مصطفی دلشاد تهرانی، نویسنده و نهجالبلاغهپژوه درباره تدوین کتاب «شاهکارهای اخلاق در نهجالبلاغه» گفت: در این کتاب که حاصل 28 جلسه درس بوده، در یک سیر تاریخی در طول حیات حضرت علی (ع) بهویژه از زمان رحلت پیامبر (ص) تا زمان شهادت، شواهدی از پایبندی ایشان به اخلاق، بیان میشود.
وی در این زمینه افزود: اخلاقمداری در اندیشه، سیره و راه و رسم و زندگی امیرالمومنین (ع) بیمانند است. آن حضرت در هیچ شرایطی از پایبندی به اخلاق دور نشد و اخلاق بر همهچیز در زندگی آن حضرت حکومت میکرد و هیچچیزی را بر آن مقدم نمیدانست.
نویسنده کتاب « دولت آفتاب: اندیشه سیاسی و سیره حکومتی امام علی(ع)»، ادامه داد: حضرت در هیچ امری خلاف اخلاق عمل نکرد، البته این امر طبیعی است، چراکه امام علی (ع)، تربیت یافته قرآن و پیامبر اکرم (ص) و چنین کسی حتی در بزنگاهها هم نمیتواند خلاف اخلاق عمل کند. در عرصههایی همچون مسائل و مبارزات سیاسی، آنجایی که بحث قدرت و مکنت پیش میآید، آنجایی که انسان در بحران قرار میگیرد و فشار و تنگنا بر او وارد میشود، آنجایی که انسان در رویاروی با مخالفانش قرار میگیرد، آنجایی که جنگی پیش میآید، همگی بزنگاههای اخلاق است. این بزنگاهها میتوانند انسان را به بیاخلاقی بکشانند و انسان هم بیاخلاقی خود را توجیه کند، اما امیرالمومنین (ع) در این بزنگاهها، زیباترین صحنههای اخلاقی را نشان داده است.
دلشاد تهرانی با ذکر نمونههای از شاهکارهای اخلاقی حضرت علی (ع) که در کتاب نیز به آنها اشاره شده، بیان کرد: کلام ۲۱۹ نهجالبلاغه، بیانگر اخلاقمداری امیرالمومنین (ع) در رویارویی با مخالفان، دشمنان و کسانی است که جنگ به پا کردند، بر جنگ افروزی اصرار ورزیدند و جنگی را به امام تحمیل کردند و امام بسیار تلاش کردند که کار به جنگ کشیده نشود، حضرت به ناچار دفاع کردند و کسانی که آتش جنگ به پا کرده بودند در آن آتش سوختند. کلام ۲۱۹ زمانی ایراد شده که جنگ جمل فرو نشسته، هوا رو به تاریکی رفته و ستارهها در آسمان سر زده بود، آنگاه حضرت در میان کشتههای دشمن قدم میزدند، بالای سر جنازه بزرگان قریش مانند طلحه و برخی دیگر رفته و به شدت اندوهگین بودند.
آشنایی با «روش فهم قرآن» در 30 جسله درس
این استاد دانشگاه، در ادامه با اشاره به دیگر کتاب در دست تالیف خود، گفت: کتاب «روش فهم قرآن» نیز حاصل جلسات درس دو سال اخیر با همین موضوع بوده که در 30 جلسه بیان شده است. این جلسات پیادهسازی شده و اکنون متن کتاب در مرحله ویرایش قبل از چاپ قرار دارد.
«مثنوینامه» با نگاهی تازه
وی همچنین درباره انتشار جلد چهارم کتاب «مثنوینامه» نیز، اظهار کرد: سه جلد نخست این کتاب پیش از این از سوی انتشارات دریا منتشر شده و جلد چهارم در مرحله دریافت مجوزهای نهایی چاپ است. در هر جلد از این مجموعه، گزیدههایی کوتاه از «مثنوی معنوی» بهصورت موضوعبندی شده، ارائه شده است. یکی از ویژگیهای کتاب این است که برای درک بهتر متن و مصداقها، زبان معاصرسازی شده است.
«درک فقر وجودی، مایه مباهات» یکی از موضوعات کتاب است که درباره آن میخوانیم: «سخنی مشهور منسوب به پیامبر اکرم است که « الفَقرُ فَخری؛ فقر افتخار من است». البته این سخن حدیث نیست و در قرن ششم هجری در منابعی غیرحدیثی ظهور کرده و سپس به برخی آثار حدیثی پس از آن راه یافته است و بهویژه عارفان بدان سخت رغبت نشان داده و توضیحات بسیار بر آن دادهاند. البته با توجه به مفهوم فقر وجودی ، این سخن مفهومی قرآنی دارد و صحیح است که خداوند در آیۀ ۳۵ سورۀ فاطر فرموده است: « یَا أَیُّها النَّاسُ أَنتُمُ الفُقَراءُ إِلَی اللهِ وَ اللهُ هُوَ الغَنِیُّ الحَمِیدُ » ای مردم ! شما [ همگی ] فقیر و نیازمند خدا هستید و خداست که بی نیازِ ستوده است. البته میتوان مفاهیمی دیگر نیز برای آن قائل شد، مانند فقر معنوی که خود را پیوسته نیازمند معنا دیدن و در کسب آن تلاش کردن و به والایی رسیدن که افتخار است و نیز به مفهوم پارسایی و سادهزیستی و قناعتورزی که کمالی انسانی و مایه افتخار است.... ملّای روم با عنایت به مفاهیمی والا برای این سخن گوید: اگر پیامبر گفته است که فقر مایه مباهات و نازش من است، این سخن از روی مجاز و گزافگویی نیست که اگر معنای درست و حقیقی آن درک شود ، دریافت میگردد که هزاران عزّت و ارجمندی و سربلندی در چنین فقری نهفته است. اگر کسی فقیر الی الله شود و از بندِ وجود موهومِ خود رهایی یابد، مانند زبانه شمع نورانی میگردد و از وجودِ سایهوار خویش آزاد میشود و دیگر اسیر موهومات نخواهد بود. این سخن که فقر، مایه مباهات و افتخار من است، از آنرو سخنی والا و گرانقدر است که سبب میشود انسان از آزمندان و تنگدلان و تنگنظران بگریزد و به سوی خدای بینیازِ مطلق رود و بدو پناه بَرَد و او را تکیهگاه گیرد. چنین فقری مایه سرافرازیِ همیشگی است...».
چاپ نخست کتاب «مثنوینامه 4» اثر مصطفی دلشاد تهرانی، در 100 صفحه قطع پالتویی به بهای 9 هزار تومان بهزودی از سوی انتشارات دریا منتشر خواهد شد.
نظر شما