محمدرضا سنگری در گفتوگو با ایبنا:
میتوان از همزمانی هفته کتاب و دهه آخر ماه صفر بهرهبرداری معنوی کرد
محمدرضا سنگری، استاد دانشگاه تهران و عاشوراپژوه معتقد است که همزمانی دهه آخر ماه صفر با هفته کتاب، اتفاقی است که میتوان از آن بهرهبرداریهای معنوی و پژوهشی کرد و شایسته است در این ایام بیشتر و بهتر به سیره حضرت محمد (ص) و اهل بیت ایشان بپردازیم.
نویسنده کتاب «آینهداران آفتاب، پژوهش و نگارش نو از زندگی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین (ع)» ادامه داد: این ایام همچنین با شهادت امام حسن مجتبی (ع) و شهادت امام رضا (ع) نیز تقارن دارد و به این جهت شایسته است درباره نحوه زندگی و سلوک این بزرگواران، مباحث بیشتری را مطرح کنیم. درباره امام حسن مجتبی (ع) کتابهای خوبی به چاپ رسیده که از آنجمله میتوان به «اعیانالشیعه» اثر علامه سید محسن امینی اشاره کرد که بخشی از این اثر در قالب کتاب «امام حسن و امام حسین» بهصورت مجزا منتشر شده است. همچنین رسولی محلاتی نیز کتاب ارزشمندی با عنوان «امام حسن» به رشته تحریر درآورده است. درباره زندگانی و سیره امام رضا (ع) نیز در سالهای اخیر بهویژه از سوی انتشارات آستان قدس رضوی آثار خوبی منتشر شده است که جا دارد در این ایام به نحو شایستهتری معرفی و به آنها پرداخته شود. در این روزها از روایات این بزرگواران در نشستها و محافل و مجالس بیشتر استفاده کنیم تا مردم بیشتر با معارف اهل بیت (ع) آشنا شوند.
سنگری در ادامه با اشاره به اهمیت نگارش درباره موضوع اربعین، گفت: موضوع اربعین مسالهای است که از حدود عصر سیدابن طاووس به بعد مورد بحث و اختلاف نظر بوده است. این سوال مطرح بوده که آیا در اربعین کاروان اهل بیت (ع) به سرپرستی امام سجاد (ع) و حضرت زینب (س) با کاروان جابرابن عبدالله انصاری دیدار داشته است. نخستین شخصی که به شکل علمی به این موضوع پرداخته و کتاب قطور و ارزشمند «اولین اربعین» را در اینباره تدوین کرده، مرحوم آیتالله قاضی، امام جمعه تبریز بوده است. پس از آن افراد دیگری درباره این موضوع سخن گفته و کتاب نوشتهاند.
نویسنده کتاب «آینه در کربلاست: پژوهش و نگارشی نو در بازشناخت نهضت عاشورا» افزود: محمدامین پورامینی هم در کتاب «اربعین حسینی (پژوهشی در بازگشت اهل بیت علیهم السلام از شام به کربلا)»، سه دیدگاه مختلف درباره اربعین را مطرح و تبیین کرده است. در سالهای اخیر هم سفرنامههای اربعین رونقبخش کتابهای این حوزه بوده که براساس راهپیمایی اربعین و بیشتر خاطرهنگاری است. دکتر جواد کامور بخشایش، یادداشتهایی که در قالب یک مسابقه درباره سفر و پیادهروی اربعین نگاشته شده بود را در یک مجموعه جمعآوری و منتشر کرده است. در برنامه «شب شعر عاشورا» نیز که تاکنون 32 دوره آن برگزار شده، یک دوره به موضوع اربعین اختصاص داده شد و مجموعه اشعار این دوره نیز در کتابی به چاپ رسید.
این عاشوراپژوه تصریح کرد: سالها پیش کتابی با عنوان «چهل روز عاشقانه» نوشتم که بهتازگی از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تجدیدچاپ شده است. در این اثر با یک ساختار علمی و ادبی در 40 قسمت به موضوع اربعین پرداختم.
سنگری در ادامه با اشاره به کتاب «حماسه حسینی» اثر استاد مرتضی مطهری، گفت: یکی از محورهای این کتاب، موضوع اربعین است. شهید مطهری معتقد است امکان تحقیق درباره بازگشت کاروان اسرا در اولین اربعین به کربلا، وجود دارد. کتاب «حماسه حسینی» رهاورد بخشی از سخنرانیها و دستنوشتههای استاد مطهری درباره موضوع عاشورا و نهضت امام حسین (ع) است. عمده این مباحث، نقد شهید مطهری بر مباحث عزاداری و تحریف و برساختههایی است که در طول چند قرن درباره موضوع کربلا رخ داده است. «حماسه حسینی»، تحتتاثیر کتاب «لؤلو و مرجان» اثر علامه محدث نوری، استاد شیخ عباس قمی تدوین شده است. در کتاب «لؤلو و مرجان»، مباحث مربوط به مداحیها و تحریفهای مرتبط با عاشورا به نقد گذاشته شده است.
نویسنده کتاب «چهل روز عاشقانه» ادامه داد: کتاب «حماسه حسینی» بخشی از سخنرانیها و دستنوشتهها و یادداشتهای استاد مطهری است که در حاشیه کتابهای عاشورایی همچون «اسرارالشهداء» تالیف ملافاضل دربندی و «روضةالشهداء» اثر ملاحسین کاشفی سبزواری، خوانده است. کتاب «روضةالشهداء» از کتابهای موثری است که روزگاری در تمامی مجالس روضه امام حسین (ع) خوانده میشد و به مرور زمان کلمه شهداء از آن جدا شده و بهعنوان روضه مشهور شد؛ ولی در روضههای امروز، اثری از این کتاب دیده نمیشود. استاد مطهری در «حماسه حسینی» این کتاب را نقد کرده که این نقدها مدتها در محافل مختلف بحثهایی را برانگیخت. شهید مطهری کوشید در این کتاب، عاشورا را در هیات یک حماسه نشان دهد و بگوید بُعد حماسی و درسهای عاشورا کمتر در قالب درس و سخنرانی و کتاب مطرح شده است.
نظر شما