جمالالدین اکرمی، از نویسندگان راهیافته به مرحله نهایی سیوپنجمین دوره کتاب سال، با بیان اینکه اصل جشنواره کتاب سال تشویقکردن است نه کشف نخبهها، گفت: میشود، دیگر انگیزهای برای نوشتن رمان ندارم.
این نویسنده با بیان اینکه آنقدر ما روی بازیهای کودکان تمرکز و توجه داریم به دستورزی و ساختن توجه نمیکنیم و احساس میکنیم کودک هنوز آنقدر بزرگ نشده که بخواهد با رنگ، چسب، قیچی و ... کار کند و کلاژ بسازد، درباره محتوای کتاب توضیح داد: این کتاب در قالب 52 تمرین یا درس به این مسئله میپردازد ودر هر تمرین نگاه سادهای به مواد اولیه دمدست بچهها مانند رنگ، چسب، شنوماسه، آرد و کاغذ دارد و همچنین نگاه ویژهای به ابزار کار مانند قیچی، گونی، چوب و کاتر دارد.
خالق «شاعری در باغ وحش» در بخش دیگری از سخنانش به یکی دیگر از آثارش با عنوان «کودک و تصویر1» که به مرحله نهایی جایزه کتاب سال در بخش علوم انسانی و هنر کودک و نوجوان راه یافته است، اشاره کرده و گفت: این کتاب هم درباره تاریخچه تصویرگری در ایران است که ازگذشتههای دور حرکت کرده و به جلو آمده است. در سرزمین ما هنرهای تجسمی و کتاب کنار هم بودهاند. در ایران همیشه شعرهای نظامی و جامی مخصوصا در مکتبهایی مانند مکتب اصفهان که از زمان صفویان بوده، نقاشیهایی وجود دارد که در متن کتاب آمده است و ما تصویر مجزا نداریم. تا قبل از نقاشیهایی که برای نخستینبار حسین بهزاد و سایر نقاشان این دوره کشیدهاند، ما هنر مستقلی از کتاب نداریم و اگر هم داشتهایم بسیار محدود بوده است.
شاعر «ترانههای جشن تولد» افزود: نخستین دورهای که از آن بهعنوان کتاب کودک میتوان نام ببریم زمان چاپ سنگی مثلا در سالهای 1200 تا 1300 شمسی است که کتابهای درسی و آموزشی برای بچهها تولید میشد. از 1300 به بعد تصویرگری و کتاب کودک بیشتر روی بازنویسی افسانهها تمرکز داشت مثل کارهای مهتدی صبحی و کلنل محمدتقی وزیری که به سراغ بازنویسی و جمعآوری افسانهها رفتند. ما در آن زمان قصهای بهنام قصه کودک نداشتیم و بیشتر روی افسانهها کار میشد. از سویی به دلیل اینکه این کتابها نیاز به تصویر داشت تصویرهایی برای آنها کشیده شد. از پرکارترین افراد در آن زمان میتوان به لیلی تقیپور، رضا شهابی، ابراهیم بنیاحمد و محسن وزیریمقدم است که دوره تصویرگری افسانههاست. از سال 1322 بهبعد رنگ کمکم در تصاویر کتابها وارد میشود و از سال 1340 است که ادبیات کودک متولد میشود و روی خلق و نوشتن قصه برای بچهها تمرکز میکند. در این زمان میتوان به تصویرگریهای مرتضی ممیز، پرویز کلانتری و زمان زمانی اشاره کرد. در این زمان نوع تصویرگری تغییر میکند و برای اولین بار تحلیل انتزاعی در تصویرگری بهوجود میآید. بعد از آن به دوره پس از انقلاب اسلامی و نوآوریهای آن زمان در حوزه کتاب کودک و تصویرگیر و چالشها و آسیبهای موجود پرداخته میشود.
به گفته اکرمی، کتاب «کودک و تصویر1» تاریخچه تحلیلی تصویرگری کتاب کودک در ایران است و در آن تصویرگری به 4 دوره تقسیم میشود و در هر دوره به تاثیر شخصیتها و تاثیر هر دوره روی دورههای بعدی پرداخته میشود.
این نویسنده و مترجم، در ادامه به تاثیر جوایزی مانند جایزه کتابسال بر نویسندگان و ادبیات کودک و نوجوان اشاره و از دیده نشدن کارهای خود در جوایز گلایه کرد: بهعنوان مثال تالیف کتاب «کودک و تصویر 1» 6 سال زمان برد ولی هنوز هیچ جایزهای کسب نکرده است. فراموش نکنیم اصل جشنواره تشویقکردن است نه کشف نخبهها. این جوایز باید بهگونهای باشند که نویسندگان تشویق شوند و کارشان را ادامه و ارائه دهند. نویسندهای که با ضعفها و مشکلات زیاد تلاش میکند خودش کتاب خوب و باارزشی تولید کند و به عنوان نامزد مرحله نهایی کتاب سال انتخاب میشود، باید مورد تشویق و تقدیر قرار گیرد تا به تولید کارهای بهتر و بیشتر امیدوار شود.
این منتقد ادبی گفت: در شرایط ایران که حداقل 6 ماه برای نوشتن رمان وقت صرف میشود و 2 سال هم چاپ آن زمان میبرد و در نهایت دستمزد اندکی عاید نویسنده میشود، دیگر انگیزهای برای نوشتن رمان ندارم در حال حاضر جلد سوم کتاب «کودک و تصویر» آماده است ولی برای ادامهاش انگیزهای ندارم چون هزینه زیادی میبرد و نیاز به اسکن و آمادهسازی تصویر دارد.
گفتن است جمالالدین اکرمی در سال 1336 در سمنان به دنیا آمده و دارای مدرک کارشناسی کارتوگرافی و کارشناسی ارشد افتخاری ادبیات داستانی است. وی در زمینههای مختلفی مانند نگارش شعر، قصه، رمان، ترجمه و تصويرگری كتابهای كودكان کار کرده و مدرس نقاشی و هنر كودک، كانون پرورش، آموزش و پرورش، پژوهش در زمينه تصويرگری كتابهای كودكان و نوجوانان است. اکرمی، تأليف سه كتاب در زمينه پژوهش تصويرگری كتاب كودک در ايران و جهان، تصويرگری بیش از هشت كتاب برای كودكان، تأليف هفت مجموعه شعر برای كودكان، 30 قصه برای كودكان، 8 رمان برای نوجوانان، تأليف 30 جلد كتاب آموزشی «پيش از دبستان» و 20 جلد كتاب «پيش از آمادگی» برای خردسالان و ترجمههای زیادی برای كودكان را در کارنامهاش دارد. از جمله آثار وی میتوان به «ترانههای مهتاب»، «ترانههای جشن تولد»، «شاعری در باغ وحش»، «از كودكی تا ماه»، «فاخته تنها»، «گل دوستی»، «جشن تولد ليلا كوچولو»، «علی كوچولو گم شده بود»، «آهو كوچولو قايم شو»، «چشمانت را ببند والريانوس» اشاره کرد.
نظرات