خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – مطهره میرشکاری: در سال‌های اخیر از بسیاری از کارشناسان حوزه ادبیات شنیده‌ایم که اوضاع آموزش زبان فارسی در جهان خوب نیست، با هرکسی صحبت کرده‌ایم از تعطیلی کرسی‌های زبان فارسی در دنیا و جایگزینی کرسی های آموزش زبان عربی می‌گوید. با خبر شدم که بنیاد سعدی یک دوره دانش‌افزایی برای اساتید و مدرسان زبان فارسی در کشورهای مختلف تدارک دیده و به مناسبت گردهم‌آیی این اساتید نشستی هم با عنوان «بررسی وضعیت زبان فارسی در جهان» برگزار کرده است. ساعت 16 و 10 دقیقه روز یک‌شنبه 31 تیرماه است که به محل برگزاری نشست «بررسی وضعیت زبان فارسی در جهان» در یکی از تالارهای بنیاد سعدی می‌رسم. نشستی که ساعت شروع آن 16 ذکر شده بود ولی از قرار معلوم با کمی تاخیر شروع می‌شد. 
 
 صندلی‌های سالن برگزاری نشست تقریبا پر شده و به سختی جایی برای نشستن پیدا می‌شود. با دلخوری و ناراحتی از اینکه از میهمانان خارجی نشست که احتمالا مطابق معمول این جلسات در ردیف‌های ابتدایی سالن جای گرفته‌اند، دور مانده‌ام، به سختی یک جای خالی در ردیف‌های انتهایی سالن پیدا می‌کنم اما دیدن کارت‌های آویخته بر گردن اطرافیانم که معرف این است که هر کدام استادی از کشورهای مختلف هستند، کمی از ناراحتی‌ام می‌کاهد. به نظرم می‌رسد اینکه سخنرانان نشست در جای جای سالن و در میان حضار نشسته‌اند خود به خود از جو سنگین این قبیل جلسات کاسته و صمیمیت بیشتری به جلسه بخشیده است.
 
در خبر این نشست آمده بود که شرکت کنندگان خارجی حاضر در جلسه از کشورهای ازبکستان، ترکیه، سوریه، آلبانی، صربستان، اوگاندا، کنیا، تونس، هند، لبنان و بنگلادش هستند، اما  نماینده کشورهای هند، لبنان، کنیا، اوگاندا و از غایبین این نشست بودند.
 
پیچیدن صدای قرآن در سالن نشان از شروع رسمی جلسه دارد و پس از آن احسان‌الله شکرالهی(نماینده بنیاد سعدی در هندوستان) به عنوان دبیر نشست در قالب شعری به میهمانان نشست عرض سلام کرد و ضمن خوش‌آمدگویی به میهمانان خارجی و داخلی، پالیزدار (معاون بین‌الملل بنیاد سعدی)، رخشنده (رئیس مرکز توسعه همکاری‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی) و زهره‌وند(کارشناس اداره هماهنگی‌های گسترش زبان فارسی، ایران‌شناسی، گردشگری و دیپلماسی سیاسی وزارت امور خارجه) را به عنوان اعضای هیات رئیسه نشست به جایگاه دعوت کرد و در ادامه از پالیزدار به عنوان میزبان اصلی نشست خواست که با میهمانان صحبتی داشته باشد.
 


پالیزدار میهمانان نشست را خدمت‌گزاران به زبان فارسی در کشورهای مختلف خطاب کرد و ضمن عرض خیرمقدم به میهمانان و تشکر از نهادهای برگزارکننده این دوره و نشست، گفت: امروز فرصت ارزشمندی در اختیار ما قرار گرفته است و مدرسان، استادان و خدمت‌گزاران زبان فارسی از 11 کشور جهان برای دوره آموزشی که در بنیاد است، گرد هم آمده‌اند تا در کنار برنامه آموزشی که دارند، بتوانیم از تجربیات و گزارش آن‌ها در زمینه زبان فارسی در کشور خودشان بهره‌مند شویم.
 
معاون بین‌الملل بنیاد سعدی ضمن تشکر از اساتید و پژوهشگرانی که پذیرفته بودند در این نشست گزارشی از زبان فارسی در کشورشان ارائه دهند، اظهار امیدواری کرد که این نشست نقطه آغازی برای آگاهی از وضعیت زبان فارسی در کشورهای دیگر باشد و افزود: در برنامه‌ریزی که برای این دوره داشتیم، دوستان پیشنهاد دادند تا از این فرصت گردهم‌آیی فرهیختگان و پژوهشگران کشورهای مختلف استفاده کنیم تا علاوه بر برنامه آموزشی، در زمینه تبادل اطلاعات، تجربیات و ارائه گزارش برای همدیگر برنامه مستقلی داشته باشیم. از این جهت تصمیم به برگزاری این نشست گرفتیم تا با استفاده از گزارش‌هایی که مدرسان و استادان از کشورهای مختلف ارائه می‌دهند، به شناخت مهمی از وضعیت آموزش زبان فارسی در کشورهای دیگر دست پیدا کنیم.
 
پالیزدار همچنین از برگزاری دو نشست دیگر توسط بنیاد سعدی در هفته آینده خبر داد که یکی از آن‌ها مختص حوزه آفریقا و برنامه دیگر در ارتباط با کانون مدرسان و استادان زبان فارسی در خارج از کشور است و در آن‌جا بحث تشکیل یک کانون و اتحادیه برای گرد‌هم آوردن و ارتباط اساتید و مدرسان فارسی با یک‌دیگر به بحث خواهد گذاشت.
 
در ادامه دبیر نشست به توضیح نحوه برگزاری نشست پرداخت و آنطور که از حرف‌های او بر‌می‌آمد، سخنرانان خارجی نشست به سه دسته کشورهای آسیایی، عربی و اروپایی تقسیم می‌شدند و به ترتیب میزان استقبال از زبان فارسی در کشورشان به جایگاه دعوت می‌شدند و بعد از سخنرانی هر گروه یک صاحب‌نظر ایرانی به سخنرانی می‌پرداخت.
 
دانشجویان ترکیه با نثر معاصر فارسی بیگانه‌اند
نماینده استادان و مدرسان زبان فارسی در ترکیه، اولین سخنران نشست بود که در جایگاه قرار گرفت. او ضمن تشکر از بنیاد سعدی به خاطر برگزاری دوره دانش‌افزایی و این نشست، خود را  «امید گِدیک» از دانشگاه انکارا و نماینده ترکیه برای گزارش وضعیت زبان فارسی در کشورش معرفی کرد و گفت: زبان فارسی به عنوان یک گروه مستقل در 8 دانشگاه ترکیه تدریس می‌شود که این گروه در حال حاضر در دانشگاه‌های آنکارا، استانبول، قونیه، ارزروم و مرمره فعال است.
 
وی در ادامه به مشکلات سر راه آموزش فارسی در ترکیه اشاره کرد، کتاب‌های درسی و آموزشی را ناکافی دانست و افزود: محدودیت تنوع در بخش‌های مختلف باعث کندی روند آموزش زبان فارسی شده است. همچنین نیازمند کتاب‌های داستان، مجلات آموزشی، علمی و فرهنگی و کتاب‌های آموزشی در زمینه فرهنگ، ادب و مسائل اجتماعی ایران هستیم.
 
گدیک در ادامه از بیگانگی دانشجویان ترکیه با نثر معاصر ایران گله‌ کرد و دلیل آن را هم کمبود متون موثق مثل مجلات علمی و ادبی و همچنین روزنامه‌ها و کتاب‌های داستان معاصر دانست. او همچنین از این حقیقت خبر داد که دانشجویان زبان فارسی ترکیه بیشتر با زبان فارسی و ادبیات کهن آشنایی دارند که همین باعث مشکل داشتن آن‌ها در فهم گفت‌وگوی امروزی فارسی شده است.
 
زبان فارسی از قدیمی‌ترین گروه‌های موجود در دانشگاه‌های بنگلادش
«ای زبان فارسی افسونگری/ هر چه گویم تو ز آن افزون‌تری» بیت شعری بود که محمد کمال‌الدین از کشور بنگلادش به عنوان دومین میهمان خارجی و ونماینده اساتید و مدرسان زبان فارسی در کشورش، صحبت‌های خود را با آن آغاز کرد که نشانگر ذوق او از فهمیدن زبان فارسی و شرکت در این نشست بود.
 


کمال‌الدین هم مانند همکار ترکیه‌ای خود به خاطر برگزاری دوره دانش‌افزایی زبان فارسی که بنیاد سعدی تدارک دیده بود، خوشحال و متشکر بود و در بیان وضعیت زبان فارسی در بنگلادش، به تاریخ زبان فارسی و اینکه زبان فارسی در بنگلادش بیش از 6 قرن، یعنی از سال 1230 تا 1837 میلادی زبان رسمی بوده، اشاره کرد و گفت: 95 درصد مردم بنگلادش مسلمان هستند و جالب است که اسلام از طریق زبان فارسی به بنگلادش وارد شده است. با وجود مسلمان بودن اکثریت بنگلادش، مردم کشور ما بیشتر از زبان عربی با زبان فارسی مانوسند.
 
او با بیان روایات تاریخی از ارتباط ایران و بنگلادش و دیدار مسئولین این دو کشور قبل و بعد از انقلاب اسلامی که با اهدای دیوان‌های شعری از شاعران ملی دو کشور به یکدیگر و اینکه قاضی‌نذراسلام، شاعر ملی بنگلادش یک دیوان شعر به زبان فارسی دارد و اینکه بسیاری از آثار شاعران فارسی هم در زمینه قدیم و هم در زبان معاصر ترجمه شده است، سعی بر نشان دادن روابط قوی بین ایران و بنگلادش داشت و بر این باور بود که رابطه این دو کشور هم تاریخی، هم فرهنگی و همدلی است.
 
کمال‌الدین گروه زبان فارسی را یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های موجود در دانشگاه‌های بنگلادش دانست که در 4 دانشگاه صاحب کرسی است. همچنین از وجود گروه مستقل زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه ملی داکا خبر داد و گفت: بیش از 1000 نفر دانشجوی زبان فارسی در مقاطع لیسانس، فوق‌لیسانس، پیش دکتری ودکتری در بنگلادش داریم که تحت تعلیم 27 استاد هستند که بیش از 20 نفر آن‌ها پایان‌نامه دکتری خود را دفاع کرده‌اند. وی در ادامه از تاثیر اساتید اعزامی از ایران برای تدریس زبان فارسی به دانشجویان بنگلادشی سخن گفت و بنابر تجربه معتقد بود که دانشجویان بنگلادشی زبان فارسی را از اساتید اعزامی بهتر می‌پذیرند تا اساتید بنگلادشی.
 
نماینده اساتید بنگلادش در نشست در ادامه به مشکلاتی که صد راه آموزش زبان فارسی در بنگلادش است، اشاره کرد و گفت: کتاب‌های آموزش زبان فارسی در کشور ما قدیمی است، البته بنیاد سعدی کتاب‌های آموزشی جدیدی تالیف کرده که اگر به دست ما برسد، خیلی خوب می‌شود. ما به نرم‌افزارهای آموزش زبان نیاز داریم و دیگر اینکه فرصت شغلی برای این رشته خیلی مهم است. در کتاب‌خانه‌های ما کتاب درسی خیلی کم است و وسایل آموزشی چندانی هم نداریم.
 
کمال‌الدین که با خواندن اشعاری از سعدی و حافظ سعی به آشنا نشان دادن خود با زبان فارسی داشت، در پایان با بیان اینکه آثار کلاسیک فارسی در بنگلادش زیاد ترجمه شده اما آثار معاصر خیر، برگزاری دوره‌های دانش‌افزایی را فرصت مهم و لازمی دانست که آموزش زبان فارسی را ارتقا خواهد داد و گفت: ما حاضریم که با هزینه خودمان دوره‌های آموزشی زبان فارسی را در بنگلادش برگزار کنیم و نیازمند همکاری ایران برای اعزام چند استاد برای این دوره‌ها هستیم.

شرکت در این دوره‌ها امکان پیشرفت ملکه زبانی، به ویژه زبان محاوره و گفتاری را ایجاد می‌کند
ذاکر عارف جان‌اُف از تاشکند ازبکستان، آخرین فرد از منطقه آسیا بود که برای گزارش وضعیت و مشکلات زبان فارسی در کشورش در جایگاه قرار گرفت و ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری این دوره دانش‌افزایی و تشکر از ستاد برگزار کننده نشست، از پیشینه طولانی ایرانشناسی و به خصوص آموزش و فراگیری زبان فارسی و مطالعه و پژوهش منابع تاریخی و ادبی فارسی در کشور ازبکستان سخن به میان آورد.
 
عارف جان‌اُف که نسبت به دو سخنران خارجی دیگر فارسی را روان‌تر و سلیس‌تر صحبت می‌کرد، آغاز دوره ایرانشناسی معاصر در تاشکند را از سال 1918 میلادی عنوان کرد و از برگزاری یک همایش ملی به مناسبت صدمین سالگرد تشکیل کمیته ایرانشناسی با حضور سفیر ایران در ازبکستان، رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران و تعدادی از صاحب‌نظران، استادان و دانشجویان در ازبکستان خبر داد و گفت امروزه در گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی سه نفر استادیار و هفت‌نفر استاد زبان و ادبیات فارسی فعالیت می‌کنند.
 
او از 353 دانشجوی زبان فارسی در گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی ایران و افغانستان دانشگاه خاورشناسی تاشکند خبر داد که از این تعداد245 نفر به عنوان زبان اول  و 108 نفر دانشجوی رشته‌های دیگر به عنوان زبان دوم، زبان فارسی را یاد می‌گیرند و در ادامه افزود: گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی ایران و افغانستان دانشگاه خاورشناسی دولتی تاشکند، مرکز اصلی ایران‌شناسی در کشور ازبکستان محسوب می‌شود و امروزه اساتید این مرکز به آموزش، مطالعه و پژوهش زبان فارسی توجه خاصی نشان داده‌ و کارهای فراوانی انجام داده‌اند.
 


عارف جان‌اُف در ادامه با اظهار امیدواری برای افزایش روابط فرهنگی و آموزشی بین دو کشور ایران و ازبکستان از مشکلاتی که راه آموزش زبان فارسی در ازبکستان را صد یا پیشرفت آن را کند کرده بود، اشاره کرد وگفت: شرکت و حضور در ایران و کلاس‌های دانش‌افزایی که بنیاد سعدی برگزار می‌کند فرصت بسیار خوبی است و بسیار بهتر بود اگر دانشجویان زبان فارسی ازبکستان هم فرصت حضور در این دوره‌ها را پیدا می‌کردند، چرا که شرکت در این دوره‌ها امکان پیشرفت ملکه زبانی، به ویژه زبان محاوره و گفتاری و آشنایی با فارسی آموزان از کشورهای دیگر دنیا را برای دانشجویان و آشنایی با اسلوب آموزش زبان فارسی و کسب تجربه را برای استادان به همراه خواهد داشت.
 
او در ادامه پیشنهاد داد که با همکاری بنیاد سعدی برنامه‌های آموزشی، شب‌شعر و این قبیل برنامه‌ها با حضور استادان، اندیشمندان و هنرپیشه‌گان ایرانی که دانشجویان ازبکستان آن‌ها را می‌شناسند برگزار شود و معتقد بود که این روش برای ایجاد روابط بهتر موثر و مفید خواهد بود. از دیگر پیشنهادات او ایجاد امکان دسترسی به منابع علمی و تاریخی فارسی و تهیه و تدوین کتاب‌های به روز زبان فارسی برای دانشجویان ازبکستان بود. وی همچنین درخواست کرد که کتاب‌ها و مجلات مختلف علمی و فرهنگی و ... از طریق رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ازبکستان برای دانشجویان زبان فارسی آن کشور ارسال شود.
 
استاد زبان‌فارسی دانشگاه خاورشناسی تاشکند ضمن تشکر از رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ازبکستان به خاطر تجهیز کلاس‌های آموزش زبان‌فارسی، برگزاری کلاس‌های اموزش زبان‌فارسی به صورت خارج از نوبت با نرم‌افزارها و به صورت آنلاین را لازم دانست. همچنین ضمن اعلام توجه دولت ازبکستان در سال‌های اخیر به تقویت روابط فرهنگی با کشورهای مختلف و از جمله ایران، اظهار امیدواری کرد که رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران هم درآینده به فعالیت‌های علمی و آموزشی خود ادامه دهد.

 


در پایان سخنرانی نمایندگان کشورهای آسیایی حجت‌الاسلام خطیب، رئیس اداره شبه قاره پشت تریبون رفت و ضمن تبریک و خیرمقدم به فارسی‌آموزان و استادان شرکت‌کننده در نشست، گفت: شما در هر کشوری که باشید، برنده هستید، چرا که هم با فرهنگ خودتان و هم با فرهنگ عظیم فارسی آشنا هستید.
خطیب نشاط را منبع امید و حرکت دانست و گفت: زبان فارسی به حدی قوی، عمیق و گسترده است که گمان نمی‌کنم کسی به عمق ان راه پیدا کند. همچنین ابیات و اشعار فارسی به گونه‌ای است که در درون افراد انقلاب ایجاد می‌کند.
 
آموزش زبان فارسی در سوریه در دوره لیسانس متوقف شده
بعد از نمایندگان کشورهای آسیایی، نوبت ارائه گزارش به اساتید کشورهای عربی رسید که محمدفراس حلباوی از سوریه و دانشگاه دمشق به نمایندگی از هیئت 5 نفره استادان سوریه که برای شرکت در این دوره عازم ایران شده بودند، در جایگاه حاضر شد و از آموزش زبان و ادبیات فارسی در سوریه در قالب دوره‌های آموزشی در هشت سطح در دانشگاه‌ها، مرکز فرهنگی لازقیه و مدرسه محسنیه خبر داد. که علاوه بر دانشجویان سوری، ایرانیانی که ساکن سوریه هستند و زبان فارسی را نمی‌دانند، در این دوره‌ها شرکت می‌کنند.
 
حلباوی با ذکر اینکه شاعران و علمای ایران مثل ناصرخسرو، فارابی، شمس، مولانا و سعدی به سرزمین شام و سوریه سفرهایی داشته و در شعر خود از آن یاد کرده‌اند به پیشینه فرهنگی، درهم تنیده و متصل ایران وسوریه اذعان کرد و گفت: در مراکز و دانشگاه‌های سوریه سه گروه مستقل زبان و ادب فارسی وجود دارد که در دانشگاه‌های دمشق، شهر حلب و شهر حمص که به البعث هم مشهور است، دایرند و سالانه 30 الی 50 دانشجو می‌پذیرند.
 
استاد زبان فارسی دانشگاه دمشق با اظهار ناراحتی از اینکه آموزش زبان فارسی در سوریه در دوره لیسانس متوقف شده و دوره فوق‌لیسانس و دکتری ندارد و اظهار خوشحالی از اینکه در این بحران وجنگ 8 ساله که دامن سوریه را گرفته، دانشگاه‌های سوریه یک روز هم تعطیل نشده‌اند، گفت: اخیرا وزارت فرهنگ طرحی ارائه داده که حاضر است کتاب‌های فارسی را ترجمه کند.
 


حلباوی که خود دانش‌آموخته دانشگاه‌های علامه‌طباطبایی و تهران است و فارسی را بدون لهجه و بسیار روان صحبت می‌کرد، به تحصیل 10 تا 12 دانشجوی سوری در دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس و علامه‌طباطبایی ایران اشاره کرد، کمبود کتاب، مرجع و به خصوص کتاب‌های آموزش فارسی را از مشکلات فارسی آموزان در سوریه دانست و افزود: در سوریه سری کامل از هیچ کتاب آموزشی نداریم. بسیار تعجب می‌کنم از کتاب‌های گران‌بهایی که در بنیاد سعدی موجود است که هیچ کدام به دست ما نرسیده است و همین‌جا درخواست می‌کنم که این کتاب‌ها به سوریه ارسال شود.
 
وی همچنین از نبود فرهنگ لغت در سوریه گله کرد و اظهار امیدواری کرد که با حمایت و پشتیبانی بنیاد سعدی این وشکلات مرتفع شود.
 
جریان سلفی تدریس زبان فارسی در تونس را به مدت یک سال و نیم تعطیل کرد
منصف‌حامدی از تونس دیگر سخنران از کشورهای عربی حاضر در نشست بود که فارسی را سخت‌تر از دیگر سخنرانان قبل از خود صحبت‌می‌کرد، پیشینه زبان فارسی در تونس را از 70 سال پیش و از دانشگاه زیتونه عنوان کرد و آموزش زبان فارسی در ان را بسیار حائز اهمیت می‌دانست.
 
حامدی به جریانات سیاسی و جنگ در تونس اشاره کرد که بعد از بهار عربی در تونس متاسفانه جریان‌های سلفی‌گری همراه با ایران‌هراسی و شیعه هراسی ایجاد شده است و تدریس زبان فارسی را به مدت یک سال و نیم تعطیل کرده است و اساتید زبان فارسی به بدترین شکل ممکن توسط دانشجویان تندرو سلفی از دانشگاه اخراج شده اند.
 
او تدریس دوباره زبان فارسی در دانشگاه‌های تونس در سال‌های 2012 تا 2014 با کمک و همکاری رایزن فرهنگی ایران را شبیه معجزه می‌داند که باعث تحول در تونس شده است و 4 دانشگاه دیگر هم خواهان تدریس زبان فارسی شده‌اند. با توجه به صحبت‌های او در حال حاضر سه استاد زبان فارسی در تونس مشغول به تدریس هستند که از این میان دو نفر تونسی و یک نفر ایرانی هستند که با توجه به این آمار می‌توان گفت که وضعیت زبان فارسی در تونس خیلی مساعد نیست.
 


حامدی کمبود استاد، کتاب‌های درسی و آموزشی و کمبود بودجه را از مشکلات سر راه آموزش زبان فارسی در تونس برشمرد و معضل دیگر را این دانست که دانشجو هم در دانشگاه و هم در رایزن فرهنگی با کمبود انگیزه روبه رو است. او همچنین پیشنهاد دادکه با حمایت رایزن فرهنگی ایران، با حضور ایرانیان ساکن در تونس و دانشجویان تونسی که از ایران متنفر هستند، همایشی برگزار شود تا به بهبود روابط بین دو کشور بینجامد.
 
بعد از اتمام صحبت‌های نمایندگان کشورهای عربی امیدی (معاون مدیرکل توسعه روابط فرهنگی آسیا و اقیانوسیه) از بررسی وضعیت زبان فارسی در کشورهای مختلف در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به بهانه‌های مختلف خبر داد و در ادامه پیشنهاد کردکه مشکلات بازگو شده در این نشست به صورت مکتوب گردآوری شود و نسخه‌ای از آن هم در اختیار سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی قرار داده شود تا در حد مقدورات و توانمندی‌ها نسبت به رفع آن اقدام شود.
 
امیدی هچنین بر توجه به میراث مادی و معنوی فارسی‌زبانان و حفظ نسخ خطی تاکید کرد و درباره منابع درسی برای فارسی آموزان دیگر کشورها گفت: بنیاد سعدی در این زمینه گام‌های بلندی برداشته و کتاب‌های زیادی تالیف کرده که قرار است به دست عزیزان برسد. همچنین کتاب‌های صوتی و الکترونیکی هم تهیه شده که در همه جای جهان در دسترس و قابل استفاده است.
 
ایران شناسی و آموزش زبان فارسی، لازم و ملزوم یکدیگرند
علیزاده، معاون بنیاد ایرانشناسی هم ضمن تشکر از برگزارکنندگان جلسه، پیشنهاد یک جلسه چند ساعته در بنیاد ایرانشناسی و بازدید از موزه‌های آن با حضور استادان خارجی حاضر در نشست را مطرح کرد و گفت: در بنیاد ایران‌شناسی انجمنی به نام انجمن ایرانشناسی است که بالغ بر 27000 نفر عضو دارد و افراد حاضر در این نشست هم می‌توانند در آن عضو شوند.
 
وی با بیان اینکه ایران شناسی و زبان فارسی، لازم و ملزوم یکدیگرند و لازم است که مکمل آموزش زبان‌فارسی، ایرانشناسی هم ارائه شود، اعلام آمادگی بنیاد ایرانشناسی برای بورسیه و پذیرش دانشجو از کشورهای مختلف در رشته  ایرانشناسی در دوره‌های فوق‌لیسانس و دکتری را ابلاغ کرد.
 
پس از پذیرایی میهمانان نوبت به سخنرانی نمایندگان اروپایی حاضر در نشست رسید و چرماسکو از رومانی و دانشگاه بخارست به عنوان اولین سخنران کشورهای اروپایی در جایگاه قرار گرفت و از ارائه آموزش زبان فارسی در دانشگاه بخارست در مقطع لیسانس به صورت هر یک سال در میان خبر داد و گفت: متاسفانه زبان فارسی در رومانی به خوبی معرفی نشده و اغلب کسی با آن اشنایی ندارد.
 


یشنهاد طراحی یک سیستم ارزیابی مثل تافل و اییلتس برای زبان فارسی 
چرماسکو که کتاب حکایات ملانصرالدین را به زبان کشور خود ترجمه کرده، گفت: در کشور خودم سعی کرده‌ام که ایران واقعی را نشان دهم. الان در رومانی 3 استاد زبان فارسی است که دو نفر رومانیایی و یک نفر هم از ایران برای تدریس زبان‌فارسی اعزام شده است.
 
وی در انتها پیشنهاد داد که یک سیستم ارزیابی مثل تافل و اییلتس برای زبان فارسی در سطح بین‌الملل طراحی شود تا کسی که فارسی می‌آموزد با هم‌سنگ‌های خود در کشورهای دیگر سنجیده شود و بداند که کار بزرگی انجام داده است.
 

استقبال دانشجویان گرجستان از ایرانشناسی کم است 
کاترین گوکالادزه از گرجستان هم به آموزش زبان فارسی در دانشگاه تفلیس و روابط فرهنگی ایران و گرجستان اشاره کرد و گفت: در دانشگاه دولتی تفلیس رشته ایرانشناسی دایر است اما دانشجوها خیلی کم استقبال می‌کنند و لازم است کنفرانس‌های بین‌المللی درباره آموزش زبان فارسی برای دانشجویان لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری برگزار شود.
 


آلوین لی از کشور آلبانی آخرین سخنران خارجی این نشست بود که ضمن بیان اینکه کشور آلبانی هیچ رابطه مستقیمی با ایران ندارد، بر اهمیت زبان فارسی در دنیا تاکید کرد و زبان فارسی را زبان ادب، فرهنگ و هنر دانست و گفت: نعیم راشدی، شاعر ملی آلبانی از مولانا متاثر شده، تا حدی که کتاب شعری به زبان فارسی به چاپ رسانده است.
 
او در ادامه از فقدان متون و کتاب‌های آموزشی، نداشتن استاد و مراتب آکادمیک، عدم همراهی مراکز آموزشی و نداشتن برنامه و بودجه از طرف ایران برای حمایت از آموزش زبان فارسی را از مشکلات پیش روی آموزش زبان فارسی در آلبانی دانست.