازمان در قم تبدیل به اتحادیه علماء افغانستان شد و مدتی بعد در گروه پاسداران جهاد اسلامی افغانستان ادغام شد.
آیت‌الله کابلی پس از آن در تلاش مشترک با برخی افراد دیگر برای وحدت گروه‌های شیعه، در ائتلاف‌های متعدد این گروه‌ها حضور داشت. این تلاش‌ها سرانجام منجر به تشکیل حزب وحدت اسلامی افغانستان در تابستان سال ۱۳۶۸ در بامیان شد.
آیت‌الله محقق کابلی در جلسه افتتاحیه حزب وحدت به عنوان دبیر شورایعالی نظارت انتخاب شد. او پس از سقوط حکومت طالبان، چندین بار به افغانستان سفر کرد و در بیانیه‌ها و سخنرانی‌های متعدد، بر مشارکت شیعیان در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان افغانستان، و توصیه به دولت افغانستان برای کاهش تبعیض و فساد تأکید کرده است.
آثار نوشتاری آیت‌الله محقق در سه گروه فقه و اصول، اخلاق و تربیت، و احکام و تکالیف منتشر شده است.
مهمترین اثر آیت الله کابلی کتاب «مباحث الفقهیه» است که ۵ جلد آن منتشر شده است. کتاب «الخمس»، «تحریر العروة» و «وظیفة القضات» از آثار فقهی وی به شمار می‌رود.
کتاب «مناسک حج»، در توضیح احکام حج از دیگر آثار وی محسوب می‌شود. از دیگر آثار ایشان «منهاج الصلحاء»، «نصایح اخلاقی»، «آموزش احکام جوانان» است. رساله عملیه (توضیح المسائل) آیت‌الله محقق کابلی به دو زبان فارسی و عربی در بازار کتاب موجود است.
یادآوری می‌شود، مراسم تشییع پیکر آیت‌الله محقق کابلی ساعت 18 روز پنجشنبه 23 خردادماه از مسجد امام حسن عسکری (ع) در قم به سمت حرم مطهر حضرت معصومه (س) برگزار و پیکر مطهر این عالم ربانی در حرم کریمه اهل بیت (س) به خا سپرده می‌شود.
چهارشنبه ۲۲ خرداد ۱۳۹۸ - ۱۰:۵۷
نظر شما