خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا): تشخیص محتوای درست و استاندارد از سوی مخاطبان حوزه طب‌سنتی برای هر فردی امکان‌پذیر نیست؛ از سویی دیگر انتخاب کتابهای این شاخه علمی برای درمان بیماری‌ها از سوی مردم روندی است که در سال‌ها اخیر شدت زیادی گرفته است.
جلال عباسیان، پزشک و نویسنده در حوزه طب‌سنتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا درباره اینکه آیا می‌توان محتوای درج شده در کتابهای حوزه طب سنتی را استاندارد‌سازی کرد یا خیر و در کل راه شناخت محتوای استادارد چیست، گفت: نگرانی‌های خاصی در این حیطه وجود دارد؛ قطعا کتاب یکی از مهم‌ترین منابع بشر از گذشته تاکنون به ویژه پیش از بروز دهکده‌جهانی بوده است.
وی افزود: تالیف کتاب در علم پزشکی برای عموم مردم در سراسر دنیا امری فراگیر بوده و فقط ویژه کشور ما نیست. اگر در کتابفروشیهای آنلاین کشورهای پیشرو جست‌وجو کنید مانند آمازون کتابهای اینچننی فراوانی را می‌توانید پیدا کنید. در حقیقت کشورها رویکردهای مختلفی نسبت به این کتاب‌ها پیش گرفته‌اند؛ برخی از آن‌ها کنترل‌گری درستی نسبت به کتاب‌ها دارند. آن‌ها این مسئولیت را از دولت‌ها سلب کردند و به جای ایجاد ممیزی شروع به آگاه‌سازی مردم کردند. در واقع مردم به قدری در زمینه‌های گوناگون آگاه شدند که می‌توانند داور خوبی برای این کتاب‌ها باشند.
عباسیان گفت: این آگاه‌سازی به حد بالایی رسیده است؛ به گونه‌ای که مردم می‌دانند قبل از هر چیز باید نویسنده کتاب را بشناسند و مطمئن می‌شوند که آیا آن فرد تخصص کافی در آن زمینه خاص دارد یا خیر. در مرحله بعد ناشران اهمیت پیدا می‌کنند. ناشران تخصصی طب‌سنتی برای مردم کشورهای توسعه‌یافته مورد اعتماد‌تر هستند؛ این ناشران کتاب‌هایی را منتشر می‌کنند که دانشمندان به نگارش درآورده‌اند و بیشترین نقش را در انتشار انواع کتاب دارند و دلیل آن هم داوری‌های بسیار سخت‌گیرانه‌ای است که آن‌ها در امر انتشار کتابهای علمی دارند.
عباسیان با اشاره به شرایط موجود در کشور در امر ارائه مجوز به کتابهای علمی گفت: به هر حال کشور ما شرایط خاص خود را دارد و نباید هر نسخه‌ای که در سایر نقاط دنیا درمان‌گر است برای مردم خودمان بپیچیم. ما مردم متفاوتی به لحاظ بانک اطلاعاتی داریم و طیف اطلاعات دانشی در میان مردم ما متفاوت است. به هر حال من فکر می‌کنم اتفاقی که باید بیفتد این است مراکزی که مسئولیت ارائه مجوز دارند، باید نظارت ویژه در این زمینه داشته باشند. هر کتابی که در کشور ما چاپ می‌شود از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز می‌گیرد. در اینجا هم برعهده این وزارتخانه است که نظارت علمی بر کتاب‌ها داشته باشد.
وی ادامه داد: امری که در این زمینه اهمیت دارد این است که ما نمی‌توانیم عرصه را برای مردم آزاد بگذاریم تا خودشان انتخاب‌گر باشند. در اصل باید ارزیابی دقیق‌تری انجام گیرد و سطح‌بندی درستی در کتابهای طب‌سنتی انجام شود و این مسئولیت باید بر عهده مکانی باشد که مجوز می‌دهد.
این پژوهشگر با اشاره به انواع کتابهای موجود در حیطه طب‌سنتی گفت: به طور کلی ما می‌توانیم کتاب‌ها را در این شاخه علمی به دو دسته اصلی تقسیم کنیم دسته اول کتاب‌هایی هستند که برای حفظ تندرستی مردم نوشته می‌شوند؛ دسته‌ای دیگر هم کتاب‌هایی هستند که برای درمان بیماری‌ها نوشته شده‌اند. در مورد دسته اول باید گفت، کتاب‌هایی برای حفظ تندرستی عموم مردم تالیف شده‌اند که اتفاقا تعداد زیادی هم ندارند؛ معمولا انگیزه‌های مادی ندارند و دغدغه آن‌ها حفظ سلامتی جامعه است؛ این افراد دارای طیف وسیعی هستند، از صلاحیت‌دار یا غیر صلاحیت‌دار. در این زمینه مردم خودشان باید درباره صلاحیت نویسنده و مشخصات آن آگاهی کسب کنند.
وی درباره نشانه‌های کتابهای استاندارد طب‌سنتی خاطرنشان کرد: نشانه‌هایی وجود دارد که می‌تواند اعتماد مردم را نسبت به کتاب جلب کند. اولین فاکتور تشخیص عموم مردم دقت بر روی نام نویسنده و بعد توجه بر نام ناشر است؛ ناشران دانشگاهی تاحدی قابل اعتماد‌تر هستند یا بخشی از یک وزارتخانه می‌توانند در این زمینه کتابهای بسیاری خوبی را منتشر کنند که قابل اعتماد برای مردم باشند.
عباسیان گفت: ویژگی دیگری که اهمیت زیادی دارد مقدمه کتاب است. اینکه که چه فردی برای این کتاب مقدمه نوشته است مهم است. در برخی موارد ممکن است افراد صاحب‌نظر و دانشمند برای کتابی مقدمه بنویسند که این می‌تواند برای عموم مردم نشانه‌ای از درست بودن اطلاعات درج شده در کتاب باشد.
وی افزود: افراد سودجو در کتاب‌هایشان شروع به تبلیغ داروهای خود می‌کنند؛ مردم باید بدانند که این کتاب صرفا بار اقتصادی برای فرد نویسنده دارد نه دغدغه اطلاع‌رسانی. گاهی هم ممکن است رنگ و بوی مذهبی هم به خود بگیرند و به تبلیغ داروهای خود بپردازند؛ برای مثال کتاب‌هایی در بازار نشر وجود دارد که داروهایی با عنوان داروی امام رضا (ع) را تبلیغ می‌کنند؛ اینگونه است که گاهی از نام برخی مقدسات هم در این کتاب‌ها سواستفاده می‌شود.
برای هر درمانی به کتاب مراجعه نکنید
عباسیان با اشاره به انتخاب کتاب برای درمان بیماری از سوی مردم گفت: بیماری‌ها دو دسته هستند؛ بیماری‌های شدیدی که اعضای مهم مانند قلب یا مغز را درگیر می‌کنند که در این شرایط فرد باید به پزشک متخصص یا به اورژانس‌ها مراجعه کنند و حتی از پزشکی مدرن کمک بگیرند تا طب سنتی و اولویتشان طب مدرن باشد تا طب سنتی.
اما برخی بیماری‌ها هستند که حالت مزمن دارد و درگیری حادی برای فرد به وجود نمی‌آورد که در این شرایط می‌توان از کتابهای تایید شده بهره جست.
وی ادامه داد: واضح است که برای درمان بیماری‌های جدی و خطرناک کتاب انتخاب درستی نیست. اما افراد می‌توانند در مورد بیماری‌هایی که چندان تهدید‌کننده نیستند به برخی کتابهای استاندارد رجوع کنند اما این استناد حداکثر تا سه روز می‌توانند ادامه داشته باشد که اگر بهبود نیافتند قطعا باید درمان خود را با پزشک یا طبیب‌سنتی پیگیری کنند.
بی‌نظیرترین طب سنتی دنیا را داریم
این نویسنده در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توانیم دانش طب‌سنتی خود را به دیگر کشورها صادر کنیم یا خیر، گفت: قطعا ما می‌توانیم در قالب کتاب، طب‌سنتی و ایرانی خود را به دنیا صادر کنیم. هر کشوری باید بداند که در چه چیزی می‌تواند منحصر به فرد باشد و روی آن برنامه‌ریزی اقتصادی کند؛ برای مثال کشوری مانند کره‌جنوبی می‌تواند گوشی‌های تلفن هوشمند پیشرفته‌ای را تولید کند ما هم اگر بخواهیم و فناوری آن را داشته باشیم، می‌توانیم با آن‌ها رقابت کنیم که این مورد بحث جداگانه‌ای دارد، اما این امر مزیت کشور ما نیست فقط باید تلاش خود را در این زمینه زیاد کنیم. مزیت ما در طب‌سنتی برای مردم دنیا مشهود است. همه مردم کشورهای دنیا تجربه طب محلی یا فولکلور دارند و تعداد کمی از کشورهای دنیا دارای مکتب طبی هستند که تعداد زیادی ندارند و شاید به اندازه تعداد انگشت‌ها دو دست هم نشود. ایران خوشبختانه یکی از این کشورها است. ما یازده‌هزار جلد منابع طب‌سنتی داریم که در دنیا بی‌نظیر است. در اصل ما بی‌نظیرترین طب سنتی دنیا را داریم .
وی افزود: مفاهیم طب سنتی ایران به قدری غنی است که توانسته‌ایم از کشورهایی که خودشان دانشجو‌پذیر هستند، پذیرش دانشجو داشته باشیم و طب خود را صادر کنیم. برای مثال دانشجویانی از آمریکای جنوبی، اروپای غربی و سایر مناطق دنیا در ایران مشغول تحصیل در این رشته علمی هستند. در کل اگر فردی بخواهد دانش تخصصی قلب را فرابگیرد ترجیح می‌دهد در آمریکا تحصیل کند؛ ایران چنین شرایطی را در طب سنتی دارد درواقع ایران انتخاب اول دانشجویان خارجی برای تحصیل در این رشته علمی است. این همان مزیت نسبی است که ما داریم که به صورت خرد خرد از آن بهره می‌گیریم.
عباسیان گفت: خبر خوش اینجاست که دنیا می‌داند یکی از مهم‌ترین داشته‌های کشور ما طب‌سنتی ایرانی است. ما فقط در حیطه درمان پتانسیل نداریم در حیطه آشپزی مبتنی بر طب سنتی، ورزش‌ها و ماساژدرمانی هم می‌توانیم حرف برای گفتن داشته باشیم.
شنبه ۱ تیر ۱۳۹۸ - ۱۲:۱۱
نظر شما