کتاب «جایگاه هدایتی امام رضا (ع) در برونرفت از بحرانهای اعتقادی» به واکاوی و بررسی شیوههای برخورد امام رضا (ع) در رویارویی با چالشهای اعتقادی و شیوههای عملکرد آن حضرت در مواجهه درست با انحرافات و آسیبها میپردازد.
نویسنده در فصل نخست کتاب در چند بخش رویدادهای تاریخی و جریانات فکری، وضعیت عمومی خلافت عباسی و امت اسلامی، گرایشها و فرقههای کلامی، ادیان و آیینهای غیر اسلامی، گسترش احادیث جعلی و تحریف احادیث و رشد فکری جامعه اسلامی (اقبال به معارف اهلبیت (ع) را بررسی و در پایان نگاهی به مراکز مهم علمی زمان امام رضا (ع) دارد.
فصل دوم کتاب نیز در سه بخش به واکاوی مسائل مربوط به توحید و عدل، مسائل مربوط به نبوت و مسائل مربوط به امامت اختصاص دارد. مولف در فصل سوم نیز شیوههای عملکرد امام رضا (ع) در برابر آسیبهای اعتقادی مانند برخوردهای ارشادی، اصول، شیوهها، آداب، نقد و تصحیح عقاید نادرست و برخوردهای دفعی را تبیین میکند.
نجمه رشیدیکیا در پیشگفتار کتابش با اشاره به ضرورت پرداختن به این موضوع، نوشته است: «بهرهگیری از محتوا و شیوههای عملکرد امام رضا (ع) امری است که بهویژه در عصر حاضر که مسلمانان و بهویژه شیعیان، از هر سو آماج تیرهای زهرآگین شیطانصفتان قرار گرفتهاند و محتاج بنیه علمی و شیوههای موثر برای مقابله با این سیل بنیانکن هستند، ضروری بهنظر میرسد. از اینرو در این کتاب، ابتدا با معرفی مهمترین ویژگیهای عصر رضوی و سپس بیان چالشهای اعتقادی رایج در آن زمان، سعی شده است فضای اعتقادی حاکم بر آن دوران روشن شود و در نهایت بر پایه این تصویر، شیوههای عملکرد ایشان باتوجه به روایات اعتقادی رسیده از ایشان بیان شده است.»
در صفحه 46 کتاب درباره رشد فکری جامعه اسلامی و اقبال به معارف اهلبیت (ع) در دوره امام رضا (ع)، میخوانیم: «وجود یاران دانشمند و فقیه در زمره اصحاب حضرت که در طول دوران امامت بینظیر بودهاند، میتواند بهعنوان شاهدی بر رشد فکری جامعه اسلامی و اقبال به یادگیری معارف اهلبیت (ع) باشد؛ تعداد اصحاب پژوهشگر و برجسته امام رضا (ع) نسبت به کل اصحاب، زیاد و چشمگیر بوده است؛ مثلا از مجموع 300 نفر از اصحاب امام رضا (ع) که نام آنها در دست است، حدود 40 فرد شاخص وجود دارد. این در حالی است که در میان 3 هزار و 300 نفر اصحاب امام صادق (ع) تنها 50 نام شاخص و برگزیده بهچشم میخورد و این نشانه حضور بیشتر افراد ویژه و نابغه در بین اصحاب امام رضا (ع) میباشد. وجود شاگردان مستعد و فقیه و آمادگی آنان برای یادگیری و تفقه در مسائل مختلف سبب شد که معارف شیعی از ژرفای خاصی برخوردار باشد و گوی سبقت از دورههای گذشته برباید.
اینگونه بود که با رویکرد به معارف اهلبیت (ع)، مقارن با عصر امامت امام رضا (ع) (از سال 183 تا 203 قمری) فرهنگ و معارف شیعی در شکل کامل و گستردهای در میان شیعه روشن شده بود و از زمان امام باقر (ع) به بعد و همچنین توسط امام صادق (ع)، امام کاظم (ع) و امام رضا (ع) شمار فراوانی از شیعیان چنان پرورش یافتند که هرکدام استوانهای در فقه و کلام شیعی به حساب میآمدند؛ بنابراین انحرافات جزئی نمیتوانست تاثیری در اصل تشیع داشته باشد.»
در فصل سوم کتاب در تبیین شیوههای عملکرد امام رضا (ع) در برابر آسیبهای اعتقادی، آمده است: «یکی از روشهای اصلی و چشمگیر در سیره امام هشتم (ع) در رویارویی با انحرافات موجود، اصل پاسخگویی به سوالات و شبهاتی است که از سوی افراد و مجامع فکری مختلف مطرح میشده است. بهطور کلی یکی از نقشهای مهم و اساسی ائمه (ع) در دوره حیاتشان، پاسخگویی به ابهامات بوده است؛ ابهاماتی که یا بهطور جهتدار و هدفمند از داخل جامعه اسلامی مطرح میشد یا هجومها و امواجی که از بیرون جامعه اسلامی به داخل وارد میشد. این وضعیت در دوره امام رضا (ع) به شکل برجستهتری رخ مینماید و ایفای نقش امام (ع) نیز در برابر این مسئله، ممتازتر خواهد بود.»
نخستین چاپ کتاب «جایگاه هدایتی امام رضا (ع) در برونرفت از بحرانهای اعتقادی» در 200 صفحه با شمارگان یکهزار نسخه به بهای 12 هزار تومان از سوی انتشارات آستان قدس رضوی (بهنشر) راهی بازار نشر شده است.
نظر شما