به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به نقل از روابط عمومی دفتر شعر جوان، یکشنبه ششم آبان‌ماه، جایزه کتاب سال دفتر شعر جوان، جایزه قیصر امین‌پور برگزار می‌شود. این برنامه در آستانه یازدهمین سالگرد درگذشت قیصر امین‌پور توسط دفتر شعر جوان در خانه هنرمندان ایران برپا می‌شود.
در آستانه برگزاری این جایزه، روابط عمومی انجمن شاعران با بیوک ملکی، مدیرعامل دفتر شعر جوان گفت‌وگویی انجام داده که در ادامه می‌آید.
درباره روند برنامه‌ریزی و برگزاری دومین دوره جایزه کتاب سال شعر جوان تا این مرحله توضیحاتی بفرمایید.
اولین کاری که معمولا در این جشنواره انتخاب کتاب سال انجام می‌شود، تهیه لیست کتاب‌های واجد شرایط منتشرشده است. ما در اولین اقدام، لیست مجموعه شعرهای منتشرشده سال ۹۶ را از خانه کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گرفتیم؛ اگرچه در این لیست سال تولد شاعران مشخص نبود و این کار ما را سخت می‌کرد. اقدام بعدی ما خبررسانی فراخوان از طریق خبرگزاری‌ها، رسانه‌های مکتوب و فضاهای مجازی و نیز ارسال پوستر به فرهنگسراها و... بود. همچنین با ناشران تخصصی شعر تماس گرفتیم تا اطلاع‌رسانی دقیق‌تر و کامل‌تر باشد. آثار رسیده به تدریج، در دبیرخانه دفتر شعر جوان ثبت شد و در نهایت تا اول مهر، همه آثار رسیده توسط هیئت انتخاب بررسی شد.
همین جا بگویم که شاعران خوب ما آرش شفاعی و فاطمه سالاروند، هیئت انتخاب این دوره بودند. این دو، پس از سه جلسه بررسی مفصل و دقیق کتاب‌ها در نهایت ۱۶ کتاب را برای راهیابی به مرحله نهایی مناسب دانستند.پس از اعلام اسامی این ۱۶ کتاب در خبرگزاری‌ها و رسانه ها، با توجه به مهلت تمدید برای دریافت کتاب‌ها تا پایان مهر، دبیرخانه کتاب سال دفتر شعر جوان، همچنان مجموعه‌های رسیده را دریافت می‌کرد و هیئت انتخاب این آثار را بررسی می‌کردند. در نهایت پنج اثر دیگر به ۱۶ کتاب قبلی اضافه شد و داوران مرحله نهایی از میان کل ۸۵ جلد کتاب رسیده، ۲۱ اثر را مورد بررسی نهایی قرار دادند.
این داوری ابتدا به صورت فردی انجام شد و سپس در جلسه‌ای چندساعته، به شکل مبسوط و مفصل، داوران درباره آثار به بحث و گفت‌وگو پرداختند. از نظرات خود دفاع کردند و نظرات متقابل دیگر داوران را شنیدند تا در نهایت، با توجه به نقاط قوت و ضعف آثار، تعدادی از کارها را، نسبت به دیگر کارها، برای انتخاب و تقدیر شایسته‌تر دانستند.
قابل ذکر است که هیئت داوران این دوره مهرنوش قربانعلی و راضیه بهرامی و ساعد باقری، میلاد عظیمی و محمدرضا محمدی‌نیکو بودند که همگی در نهایت لطف، زحمت داوری را پذیرفتند و با وسواس و حوصله و دقتی بی‌نظیر این کار را به سامان رساندند.
آیا دفتر شعر جوان از برگزاری این جایزه، هدف یا اهداف خاصی را به شکل ویژه پی می‌گیرد؟
هدف ما از برگزاری این جایزه، مثل هر جایزه دیگری شناسایی آثار برتر و معرفی آنها به مخاطبان و جامعه ادبی است. اما تفاوت بارز این جایزه با دیگر جوایز به طور خاص، در انتخاب گروه سنی است. دفتر شعر جوان با توجه به زمینه فعالیت و محوریت برنامه‌ریزی‌هایش برای شاعران جوان، این گروه سنی را به شکل مشخص در نظر گرفته تا علاوه بر تشویق و ترغیب آنها به ادامه جدی‌تر مسیری که انتخاب کرده‌اند، آثارشان در بین انبوه کارهای چاپ‌شده دیده شود و علیرغم ضعف‌های احتمالی به طرز شایسته‌تری شناخته شوند.
در این دو دوره اخیر از جایزه کتاب سال قیصر، که در سال‌های مدیریت شما برگزار شده، به طور خاص با چه مشکلات و مسائلی مواجه بوده‌اید؟
یکی از اصلی‌ترین مشکلات ما، دست یافتن به همه کارهای واجد شرایط است. علیرغم تلاش ما و روش‌های مختلفی که برای اطلاع‌رسانی اتخاذ می‌کنیم، باز هم بعضی کارها دیرتر از زمان مقرر به دستمان می‌رسد یا اصلا نمی‌رسد. بخصوص شاعران شهرستانی که ممکن است کارهایشان کمتر دیده شود. مثلا این انتظار می‌رود که ناشران همکاری جدی‌تری داشته باشند یا جایی مثل خانه کتاب، که در این زمینه مرجع به حساب می‌آید، فهرست کتاب‌ها را به شکل طبقه‌بندی‌شده و دقیق‌تر با همه اطلاعات جزیی داشته باشد. ضمن این که انتظار می‌رود خانه کتاب در این زمینه همکاری‌های بیشتری با مراکزی مثل خانه شاعران داشته باشد. دفتر شعر جوان با توجه به توان مالی‌اش و برنامه‌هایی که در طی سال انجام می‌دهد، در نهایت نمی‌تواند برخی از حمایت‌های لازم را از بعضی شاعران جوان انجام دهد. به عنوان مثال، ما مایل بودیم به همه ۲۱ شاعر راه یافته به مرحله نهایی جوایزی اهدا کنیم. دست کم در حد اهدای بن کتاب از بعضی از این شاعران می‌شد تقدیر کرد. این کمترین کار برای یک شاعر جوان است.
بخصوص این که اغلب یا دانشجو هستند یا کسب و کار درست و حسابی ندارند. اگر ما انتظار داشته باشیم این شاعران برای رفع نواقص آثار خود و پیشرفت بیشتر، مطالعه جدی‌تری داشته باشند، انتظار می‌رود از آنها حمایت‌های این‌چنینی بشود. این شایسته نیست که ما چندین بار به جاهایی مثل سازمان ملی جوانان یا خانه کتاب رجوع کنیم، تماس بگیریم، حتی حضوری برویم و جلسه بگذاریم و در نهایت برای کمترین همکاری‌ها پاسخی نگیریم. این درخواست، در واقع حمایت از ما نیست، حمایت از فرهنگ و از شاعران جوان است.
یک مشکل دیگر، در زمینه داوری است. ما شاعران خوبی داریم که توانایی و دانش لازم برای داوری ندارند. شاعران و منتقدانی هم هستند که توانایی داوری هم دارند و ممکن است منصفانه و بدون حب و بغض هم عمل کنند ولی آن قدر از حواشی جوایز ادبی گریزانند که تمایلی به پذیرش داوری ندارند. این است که جایی مثل دفتر شعر جوان، که نگاه معتدل و بدون غرض و به دور از افراط و تفریط‌های معمول دارد، و درعین حال طالب آن است تا از نگرش‌ها و نحله‌های مختلف شعری استفاده کند، اغلب برای حضور بعضی از این دوستان دچار مشکل می‌شود. اما همین جا تاکید کنم که به لطف خداوند، در این دو دوره، ما با انتخاب و دعوت از افرادی که علاوه بر ذوق سلیم و دانش ادبی و رعایت حدود انصاف، در جریان شعر امروزند توانسته‌ایم یکی از بهترین و دقیق‌ترین داوری‌ها را داشته باشیم.
تمرکز دفتر شعر جوان در حال حاضر بیشتر بر چه اهداف و برنامه‌هایی است؟
اصلی‌ترین دغدغه و اصل کار دفتر شعر جوان، نقد و بررسی آثار شاعران جوان و پرداختن به آموزش جوانان شاعر است. هرساله از بین جوانان شاعر و باذوق و مستعد ۱۷ تا ۲۶ سال، از طریق اعلام فراخوان و با توجه به معیارهایی که داریم عده‌ای انتخاب می‌شوند و این دوستان طی یک دوره یک‌ساله از خدمات نقد و بررسی آثار و ارسال کتاب بهره‌مند می‌شوند.
دفتر شعر جوان از سال‌ها پیش دو برنامه دیگر داشته که به طور طبیعی ما هم باید آنها را ادامه می‌دادیم و امیدواریم تا زمانی که هستیم، همچنان استمرار یابند. یکی از آنها همین جایزه قیصر امین‌پور است. دست‌اندرکاران این نوع برنامه‌ها آگاهند که این کارها چه سختی‌هایی دارد و چه تشکیلاتی را نیازمند است. دفتر شعر جوان با تلاش و همکاری تنها دو سه نفر از همکاران، این امور را پیش می‌برد و خدا را شکر تا به حال هم به بهترین شکل این کارها انجام شده است.
برنامه دیگر «کنگره شعر جوان» است. هر سال پس از پایان دوره آموزش دفتر، اعضای شهرستانی از سراسر کشور به تهران می‌آیند و علاوه بر دو روز شعرخوانی در خانه هنرمندان، برنامه‌ها و جلسات دیگری هم برای آنها در نظر گرفته می‌شود و در این مدت، با استادان و کارشناسان دفتر دیدار و گفت‌وگو دارند.
در مورد عضوگیری شاعران جوان لازم است به برنامه جدید دفتر اشاره کنم و آن این که ما از سال گذشته علاوه بر انتخاب اعضای جدید، عده‌ای را به عنوان اعضای ذخیره و به اسم گروه همراهان دفتر برمی‌گزینیم، با این گروه که از اعضای اصلی متفاوتند و به تمرین و تجربه بیشتری نیازمندند، کارشناسان دیگری کار می‌کنند. شعرهایشان نقد و بررسی می‌شود و هدف از این کار این است که این شاعران هم بتوانند خود را به سطح اعضای اصلی دفتر برسانند و در دوره‌های بعد جزء اعضای اصلی دفتر شوند.
از برنامه‌های تازه دفتر در دوره جدید، یکی هم جلسه شعر شاعران کودک و نوجوان است که همزمان با فعالیت مجدد دفتر در سال ۱۳۹۴ شکل گرفت و آغاز به کار کرد و همچنان هر هفته شنبه‌ها این جلسه برگزار می‌شود.
این جلسه با حضور مصطفی رحماندوست و دیگر شاعران کودک و نوجوان برگزار می‌شود.همچنین از مدتی پیش روزهای یکشنبه دفتر شعر جوان سلسله نشست‌هایی برگزار می‌کند با عنوان «شرح اوراق عتیق». در این جلسات رضا موسوی‌طبری، به بازخوانی شعرها و متون ادبی گذشته می‌پردازد. حضور در این نشست برای همه علاقه‌مندان آزاد است.
علاوه بر این‌ها، تقریبا هر ماه از یک شخصیت مطرح ادبی، هنری و فرهنگی، دعوت می‌شود که برای مخاطبان درباره ادبیات و موضوعات پیرامون آن و مسائل مرتبط صحبت کند. این برنامه به نام «از هر دری سخنی» با برنامه‌ریزی و مدیریت فاطمه سالاروند برگزار می‌شود. جلسه دیگر دفتر شعر جوان، جلسه «گویندگی ادبی» است که این برنامه تا به حال با حضور استادانی چون ساعد باقری، عبدالجبار کاکایی، محمدرضا محمدی‌نیکو، اسماعیل امینی، کیانوش خانمحمدی، رشید کاکاوند و مصطفی جلالی‌پور برگزار شده است.
چه چشم‌اندازی را برای استمرار این جایزه پیش‌بینی می‌کنید؟
همه تلاش ما این است تا زمانی که این مسئولیت بر عهده ماست، این برنامه را آن‌طور که شایسته نام قیصر و بایسته شعر است، برگزار کنیم، همان طور که به‌رغم همه مشکلات بخصوص مشکلات مالی، این دو سال به شایستگی آن را برگزار کرده‌ایم.
همه تلاش همکاران و بزرگوارانی هم که در این جایزه نقش داشته‌اند، بخصوص ساعد باقری عزیز و مجموعه داوران گرامی این بوده است که این جایزه با کمترین درصد خطا برگزار شود و طبیعی است که در این نوع کارها هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند که کارش تمام و کمال بی‌نقص بوده است. امیدواریم هرسال این برنامه بهتر و دقیق‌تر برگزار شود و زمینه‌های بالندگی شاعران جوان در همه ابعاد بیشتر فراهم شود.
شنبه ۵ آبان ۱۳۹۷ - ۱۳:۳۵
نظر شما