کتاب «پروبلماتیک هویت در مطالعات فرهنگی هویت و جهانی شدن» شامل مقالاتی است که دربرگیرنده مهمترین نظریات هال در حوزه هویت، تفاوت و دیاسپورا هستند و در کنار هم مجموعه کاملی را تشکیل دادهاند.
این مقالات که دربرگیرنده مهمترین نظریات هال در حوزه هویت، تفاوت و دیاسپورا هستند در کنار هم آمدند تا مجموعه کاملی را تشکیل دهند. فصل اول مقالهای است با عنوان «مقدمه: چه کسی به هویت نیاز دارد؟». هال در این مقاله سعی دارد تا گفتمانهای جدید و قدیم مربوط به هویت را مرور کند. به زعم هال، هویتها به واسطه شرایط خاصی در عصر جهانی شدن، شرایط متناقض گونهای پیدا کردهاند. این تناقضات بیش از هرچیز در سطح گفتمانی اتفاق افتاده که نقدهای دقیق و بیشماری بر پیکره این مفهوم وارد کرده است.
فصل دوم کتاب درباره مقالهای است با عنوان «چیستی هویتهای فرهنگی». هال در این مقاله پروبلماتیک هویتهای مدرن و به چالش کشیده شدن هویتهای سنتی را بحث میکند. از نظر هال هویتهای قدیم را برای مدت زیادی جهان اجتماعی را استحکام بخشیده بودند در حال زوال هستند و جای خود را به هویتهای جدیدی میسپارند و فرد مدرن بهعنوان سوژه یکپارچه در حالی فروپاشی است.
به زعم هال «بحران هویت» بخشی از فرایند گستردهتر تغییری است که ساختارها و فرایندهای مرکزی جوامعِ مدرن را از جای خود خارج میکند و به چارچوبهایی آسیب میرساند که تکیهگاه محکمی برای افراد در جهان اجتماعی بودند. هال در این مقاله به بحث «بحران هویت» در عصر حاضر میپردازد و اینکه چه چیزی در عصر حاضر باعث این بحران شده و پیامدهای آن چیست. در این زمینه، مدرنیته و جهانی شدنِ آن از مهمترین عواملِ موثر معرفی میشود.
فصل سوم کتاب نیز مقالهای با عنوان «هویت فرهنگی و دیاسپورا» است. بهزعم استورات هال یکی از پیامدهای بحران هویت در عصر حاضر مساله دیاسپورا است. دیاسپورا که با مساله تبعید و مهاجرتهای اجباری و عصر بردگی پیوند خورده است، هماکنون وارد عرصه جدیدی شده است. نسلهای دوم و سوم کسانی که مهاجرت کردهاند و یا کوچانده شدهاند هماکنون در وضعیتهای متناقضی به سر میبرند. از یک سو تاریخ این افراد با تاریخ بردگی، با تاریخ استعمار و استثمار پیوند خورده است و از سوی دیگر نسلهای دوم و به ویژه سوم به بعد با دوگانگی وطن اصلی و جایی که در آن به دنیا آمدهاند مواجه هستند.
این وضعیت نوعی هویت فرهنگی را شکل داده است که به زعم هال مردم با یک تاریخ و دودمان مشترک، به شکل مشترکی تصرف میکنند، تعریف میشود. این پیشینه فرهنگی، هویتهای فرهنگی دیاسپورا، تجربیات تاریخی و کدهای فرهنگی مشترکی را انعکاس میدهد که برای این تبعیدیها به مثابه یک فرد با ثبات، قالبهای مستمر و تغییرناپذیری از ارجاع معنا، تحت نفوذ یک دستهبندی در حال تغییر و دگرگونی غیرقابل انتظاری در تاریخ واقعی فراهم میآورد.
فصل چهارم کتاب با عنوان «قومیت: هویت و تفاوت» سخنرانی هال در کی همایش علمی بوده است که در آن هال، قومیت را بهعنوان یکی از مهمترین نشانگاهها و بزنگاههای هویتی معاصر معرفی میکند. یکی از مهمترین نشانگاهها و بزنگاههای هویتی معاصر معرفی میکند. وی به دو دلیل اهمیت پرسش از قومیت در کنار مفهوم هویت را مطرح میکند. اول اینکه پرسشهایی مربوط به هویت و قومیت، به یکباره در مناظرات و بحثهای انتقادی و روشنگرانه انگلیس ظاهر شده است و عمده دلیل این امر نیز قدرت گرفتن تاچر نخستوزیر وقت انگلستان و پیگیری سیاستهای نژاد خاص او بوده و دوم به این دلیل که رابطه بین هویتهای فرهنگی و قومیت، پرسشی است که در آن زمان به عاملیت سیاسی در بریتانیا مربوط میشد. لحن و بوی این مقاله، کاملا سیاسی بوده و مطابق با استراتژیهای مطالعات فرهنگی برای احیای سیاستهای بازنمایی است.
در فصل بعدی این کتاب مقاله «قومیتهای جدید» ارائه شده است که همان منطق فصل پیشین را ادامه میدهد. استوارت هال در این مقاله بهطور خاص بر تجربه سیاهان و به ویژه دیاسپورای سیاهان در فضای کشور انگلستان میپردازد. از نظر وی سیاستهای نژادی در انگلستان بیش از هرچیز خود را در عرصه بازنمایی، به ویژه در اشکالی مانند فیلم، موسیقی و ادبیات خود را نشان داده است.
در انتهای مقالهی از لارنس گرانسبرگ تحت عنوان «هویت و مطالعات فرهنگی» را اضافه کردهایم که حکم نقد، نتیجهگیری و جمعبندیِ دیدگاههای هال را خواهد داشت. از نظر گراسبرگ گرایش چشمگیری برای برابر دانستن مطالعات فرهنگی با نظریه و سیاست هویت و تفاوت وجود دارد، به ویژه تحت تاثیر آنچه که نظریه استعماری و نظریه انتقادی نژاد مینامند. در همین راستا وی سعی دارد تا بنیانهای نظری این گرایشها را به چالش کشیده و نقد کند. گراسبرگ سعی دارد برخلاف نگاه خوشبینانه مطالعات فرهنگی به مفهوم هویت بهعنوان جایگاهی مناسب برای مبارزات سیاسی، این ایده را به چالش بکشد. در همین زمینه وی معتقد است مطالعات فرهنگی نیازمند حرکت به سوی الگویی از مفصلبندی به مثابه «کرداری دگرگون شونده»، به مثابه واحد منفردی که تبدیل به یک اجتماع میشود، است.
علاوه بر این، دو مقاله هال با عنوان «بومی و جهانی: جهانی شدن و قومیت» و «هویتهای قدیم و جدید، قومیتهای قدیم و جدید» پیش از این در مجله ارغنون شماره 24 با ترجمه بهزاد برکت و شهریار وقفیپور منتشر شدهاند، بنابراین از گنجاندن آنها در این کتاب صرفنظر شده است.
کتاب «پروبلماتیک هویت در مطالعات فرهنگی هویت و جهانی شدن» نوشته استورات هال و لارنس گراسبرگ با ترجمه سیاوش قلیپور و علیرضا مرادی با شمارگان 300 نسخه در 234 صفحه به بهای 12 هزار تومان از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است.
نظر شما