گفتوگو با اسدالله امیری مدیر ارتباطات معاونت ریاست جمهوری افغانستان
پژوهش در حوزه اندیشه و تاریخ در افغانستان هر روز گستردهتر میشود
اسدالله امیری میگوید: بنیاد اندیشه نهادی علمی، فرهنگی و انتشاراتی است که در سال 1394 خورشیدی با حضور تعدادی از نخبگان فرهنگی و علمی با ریاست «سرور دانش» معاون رئیس جمهوری افغانستان تشکیل شده است.
در ابتدا کمی درباره بنیاد اندیشه و دستور کاری که این نهاد برای خود تعریف کرده است توضیح دهید.
بنیاد اندیشه نهادی علمی، فرهنگی و انتشاراتی است که در سال 1394 خورشیدی با حضور تعدادی از نخبگان فرهنگی و علمی با ریاست «سرور دانش» معاون رئیس جمهوری افغانستان تشکیل شده است.
این نهاد در حوزههای علمی و تحقیقاتی و نشر آثار علمی فعالیت میکند. از جمله دیگر فعالیتهای این بنیاد نشر چهار مجله در موضوعات مختلف است.
این مجلات چه محورهایی را تحت پوشش قرار میدهند و نحوه انتشار آنها چگونه است؟
سه عنوان از این مجلات فصلنامه هستند. یکی فصلنامه ادبیات معاصر که مخصوص شعر و ادبیات و فرهنگ است که از سال 1394 به صورت مرتب و منظم در هر فصل منتشر شده است و در حال حاضر 14 شماره از آن منتشر شده است. دیگر فصلنامهای که منتشر میکنیم مجله اندیشه معاصر است که در موضوعات و مباحث علمی هر فصل به صورت ویژهنامه در موضوعاتی خاص منتشر میشود. به عنوان نمونه ویژه مطالعات حقوقی، ویژه نظام قضایی، ویژه مطالعات زنان، ویژه اقتصاد و عدالت و... این نشریه هم تا کنون 14 شماره منتشر شده است. نشریهای دیگر که آن هم به صورت ویژهنامههای فصلی منتشر میشود نشریه نگاه معاصر است که به مسائل سیاست خارجی و روابط بینالملل میپردازد و تا کنون سه شماره از آن منتشر شده است. علاوه بر این فصلنامهها نشریه دیگری به نام عدالت و امید را هم منتشر میکنیم که این نشریه بیشتر یک نشریه مناسبتی است و در مناسبتهای مختلف به صورت گاهنامه منتشر میشود. تا کنون سه شماره از این نشریه هم منتشر شده است.
اسدالله امیری
بنیاد اندیشه در حوزه کتاب چه فعالیتهایی دارد؟
ما در موضوعات مختلف کتابهای تحقیقاتی و علمی منتشر میکنیم. این کتابها گاه به صورت تکجلدی و گاه در مجلدات متعدد منتشر میشوند. به عنوان نمونه کتابی به نام «مسائل هَزاره» که به مسائل تاریخی و اجتماعی قوم هَزاره در افغانستان میپردازد را در هشت جلد منتشر کردهایم. از جمله دیگر آثاری که در مجلدات متعدد منتشر شدهاند کتاب «نامه توران باستان» است که در چهار جلد منتشر شده است. ما عناوین متعددی کتاب در حوزههای مختلف از جمله حقوق، تاریخ، اندیشه سیاسی و... منتشر کردهایم.
آنگونه که از عناوین کتابهای شما برمیآید حوزه فعالیت تان بیش از هر چیز در حوزه علوم انسانی میگنجد. وضعیت کتابهای حوزه علوم انسانی در افغانستان چگونه است و بنیاد اندیشه چه جایگاهی در این حوزه در بین دانشپژوهان افغانستانی دارد؟
نشر در افغانستان در طول دو دهه گذشته و پس از شکلگیری دولت مبتنی بر دموکراسی تحولات مثبتی را به خود دیده است. تعداد قابل توجهی ناشر فعال شدهاند و مجموعه آثار فراوانی منتشر شدهاند. در حال حاضر میتوانیم بگوییم در افغانستان وضعیت نشر هر روز بهتر از روز قبل میشود. در این میان بنیاد اندیشه نیز به عنوان یک نهاد علمی و فرهنگی و انتشاراتی از جایگاهی ایدهآل و عالی در افغانستان بهره میبرد. میشود گفت جایگاه این بنیاد منحصر به فرد است. آثار بسیار فاخری را منتشر میکند. آنچه که در این نشر اهمیت فراوانی دارد توجه ویژه به کیفیت نشر و زیبایی شمایل ظاهری کتاب است.
یکی از کتابهای جالب توجهی که شما برای عرضه و معرفی به نمایشگاه کتاب تهران آوردهاید، کتاب «نامه تورانیان باستان» است. کمی درباره این کتاب و محتوای آن توضیح دهید.
این کتاب اثری علمی و تحقیقاتی است که به وسیله یکی از نویسندگان بسیار فعال و ارزشمند به نام خادمحسین ناطقی کیور نوشته شده است. این کتاب حاصل سالها مطالعه و تحقیق است و بیشتر به مسائل فرهنگی و اجتماعی پرداخته است. میتوان گفت این کتاب مطالعاتی باستانپژوهانه در زمینه مسائل تاریخی است. کتاب در قالب چهار جلد نشر شده و یکی از کتابهای تاریخی بسیار مهم ماست.
درباره کتاب «پدر تاریخنگاری افغانستان» و شخصیتی که محور این اثر است هم توضیح دهید. شاید برای مخاطب ایرانی جالب باشد که درباره روند تاریخنگاری در افغانستان مطلع باشد و به نظر میرسد این کتاب میتواند معرفی خوبی از این روند ارائه دهد.
بله. این کتاب اثری فاخر و ارزشمند درباره تاریخ افغانستان است و بر زندگی «ملا فیض محمد کاتب هزاره» متمرکز است. کاتب یکی از شخصیتهای موثر در تاریخ افغانستان است و به دلیل آثاری که از او در دست است پدر تاریخنگاری افغانستان نام گرفته است. کاتب در حدود 130 سال قبل تمام مباحث مربوط به دربار افغانستان، بازیهای قدرتهای بزرگ و مسائل مربوط به حکومتداری و رابطه حکومت با مردم و رخدادهای مناطق مختلف افغانستان را به صورت گویا و دقیق و مستند طبق نامهها، گزارشها و دیگر اسنادی که از مناطق مختلف به دربار افغانستان میرسیده است در مجموعهای عظیم که «سراج التواریخ» نام گرفته است مکتوب کرده است. این مجموعه پس از تصحیح و انتشار مشتمل بر هشت جلد قطور منتشر شده شده است.
کاتب کتابهای دیگری نظیر تحفهالحبیب و تذکره انقلاب نیز دارد و در آنها نیز به ثبت تاریخ افغانستان پرداخته است. این آثار او را به یکی از بزرگترین شخصیتهای افغانستان در زمینه تاریخنگاری و شخصیتی آگاه به مسائل افغانستان تبدیل ساخته که توانسته برای تاریخ جدید افغانستان آثار گرانسنگی باقی بگذارد که به منبع بیش از هشتاد درصد آثاری که درباره تاریخ افغانستان نوشته میشوند تبدیل شود. بر این اساس ایشان را به عنوان پدر تاریخنگاری افغانستان مینامند و در کتابی که نشر بنیاد اندیشه منتشر کرده است، زندگی او و آثارش به صورت علمی و آکادمیک مورد بررسی و تدقیق قرار گرفتهاند. من فکر میکنم این کتاب برای هر فردی که مایل است نسبت به افغانستان و تحولات اجتماعی و حکومتی در این کشور اطلاعات کسب کند مفید واقع شود.
انتشارات بنیاد اندیشه برای معرفی و عرضه آثار خود در ایران تا کنون چه فعالیتهایی داشته و مخاطب ایرانی آثار شما را چگونه میتواند تهیه کند؟
در نمایشگاه کتاب ما تلاش کردهایم که کتابهای مختلفی را برای عرضه به مخاطبان علاقهمند ایرانی با خود به همراه بیاوریم. علاوه بر این اگر چه تاکنون بنیاد اندیشه در ایران فعالیتی نداشته است، ولی جدیداً نمایندگی این بنیاد در خراسان رضوی و شهر مشهد فعال شده است که بنا داریم مرکزی برای پخش کتابهای بنیاد باشد. در نمایشگاه کتاب هم ما تلاش کردهایم تمامی 51 عنوان کتابی که تا کنون و در طول حدود 4 سال گذشته، بنیاد اندیشه منتشر کرده است را برای معرفی به دوستان علاقهمند ایرانی با خود به نمایشگاه کتاب تهران بیاوریم.
نظر شما