مجموعه «تقریر نوین اصول فلسفه اسلامی» در قالب یک اثر پنججلدی بهگونهای طراحی شده است که ضمن برطرف ساختن نیاز جدی به یک متن آموزشی فلسفه اسلامی در دانشگاهها بتواند تا حدودی خلاء ناشی از عدم ارائه مبانی و اصول فلسفه اسلامی در قالبی متناسب با پرسشهای فلسفی مخاطب معاصر را پرکند.
این کتاب در معرفی فلسفه اسلامی چنین مقصد و مطلوبی را در سر دارد و سعی خواهد کرد بهقدر توان آن محقق سازد. الگوی پیشگام و پیشروی نگارش این اثر تلاشهای محققانه، خلاقانه و نوآورانه مرحوم علامه طبازبایی و مرحوم استاد شهید مطهری در معرفی و بهکارگیری «اصول فلسفه اسلامی» بوده است.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: «از دیرباز، درصدد نگارش شرحی بر اصول فلسفه و روش رئالیسم بودم که هم تا حدودی کاستیهای آن کتاب خصوصاً زمینههای تطبیقی با فلسفه غرب را جبران کند و هم در مواضع لازم به بسط مطالب و طرح پرسشهای جدید بپردازد، ولی هر بار این کار را مستلزم به هم ریختن سازمان کنونی آن کتاب شریف مییافتم لذات عزم خود را تغییر داده و درصدد انتشار تألیفی نوین از اصول فلسفه اسلامی برآمدم که در همان مسیر روش رئالیسم ولی البته گامی به جلو محسوب شود که رد آن ضمن ارائه ذخائر ارزشمند فلسفه اسلامی در سنت گذشته، نسبت به بازفهمی پرسشهای آن و سازماندهدی مجدد به پاسخهای آن و نیز کشف پاسخهای جدید از دل متون گذشته و مواجهه با تفکر نوین در حد توان و بضاعت خود اهتمام ورزیده شود.»
شکل ارائه مطالب مجموعه حاضر در چارچوب بهاصطلاح «فلسفه تطبیقی یا مقایسهای» نیست اما به فراخور بحث به جهت درک بهتر پرسش یا مسئله یا ارزیابی دقیقتر پاسخ و نظریه و میزان قوت و کارگشایی آن به آرای بدیل یا مشابه در فلسفه غرب نیز اشاره شده است.
این مجموعه در قالب یک اثر پنججلدی بهگونهای طراحی شده است که ضمن برطرف ساختن نیاز جدی به یک متن آموزشی فلسفه اسلامی در دانشگاهها، خصوصاً برای دانشجویان رشته فلسفه غرب، در عین حال بتواند تا حدودی خلاء ناشی از عدم ارائه مبانی و اصول فلسفه اسلامی در قالبی متناسب با پرسشهای فلسفی مخاطب معاصر را پرکند. بدینمنظور یک دوره کامل فلسفه اسلامی از مباحث معرفتشناسی (جلد نخست) وجودشناسی بهطور کلی به ضمیمه مباحث عمومی فلسفه مانند علیت، قوه و فعل، جوهر و عرض و ... (جلد دوم) و سپس مجلد مستقلی در مباحث علمالنفس و انسانشناسی (ج سوم) و نیز یک جلد در الهیات خاص مشتمل بر مباحث پیرامون ادله اثبات ذات باری، توحید و صفات وی. و نیز مباحث معاد و سپس بحث نبوت و امامت (جلد چهارم) و نیز جلد پنجمی درباره فلسفههای انضمامی مشهور به فلسفههای مضاف مانند فلسفه اخلاق، فلسفه هنر، فلسفه سیاست، فلسفه حقوق، فلسفه دین، ... طرحریزی شد.
جلد نخست این اثر که به مبحث معرفتشناسی اختصاص دارد دارای ویژگی خاصی است و آن اینکه چنین موضوعی به این شکل و به نحو متمرکز و متمایز از سایر مباحث، تاکنون در سنت تألیفی فلسفه اسلامی سابقه نداشته است. یعنی در کتاب حاضر، براساس الگویی انتزاعی از مباحث معرفتشناسی که ناظر به نحوه طراح این مباحث عمدتاً در دورانهای جدید فلسفه غربی است، به اخذ محتوا از فلسفه اسلامی پرداخته شده است.
از خصوصیات دیگر این اثر این است که تقریبا در همه مباحث مقید به مستندسازی مباحث با نقل عباراتی از فیلسوفان درجه اول اسلامی بوده است تا از این راه خواننده نسبت به اصالت مباحث در سنت فلسفه اسلامی اطمینان حاصل کند، اگرچه این موضوع مانع از نوآوریهای فراوان در مباحث مختلف این اثر و مجلدات دیگر آن نشده است که معمولا برای رعایت امانت در عدم اختلاط آراء اختصاصی اینجانب با آرا مشهور به گونهای به نو بودن تقریر و یا نظریه مزبور اشاره شده است.
تدریس موضوعات مجلدات دوم و سوم این اثر نیز رد حال حاضر بار دیگر در دانشگاه تهران تکرار میشود و هم زمان مراحل تدوین آن نیز آغاز شده است و امید است که با همت دوستان حلقه کوچک فلسفی ما در آیندهای نهچندان دور شاهد انتشار آنها باشیم.
نام این مجموعه «تقریری نوین از اصول فلسفه اسلامی»، قرار داده شده تا رسالت ویژه آن را مشخص کند و البته هر مجلد نام فرعی خود را نیز خواهد داشت.»
کتاب «تقریر نوین اصول فلسفه اسلامی: معرفتشناسی» نوشته حسین غفاری با همکاری امیر مازیار با شمارگان هزار نسخه در 334 صفحه به بهای 33 هزار تومان از سوی انتشارات حکمت منتشر شده است.
نظر شما