در آغاز حمیدرضا شعیری، دبیر نشست، ضمن معرفی نویسندگان کتاب‌ها با اجمالی از آثار مورد بحث، از دست‌اندکاران واحد پژوهش و کتابخانه سعدآباد سپاسگزاری و ابراز امیدواری کرد این نشست بتواند سرآغازی برای بهره‌گیری بیشتر از فضای مناسب این مجموعه باشد.
پروین سلاجقه اولین صاحب اثری بود که شعرهایی از دو دفتر خود را قرائت کرد و در توضیحاتی کوتاه درباره آنها گفت: راوی در شعرهای دفتر «به مردن عادت نمی‌کنم» صدایی زنانه دارد، با گذری سنگین از تاریخ اقلیمی خاورمیانه. این صدای زنانه گفتاری تراژیک دارد گو این که راوی در حاشیه تاریخ است و اجازه حضور در متن را ندارد. همین صدا در دفتر «زنی دور، از خاورمیانه‌ای نزدیک» به صدایی مسلط تبدیل شده؛ زنی که دیگر به متن آمده و در مرکز تاریخ قرار رفته است.
پس از آن فرزاد کریمی پس از مقایسه دو مجموعه شعر از نظر زبان و نوع احساساتی که در دو مجموعه وجود دارد، درباره امیدواری راوی در مجموعه‌شعر «زنی دور، از خاورمیانه‌ای نزدیک» سخن گفت. به گفته وی باوجود نشانه‌هایی از انتحار و دشواری زندگی در خاورمیانه که در این مجموعه وجود دارد، دغدغه شاعر مرگ نیست؛ دغدغه شاعر زندگی است و زندگی در دل خود با بیم همراه است، همان گونه که امید به آینده نیز با بیم همراه است. بیم یا به اصطلاح هایدگری‌اش، اضطراب، عاملی است که انسان را به وجود خود در عالم آگاه می‌سازد و او را به دنیای واقعی مربوط می‌سازد. سلاجقه در این دفتر از بیم‌هایش سخن گفته است و از شکست‌هایی که همراه خود دارد.
سخنران بعد مرتضا بابک معین بود که درباره تازه‌ترین تألیفش «ابعاد گم شده‌ی معنا در نشانه‌شناسی روایی کلاسیک» سخن گفت. وی مسأله ذهنی خود در پژوهش تازه‌اش را چرخش بنیادهای پدیدارشناسانه‌ای دانست که در دهه هشتاد میلادی در نشانه‌شناسی اتفاق افتاده و خلأهایی را که در نشانه‌شناسی کلاسیک وجود دارد، آشکار ساخته است. مفاهیمی از قبیل حضور، تجربه زیسته، امر حسی و هم‌حضوری از جمله این مفاهیم مغفول‌مانده است. نظام معنایی تطبیق و نظریه لاندوفسکی درباره نظام معنایی برنامه‌مداری، دو بحث پایه‌ای مطرح‌شده در این اثر است.
شعیری نیز در بحث درباره این کتاب از تفاوت نظریه‌های دهه شصت و دهه نود سخن گفت. وی این تفاوت را به تفاوت استواری و قطعیت معنا به‌مثابه یک قالب آهنی در دهه شصت و معنا به مثابه سرخورندگی ماهی در دهه نود تشبیه کرد. وی نشانه‌شناسی کلاسیک را واجد نگاه ابزاری دانست که قصد داشت جهان را فتح و از آن خود کند اما در دوره حاضر، این نظام تعقلی به حوزه عاطفه، احساس و پدیدارشناسی وارد شده و سوژه مدرن به جای تصاحب جهان، درصدد تعامل با جهان است و نتیجه آن تعامل میان سوژه و هستی است.
سخنران بعدی هومن ناظمیان، یکی از نویسندگان کتاب «ادبیات داستانی قدیمی عربی، گونه‌شناسی و تحلیل عناصر داستانی» بود. وی هدف از تألیف این کتاب را آشناکردن بیشتر مخاطبان فارسی زبان با ادبیات قدیم عربی دانست و این را دلیل تألیف کتاب به زبان فارسی بیان کرد. ناظمیان همچنین بازه زمانی مورد تحلیل در این اثر را از دوره‌ی پیش از اسلام تا دوره‌ی پیش از عصر معاصر و رنسانس ادبی در جهان عرب برشمرد.
سپس خلیل پروینی، دیگر مؤلف کتاب، انگیزه شروع به این پژوهش را عقیده‌ای دانست که ادبیات قدیم عرب را فاقد داستان هنری می‌داند و بر این اعتقاد است که این ادبیات صرفا قصه دارد. پروینی این پژوهش را تحقیقی میدانی بر دوره‌ای هزارساله از تاریخ ادبیات عرب عنوان کرد و نتیجه را دسته‌بندی این ادبیات به یازده گونه داستانی دانست.
منتقد بعدی، ابراهیم خدایار، روش و موضوع این اثر را کلاسیک دانست. وی این نقد را بر کتاب وارد دانست که عنوان آن، این ذهنیت را برای خواننده ایجاد می‌کند آثار بررسی‌شده، همگی متعلق به دنیای عرب است حال آن‌که این آثار متعلق به کلیت جهان اسلام و از جمله ایران است. خدایار نقش فرهنگ ایرانی را در شکل‌گیری گونه‌های ادبی در جهان اسلام بسیار پررنگ و تأثیرگذار دانست و ابراز کرد اگر کتاب عنوانی فرعی برای تبیین این نکته می داشت، می‌توانست واجد عنوانی دقیق‌تر و گویاتر باشد.
جلسه با سپاسگزاری صاحبان آثار از عوامل واحد پژوهش و کتابخانه سعدآباد، منوچهری و وکیل‌باشی، به پایان رسید.
نظر شما