احمد پوری ضمن تاسفبار خواندن برخی از ترجمهها، گفت: اقدام شخصی ناشر در رعایت کپیرایت موجب افزایش توجه به کیفیت ترجمه و انسجام در انتشار خواهد شد.
قراردادهای خالی از صراحت
وی با بیان این مطلب که خلا قانونی در عقد قراردادها مترجمان را با مشکل مواجه میکند، ادامه داد: یکی از مشکلات این است که گاهی متن قراردادها صراحت ندارد؛ بهعنوان مثال تعداد شمارگان چاپهای بعدی کتاب دیده نمیشود. بهعبارت دیگر گاهی قرارداد بهگونهای تنظیم میشود که مترجم فقط بابت چاپ نخست دستمزد دریافت میکند، اما برای تجدید چاپ مبلغی پیشبینی نمیشود.
پوری افزود: به نظر من بروز هر مشکلی بین ناشر و مترجم ناشی از بیدقتی هر دو طرف، بهویژه مترجم است. مترجم باید برای بحث درباره زوایای مختلف همکاری، متن قرارداد را به دقت مطالعه و با گفتوگو چارچوب حقوق خود را مشخص کند.
این مترجم اضافه کرد: اگر این فرآیند دنبال شود، کمتر شاهد بروز مشکلات خواهیم بود. اما اگر اشکالی در کار ایجاد شود به این معناست که یکی از طرفین قول و قرار را نادیده گرفته است. در این شرایط است که اختلاف به دادگاه ارجاع داده و یا بهصورت کدخدامنشی رفع میشود.
پوری درباره خلاءهای قانونی در حوزه قراردادهای ترجمه بیان کرد: قانونی برای مواقع بروز اختلاف بین ناشر و مترجم وجود ندارد تا بتوان با استناد به آن دعوا را طرح و به سرانجام رساند. البته معمولا از یکسری سنتها و تبصرهها استفاده شده اما این موارد، خلاهای قانونی را پر نمیکند.
پیشگیری از ترجمههای موازی مهمترین نتیجه توجه ناشر به کپیرایت است
مترجم «همه چیز راز است!» درباره تاثیر پیوستن ایران به کنوانسیون برن بر جریان ترجمه بیان کرد: پیوستن به معاهده برن باید از سوی دولت پیگیری شود. اگر ناشر شخصا برای خرید حقوق کتابی اقدام کند در حل بسیاری از مسائل موثر است. پیشگیری از انتشار ترجمههای بیاعتبار و ضعیف بهواسطه خرید حق نشر کتاب از سوی یک ناشر، یکی از آثار مثبت توجه ناشران به رعایت کپیرایت است.
پوری پیشگیری از انتشار ترجمههای موازی را دیگر تاثیر توجه ناشر به کپیرایت در شرایط فعلی دانست و افزود: برخی از ترجمههای موجود در بازار بسیار تاسفآور، پر از غلط، شلخته و البته تعدادی نیز با کیفیت قابلتوجه به فارسی برگردان شدهاند. اقدام شخصی ناشر در رعایت کپیرایت موجب افزایش توجه به کیفیت ترجمه و انسجام در انتشار خواهد شد.
این مترجم درباره دیگر آثار توجه ناشر به کپیرایت در شرایطی که هنوز ایران به معاهده برن نپیوسته بیان کرد: حقوق پدیدآورنده اصلی با توجه ناشر به کپیرایت رعایت خواهد شد. خوشبختانه طی چند سال گذشته موضوع توجه به کپیرایت از سوی ناشران و مترجمان در نظر بوده و به این نتیجه رسیدهاند در این حوزه چشم به دولت نداشته باشند و خودشان برای رعایت حقوق پدیدآورنده اصلی اقدام کنند.
نظر شما