به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خراسان رضوی،  سعید موسوی نویسنده «داستان توسعه در ایران» در نشست نقد و بررسی این کتاب که در پردین کتاب مشهد برگزار شد، در سخنانی گفت: شرکت مهندسی «خرد» که تهیه کننده این کتاب است از شرکت‌های مهندسی کشور محسوب می‌شود و اعضای هیئت مدیره سال 94 اعلام کردند تمایل دارند در حوزه تولید محتوای تاریخی اقدام پژوهشی انجام دهند.

وی افزود: اطلاعات تاریخی مردم در حوزه مهندسی سازه و نیروگاه‌ها بسیار کم است و کسی نمی‌داند مطالعات این پروژه‌ها چگونه انجام شده و چه کسانی در این بخش‌ها فعال بوده‌اند. در این راستا اتاق فکری تشکیل شد و با افراد مختلفی که در صنعت و برنامه و بودجه تجربه داشتند، در طول یکسال جلسات متعددی داشتیم تا تصمیم بگیریم چگونه این تاریخ را به مخاطب عام و خاص ارائه کنیم.

این نویسینده بیان کرد: ظهور و بروز شرکت‌های مهندسی در پروژه‌های عمرانی است و برای پی بردن به تاریخچه آنان به برنامه‌های توسعه رسیدیم که از قبل از انقلاب وجود داشته است. از سال 1327 اولین برنامه عمرانی 7 ساله در کشور نوشته شده که به دلیل مشکلات کشور از جمله کودتا این برنامه متوقف شد و برنامه دوم از سال 35 تا 41 تدوین شد.

موسوی گفت: شرکت‌های خدماتی از اولین سال‌های تدوین برنامه در کشور وجود نداشته‌اند و شرکت‌های پیمانکاری ابتدا در حوزه ساختمان سازی فعال بوند و بعدها به دیگر عرصه‌های عمرانی از جمله راه آهن ورود  یافتند و پیش از آن مشاوران و پیمانکاران از خارج به کشور می‌آمدند.

این نویسنده تاکید کرد: نقل قول‌هایی که از مسئولان وقت در کتاب آمده به این دلیل است که خواننده با این تفکرات آنان آشنا شود؛ جلد اول کتاب «داستان توسعه در ایران» که مربوط به قبل از انقلاب است، به چاپ رسید و جلد دوم که از ابتدای انقلاب تا ابتدای دولت روحانی است، در 4 فصل تا پایان سال جاری منتشر خواهد شد. در جلد سوم کتاب نیز به آسیب شناسی پروژهای اجرا شده خواهد پرداخت و چالش‌ها و آسیب‌ها بررسی خواهد شد.

در ادامه این نشست، علی اصغر سعیدی استاد دانشگاه تهران نیز گفت: آنچه در تاریخ مهندسی ایران وجود دارد، این است که خدمات انجام شده به اطلاع مردم نرسیده و اسناد آن نیز وجود ندارد. حُسن این کتاب این است که درگیر فلسفه‌های دانشگاهی نشده و از این جهت در نوع خود قابل توجه است.

وی گفت: تاریخ اجتماعی کشور که تاریخ مهندسی نیز از آن جمله است، باید تدوین شود زیرا کمک می‌کند به ما که تجربه‌های خود را به آیندگان منتقل کنیم.

این استاد دانشگاه تهران بیان کرد: اولین مهندسان کشور در حوزه معدن خارج از کشور تحصیل و به کشور بازگشتند و برنامه تاسیس ذوب آهن را پیگیری کردند. مهندسان پیش از انقلاب هیچ شرح کمی از اقدامات خود ثبت کرده‌اند و عدم اطلاع رسانی لازم باعث شد تا روشنفکران آن زمان انتقادات زیادی به این قشر داشته و آنها را مونتاژکار بدانند.

وی اظهار کرد: سال 48 کنفرانس اتاق‌های بازرگانی در کشور برگزار شد و مرکز مدیریت ایران تاسیس و مدیران برای کارخانه‌های تربیت شدند. مرکز راهنمایی صنایع نیز تاسیس شد و مهندسان به کارخانه‌های بزرگ و کوچک کشور اعزام می‌شدند تا به آنها آموزش‌های لازم را ارئه دهند.

سعیدی بیان کرد: برخی از علوم را می‌توان در سطح فهم عمومی پایین آورد و ورود مهندسان به نوشتن تاریخ مهندسی می‌تواند بخشی از این مهم را محقق کند تا بتوانیم به خدمات این قشر در تاریخ صنعت ایران پی ببریم.

استاد دانشگاه تهران گفت: اقدامات انجام شده در کارخانه‌های ایران به صورت درستی آرشیو نشده و سعی شده به صورت یک راز باقی بماند و به همین دلیل اطلاعات درستی در این حوزه وجود ندارد. برای اطلاع از تاریخ مهندسی ایران باید به آرشیو شرکت‌های مهندسی فعال خارجی در آن دوران دسترسی پیدا کنیم.

وی تاکید کرد: کتاب داستان توسعه از اولین اثر‌هایی است که در حوزه تاریخ مهندسی ایران نوشته شده و به همین دلیل اثر ارزشمندی است. برای اینکه در آینده قرائت بهتری از برنامه‌های توسعه داشته باشیم، باید بدانیم در پروژها چه اتفاقی رخ داده است وباید تاریخ آنها را بدانیم تا بتوانیم قضاوت کنیم.

عرب زاده از گروه نویسندگان کتاب نیز در ادامه گفت: مهندسانی که در حوزه پروژه‌های زیرساختی و توسعه‌ای کار کرده‌اند، مظلوم واقع شده‌اند زیرا همیشه پروژه‌های ما دولتی بوده‌اند و ما نیروی‌های درجه دوم بوده‌ایم.

وی گفت: مهندسان طی سال‌های گذشته هرگز دیده نشده‌اند و نگرانیم کار ما در آینده چگونه قضاوت خواهد شد؟ امیدوارم مهندسان ما اخلاق حرفه‌ای و کاری را رعایت کنند تا آیندگان همه تقصیرها را گردن ما نیندازند.