وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مسائل ما بحث علوم انسانی اسلامی است. ما در صورتی می‌توانیم ادعا کنیم که انقلاب اسلامی به اهدافش رسیده که تمام علومی که تدریس می‌شود، مبانی‌اش را از قرآن و دین بگیرند. بخشی از این هدف پیش از انقلاب محقق شد و بخشی نیز طی این ۴۰ سال و بخشی دیگر هنوز محقق نشده و راه زیادی را در پیش داریم.
وی با اشاره به اینکه اسلام درباره تربیت، روانشناسی و... حرف‌های زیادی برای گفتن دارد افزود: دیدگاه‌هایی که اسلام درباره انسان مطرح می‌کند، با سایر دیدگاه‌ها متفاوت است چون موضوع و محور تمام علوم انسانی اسلام است و اسلام درباره انسان حرف دارد.
.jpg)
رئیس پژوهشگاه حکمت و دین‌پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با طرح این سوال که برخی می‌گویند علوم اسلامی و غیراسلامی دیگر چه موضوعی است و در آن تشکیک میکنند، گفت: این در حالی است که سوال اصلی این است که آیا اسلام درباره تربیت انسان نظر خاصی دارد یا ندارد؟ چون اسلام درباره خانواده، مسائل جامعه، اقتصاد و ... برنامه دارد و علوم انسانی اسلامی یعنی همین مسائل.
به گفته این پژوهشگر، بر اساس نظر حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد، پژوهشگاه اساس مبنای کار خود را علوم انسانی قرار داده است و در سه مرحله تولید مبانی، تولید منطق و روش‌شناسی و تدوین مسائل علوم انسانی گام‌هایی را برداشته و دو گروه مستقل فلسفه علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی قرآنی در پژوهشگاه در این باره فعالیت داشته‌اند؛ گروه فلسفه علوم انسانی اسلامی روی فلسفه‌های مضاف علوم انسانی اسلام و علوم انسانی قرآنی نیز روی مبانی نشات گرفته علوم انسانی از قرآن به صورت تخصصی کار میکنند.
عرب صالحی با بیان اینکه قرآن مهم‌ترین منبع و آسمانی‌ترین منبعی است که در جهان امروز در اختیار بشریت قرار دارد گفت: پژوهشگاه در این راستا سعی کرده، مبانی علوم انسانی را از نگاه قرآن بررسی کند و به همین دلیل مبانی تربیت، اقتصاد، سیاست و سایر علوم انسانی را با همکاری اساتید این حوزه از منظر قرآن و مبانی آن در پژوهشگاه استخراج کرده‌ایم و در ادامه به سراغ روش‌شناسی رفته و پس از آن درصدد تدوین علوم برآمدیم. همچنین یکی دیگر از اقدامات ما فعالیت روی فلسفه‌های مضاف است.
وی با اشاره به برگزاری همایش‌های مختلف در این باره بیان کرد: پژوهشگاه چندین سال است که همایش‌هایی را با عناوین مختلف برگزار می‌کند که از جمله آنها برگزاری همایش المیزان و علوم انسانی اسلامی است که دیدگاه‌های علامه طباطبایی را تبیین می‌کنیم و این همایش در ابعاد مختلف و در شهرها و دانشگاه‌ها برگزار می‌شود.
در ادامه این نشست محمد رمضانی چابک، رئیس ستاد اجرایی همایش‌های پژوهشگاه با بیان اینکه همایش المیزان و علوم انسانی اسلامی در تهران و قم با همکاری پژوهشگاه و دانشگاه علامه طباطبایی برگزار می‌شود، گفت: روز (۲۱ آبان ماه) در دانشگاه علامه طباطبایی همایش مبانی فکری علامه برگزار می‌شود و مجموعه مقالات مرتبط با این حوزه ارائه می‌شود و سخنران اصلی این همایش آیت‌الله رشاد است.
وی ادامه داد: همچنین در تاریخ (۲۳ آبان ماه) نیز با مشارکت مجموعه دارالقرآن علامه طباطبایی که وابسته به بیت علامه است، همایش تفسیر المیزان با رویکرد علوم انسانی اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد و این برنامه در شهر مقدس قم در مجموعه دارالقرآن علامه طباطبایی با سخنرانی آیت‌الله جوادی آملی فیلسوف بزرگ معاصر و آیت‌الله رشاد برگزار می‌شود.
رئیس ستاد اجرایی همایش‌های پژوهشگاه تاکید کرد: یکی از شاخص‌های الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، ارائه همین الگوها است و احتمالا همایشی نیز با همکاری دانشگاه آیت‌الله بروجردی در شهر بروجرد برگزار می‌شود. ما در برنامه‌ها درصدد هستیم که رویکرد علامه را در توسعه و ترویج فرهنگ علمی و دینی مورد بحث و بررسی قرار بدهیم و همچنین درصدد هستیم که تمام حوزه‌ها نسبت به مباحث علوم انسانی و اسلامی اهتمام داشته باشند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی اسدی‌نسب، دبیر همایش با بیان اینکه رهبر انقلاب در نشستی که با بانوان قرآن پژوه در سال ۸۸ داشتند، بیاناتی را داشته‌اند که از جمله آنها استخراج علوم انسانی از قرآن بوده و پژوهشگاه به دنبال این موضوع حرکت کرده است، گفت: برخی از مراکز پیش از این با توجه به محورهای سخنان ایشان در این مسیر حرکت کردند ما نیز از جمله مراکزی بودیم که به صورت تخصصی روی این موضوع کار کردیم.
وی ادامه داد: محورهای همایش شامل حکمت علوم انسانی و قرآنی، علوم سیاسی و قرآن، علوم اجتماعی و قرآن، علوم اخلاقی و قرآن و بخش‌های متفرقه‌ای مثل مدیریت و اقتصاد است.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ایبنا که چرا اثر المیزان با تمرکز بر علوم انسانی اسلامی انتخاب شده گفت: علامه طباطبایی در المیزان کار بسیار مهمی را انجام داده‌اند. این کتاب اگرچه به ظاهر یک تفسیر است اما در واقع دایره‌المعارف عمیقی از مبانی اسلام است و به صورت مستقیم و غیرمستقیم به مبانی آیات پرداخته‌اند. ما درصدد بودیم این مسائل را از منظر قرآن بررسی کنیم و پایه قرار دهیم و استوارترین برداشت‌ها از قرآن را علامه طباطبایی داشتند که در دو جلد این کار را انجام داده‌اند.
به گفته اسدی نسب، بهترین تفسیر و یکی از محکم‌ترین و عمیق‌ترین مسائلی که در رابطه با قرآن شکل گرفته است، مربوط به علامه طباطبایی است. البته باید این نکته را در نظر داشته باشیم که در زمان علامه علوم به شکل امروز مطرح نبوده است و باید عنوانی را پیدا کنیم و در آنها پاسخ سوالات خود را کشف کنیم. از سوی دیگر در زمان علامه طباطبایی مساله علوم انسانی به شکل امروزی مطرح نبوده است ما امروز باید عناوینی را پیدا کنیم که از آن بتوانیم پاسخ خود را از بیانات علامه طباطبایی استخراج کنیم چون به هر حال ایشان مطالبی را گفتند که درون آن باید بتوانیم پاسخ سوالاتمان را از بیانات علامه طباطبایی استخراج کنیم چراکه در یک حالت مطلوب یک مجتهد می‌تواند مسائل علوم انسانی فعلی را از آیات قرآن استخراج کنیم.
دبیر علمی همایش با تاکید بر این موضوع که مقالات ارائه شده در این همایش تخصصی است و ما برای فهم بهتر سعی کرده‌ایم به صورت کارگاهی این همایش‌ها را برگزار کنیم گفت: مخاطبان این برنامه نخبگان هستند. برخی معتقد به تاسیس علوم انسانی اسلامی و برخی دیگر معتقد به پالایش و تکمیل علوم انسانی هستند، اما آنچه که به نظر می‌آید مقام معظم رهبری نیز به آن معتقد باشد بر اساس بیانات‌شان رویکرد دوم است.
وی با بیان اینکه علوم انسانی اسلامی مساله عجیب غریبی نیست که برخی بخواهند به آن خرده بگیرند گفت: ما درصدد هستیم که آنچه را در جامعه امروز از علوم انسانی داریم و اصولی است حفظ کرده و در عین حال مبانی اسلامی و قرآنی را نیز به آن اضافه کنیم. ما نمی‌توانیم علوم انسانی غرب را به صورت مطلق بپذیریم و اگر تاکنون در عرصه ترویج علوم اسلامی انسانی موفق نبوده‌ایم دلایل زیادی دارد که امیدواریم به زودی مرتفع شده و بتوانیم این علوم انسانی و اسلامی را در جامعه ترویج بدهیم و مبانی فرهنگی و اجتماعی ما شود.
دبیر علمی همایش در پایان سخنانش گفت: در این همایش‌ها از دو جلد مجموعه مقالات المیزان و علوم انسانی رونمایی می‌کنیم. در حدود ۱۰۰ مقاله به دست ما رسیده است که از بین آنها ۳۲ مقاله را انتخاب کرده‌ایم و ۱۸ مقاله علمی و پژوهشی نیز تاکنون چاپ شده است و برخی دیگر در حال چاپ است.
نظر شما