به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «نبرد پیله‌داربُن»، شکست قوای روس از گیلانیان پژوهش فریدون واحدی‌پور دهرائی با استناد به اسناد و مکتوبات موجود به بررسی نبرد میان گیلانی‌ها و روس‌ها می‌پردازد. در واقع مولف بخشی از یک رویداد کمتر دیده شده را با توجه به منابع کتابخانه‌ای بازنویسی و شرح داده است.
کتاب در سه بخش با این عناوین «گیلان در آستانه جنگ‌های ایران و روسیه»، «جنگ پیله داربن در گیلان» و «بازتاب و پیامد» تنظیم شده است.
پشت جلد کتاب در شرح نبرد پیله‌داربن آمده است: «در کشاکش جنگ‌های مرحله اول ایران و روسیه در اوایل عصر قاجار، سپاه روسیه به گیلان هجوم آورد. آنها در آستانه حمله به رشت به سال 1220 ق/1184 خورشیدی/1805 .م در پیله داربن در اطراف پیربازار از گیلانیان شکست خورده و عقب‌نشینی کردند.»
مولف درباره جان‌فشانی گیلانی‌ها در برابر روس‌ها آورده است: «کتاب حاضر یکی از رخدادهای را در منطقه کوچکی از گیلان اتفاق افتاده و اتفاقا گیلانیان در آن با سربلندی سپاه متخاصم را وادار به عقب‌نشینی کردند اشاره دارد؛ نبردی که بعدها به «جنگ پیله‌داربُن» معروف شد و وجه تسمیه این نبرد را، نام منطقه درگیری به وجود آورده است. در این جنگ گیلانیان در مقابل نیروهای روسیه با جان‌فشانی بسیار به پیروزی رسیدند و عقب‌نشینی نیروهای دشمن، دولت مرکزی ایران را نیز از مخاطره جدی رهایی بخشید.»
بررسی برخی نقاط قوت تاریخ محلی موجب می‌شود که در میان بسیاری از رویدادهای ناموفق و شکست‌های تلخ روزنه‌ای از امید و پیروزی هر چند کوچک بیابیم: «بازشناسی جنگ پیله‌داربُن پیر بازار نه تنها نشاط و افتخار گیلانیان را با نام خود همراه می‌سازد، بلکه ما را به اهمیت این پیروزی در روند جنگ‌های مرحله اول ایران و روسیه واقف می‌کند؛ چرا که اگر این پیروزی رقم نمی‌خورد و بر عکس، مهاجمان روس پیروز می‌شدند، آنگاه فاجعه‌ای بس بزرگ‌تر از شکست در قفقاز، ممکن بود، پیش آید.»
مولف با اشاره به نقصان و کمبود منابع درباره برخی رخدادهای تاریخی می‌نویسد: «این پژوهش به نسبت قادر نیست که به همه پرسش‌های مربوط به نبرد پیله داربن پاسخ گوید و تمامی ابهامات آنرا برطرف و نقاط تاریک را روشن سازد. اگر پژوهشگری بتواند به منابع روسی و گرجی و یا اسناد احتمالی دست یابد، بی‌تردید کامیاب‌تر خواهد بود. این پژوهش کامل نیست و عاری از عیب و نقص نیز نیست. مسئول نقص این اثر نگارنده آن است.»
درباره جزئیاتی از پیله داربُن می‌خوانیم: «اگر مسافری در رشت، از مرکز گیلان، راه شمال را در پیش گیرد، سرانجام به دریای خزر می‌رسد، اما پیش از آن در هفت کیلومتری رشت از محلی به نام پیربازار می‌گذرد. قبل از درآمدن به پیربازار، اکنون دهکده پرجمعیت پیله‌داربُن قرار دارد؛ جایی‌که میدان اصلی نبرد بین مهاجمین روس و مدافعان گیلان در 205 سال پیش از این بود. از لحاظ برآورد دقیق علم جغرافیا، پیربازار در عرض جغرافیایی 37 درجه و 20 دقیقه و طول جغرافیایی 49 درجه و 33 دقیقه و ارتفاع 21 متر پایین‌تر از سطح دریا قرار دارد. این ناحیه به دلیل نزدیکی به مرداب و دریا،«پره‌بازار» یا بازار ساحلی، بازار مرزی خوانده می‌شود که به تدریج به پیربازار مشهور شد و پیله بازار یعنی بازار بزرگ هم نامیده می‌شد.»
کتاب «نبرد پیله داربن»، شکست قوای روس از گیلانیان (1220 ق. 1184 خورشیدی، 1805 م.) محقق فریدون واحدی‌پور دهرائی در 128 صفحه، شمارگان یک‌هزار و دویست نسخه به بهای 12 هزار تومان از سوی انتشارات ایلیا به چاپ رسیده است.
چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۶ - ۱۳:۵۹
نظر شما