محمدرضا مرعشی‌پور، نویسنده کتاب «قصه‌های قرآن با نگاهی به مثنوی مولوی» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در معرفی این اثر بیان کرد: قرآن مجید برای انتقال و تثبیت اهداف متعالی خود در ذهن و ضمیر انسان، از نوعی بیان هنری به نام قصه استفاده کرده است. موضوع قصه‌های قرآن، همان حوادث و رخدادهای تاریخی است که در گذشته‌های دور یا نزدیک در عالم واقع اتفاق افتاده‌اند. اما شیوه هنری که در قرآن برای بیان آن‌ها به‌کار گرفته شده و بار عاطفی ویژه‌ای به آنها داده، از چنان غنایی برخوردار است که باعث شده آن قصه‌ها در عواطف و وجدان‌های آدمی تاثیری عمیق داشته باشند.
 
این نویسنده و مترجم ادامه داد: در پرتو همنشینی و انس و الفت مدام با قرآن، معانی ظاهری و باطنی آن بر جسم و جان مولانا نشست. همانطور که بدون استنباط یا تاویل‌های عارفانه، باطن قرآن برای اهل بصیرت کشف نمی‌شود، فهم و درک عمیق باطن مثنوی و از جمله حکایات و قصه‌‌های قرآنیِ آن نیز بدون رمزگشایی و کشف ظرایف تمثیل‌های به‌کار رفته در آن‌ها برای اهل بصیرت آشکار نمی‌شود. زیرا آنچه که مولوی در آثار خود و به‌ویژه در مثنوی معنوی از قرآن استنباط کرده، ظاهر قرآن نیست، بلکه باطن آن است.
 
مرعشی‌پور گفت: قصه‌های قرآن به شکل داستان‌های معمولی بیان نشده و در هر قصه‌، پند و عبرتی نهفته است. در بین قصه‌های قرآن، تنها داستان حضرت یوسف (ع) است که از اول تا پایان سوره ساختار داستانی دارد. بنابراین آغاز و انتها و ساختاری که داستان را تکمیل می‌کند از منابع مختلف جمع‌آوری کردم.
 
نویسنده کتاب «تاریخ بیهقی به روایتی دیگر»، افزود: بیشتر افراد بر این عقیده هستند که داستان‌های قرآن از جمله داستان حضرت یوسف و یا هاروت و ماروت، وقایع تاریخی بوده و قرآن‌ آن‌ها را به‌عنوان تاریخ بیان می‌کند. مفسران هم دید یکسانی نسبت به قصه‌ها ندارند، از این‌رو این کتاب بر محور تفسیرهای سورآبادی، کشف‌الاسرار میبدی،‌ ترجمه تفسیر طبری،‌ تورات و برخی منابع دیگر مانند تاریخ بلعمی تدوین شده است. اما برای اینکه به مخاطب دیدی جامع در این‌باره بدهم، در آغاز هر بخش شعری متناسب با موضوع از مثنوی مولوی آورده شده، زیرا همان‌گونه که قرآن از قصه‌ها برای اهداف خاص تربیتی و اخلاقی‌ سود می‌برد، مولوی هم با برداشت‌های منحصر به‌فرد برای اهداف خاص عرفانی خود آن‌ها را به‌کار می‌گیرد.
 
این مترجم با اشاره به اینکه این کتاب ترکیبی از دید تاریخی و دید عرفانی نسبت به قصه‌های قرآن کریم است، اظهار کرد: مقدمه مفصل دکتر داودآبادی نیز در ابتدای این کتاب، بسیار روشنگر است. برای اینکه توجه مخاطب را به مفاهیم مختلف قصه‌ها از جمله برداشت‌های عرفانی در آغاز هر قصه، شعری از مثنوی متناسب با هر قصه که بیان‌کننده دید مولانا به آن قصه بوده را آوردم. البته تمام اشعار مولانا مرتبط با هر قصه ارائه نشده، بلکه مناسب‌ترین شعر را حداکثر در یک و نیم صفحه گزینش کردم که هم نظر مولانا را بیان کند و هم توضیح بیشتری از قصه‌های قرآنی در اختیار داشته باشیم.
 
مرعشی‌پور ادامه داد: همیشه عقیده داشتم، طوری بنویسم که مخاطبان بیشتری بتوانند از کتاب استفاده کنند. در کتاب «تاریخ بیهقی به روایتی دیگر» هم تلاشم بر این بوده که متن سنگین این کتاب را به زبان امروزی بازنویسی و ارائه کنم، چراکه حتی در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترای ادبیات هم تعداد افرادی که این کتاب را از اول تا آخر بخوانند،‌ اندک است. سعی می‌کنم در حد امکان از کلماتی که ریشه عربی دارند، کمتر استفاده کنم. درنظر دارم کتاب کهن «مناقب‌العارفین» را نیز مانند «تاریخ بیهقی» به زبان امروزی بنویسم و واژه‌های عربی، اشارات و شعرها و جملات سنگین ادبی را به زبان ساده و روانی بیان کنم.
 
مترجم کتاب «راه» اثر نجیب محفوظ، درباره ترتیب قصه‌های کتاب نیز گفت: در این اثر، ترتیب زمانی و تاریخی حفظ شده، به این‌صورت که کتاب با داستان آدم و حوا آغاز و تا داستان حضرت مسیح (ع) ادامه یافته و با داستان اصحاب کهف پایان می‌گیرد. در این کتاب به حضرت محمد (ص) نپرداختم، چون خودش داستان مفصلی است و نیاز به نگارش کتابی مجزا دارد. تاکنون نیز چند کتاب خوب درباره پیامبر (ص) نوشته شده که از آن‌جمله می‌توان به کتاب «پیامبری که باید از نو شناخت» و همچنین  کتاب زیبای «پیامبر» که پیش از انقلاب از سوی زین‌العابدین رهنما نوشته شده، اشاره کرد.
 
مترجم مجموعه چهار جلدی «هزار و یک شب»، با اشاره به دیگر کتاب‌هایی که در این زمینه منتشر شده، افزود: طبیعتا آثار متنوع و متفاوتی در این زمینه کار شده، ولی در ادبیات عرب و ادبیات فارسی کتابی با این ساختار که دربرگیرنده همه قصه‌های قرآن باشد، ندیدم. مولاناپژوهان نیز تاکنون آثاری درباره نگاه مولانا به قرآن، انجام داده‌اند که از آن‌جمله می‌توان به دوره هفت جلدی «شرح مثنوی معنوی» اثر کریم زمانی اشاره کرد، ولی اثری که نظر مولانا را به‌طور مجزا با تاکید بر قصه‌های نوشته باشد، مشاهده نکردم.
 


«قصه‌های قرآن با نگاهی به مثنوی مولوی» در یک نگاه

«قصه آدم و حوا»، «قصه هابیل و قابیل»،‌ «قصه هاروت و ماروت»، «قصه نوح»، «قصه عاد و ثمود»، «قصه ناقه صالح»، «قصه ابراهیم و قوم لوط»، «قصه لوط و قوم فاسد او»، «خلیل خدا در آزمونی دیگر»، «کشتن مرغان»، «بنای کعبه»، «قصه یوسف»، «قصه صبر ایوب»، «قصه موسی کلیم‌الله و شُعَیب»،‌ «موسی و طور»، «در دربار فرعون»، «هجرت»، «میقات در طور و گوساله سامری»، «قصه گاو بنی‌اسراییل»، «قصه خِضر (زنده جاوید)»، «قصه قارون»، «سرگردانی در بیابان»، «بنی‌اسراییل پس از موسی»، «قصه سلیمان»، «قصه یونس»، «بلای بُختُ نَصر و قصه عُزَیر»، «خاندان پاک»، «مرم و تولد عیسی»، «نبوت عیسی» و «قصه اصحاب کهف»، بخش‌های مختلف این کتاب را تشکیل می‌دهند.
 
نخستین چاپ کتاب «قصه‌های قرآن با نگاهی به مثنوی مولوی» اثر محمدرضا مرعشی‌پور با مقدمه‌ای از غلام‌رضا داودی‌پور، در  293 صفحه با شمارگان یک‌هزار و 650 نسخه به بهای 22 هزار و 500 تومان از سوی انتشارات نیلوفر راهی بازار نشر شده است.