به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «در جست و جوی خرد و آزادی، ارجنامه استاد عزت‌الله فولادوند» به همت انتشارات مینوی خرد و انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی و دبیرخانه جشنواره فارابی سه‌شنبه دوم خرداد برگزار شد.

در این نشست رضا داوری اردکانی، محمد دهقانی، موسی غنی‌نژاد، داود فیرحی، مصطفی محقق‌داماد، حمیرا مشیرزاده، حسین معصومی‌همدانی، علی میرزایی و عزت‌الله فولادوند حضور داشتند.

دکتر رضا داوری‌اردکانی در رونمایی از ارجنامه استاد عزت‌الله فولادوند گفت: ترجمه آثار فلسفی در دوره ناصری آغاز شد و محمدعلی فروغی یکی از کسانی بود که به ترجمه در این زمینه پرداخت.
 
وی افزود: زمانی که فروغی سراغ ترجمه کتاب‌های فلسفی رفت، خود فلسفه نخوانده بود اما در سال‌های پایانی عمر کوتاهش به آموختن فلسفه پرداخت. همچنین بعدها در دهه 30 برخی استادان فلسفه آموخته مانند دکتر لطفی و دکتر کاویانی به ترجمه آثار فلسفی پرداختند و در این میان دکتر لطفی به آثار تاریخ فلسفه از جمله اثار افلاطون پرداخت و آثار این حوزه را تا رنسانس به زبان فارسی برگرداند. در میان مترجمان افرادی بودند که هم زبان متن را بلد بودند و هم به فارسی احاطه داشتند.
 
رئیس فرهنگستان علوم ادامه داد: احاطه به زبان فارسی آن زمان خاص نبود و پدیده‌ای عام بود اگرچه در این زمان مترجمانی که زبان فارسی را به خوبی بدانند بسیار دشوار شده و من امیدوارم که این پدیده خاص دوباره عام شود و ترجمه‌های مسلط به زبان فارسی از حالت خاص خارج و دوباره عام شود.
 
داوری اردکانی اظهار کرد: از سال 1335 مترجمان بزرگی از جمله استاد فولادوند ظهور کردند که آثار بسیار خوبی را با وسعت نظر به فارسی برگردانند از جمله کتاب بسیار دشوار (عقل عملی) اثر کانت. ترجمه این کتاب به فارسی بسیار دشوار بود اما فولادوند با زبان دانی و تسلط به فلسفه به ترجمه این اثر پرداخت و من شهادت می‌دهم که وی یکی از مترجمان تاثیرگذار در این حوزه است.
 
وی افزود: گاهی تصور می‌کنیم که ترجمه کار آسانی است اما بنده زمانی که خواستم یک اثر را ترجمه کنم، متوجه شدم که نمی‌توانم از عهده این کار بربیایم. از طرفی گاهی وقتی یک اثر را ترجمه می کنیم و برمی‌گردیم که آن‌را بخوانیم متوجه می‌شویم که متن ناخواناست و مخاطب نمی‌تواند با خواندن آن از عهده فهم مطلب بربیاید.
 
این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: دشواری ترجمه در حوزه فلسفه باعث می‌شود که مترجم دارای ویژگی‌های خاصی باشد، در حالی که فولادوند به ترجمه در حوزه آثار فلسفی دست زد که متن‌های ترجمه شده بسیار روان بود و باید گفت تنها مترجم آگاهی مانند استاد فولادوند می‌تواند از عهده چنین کاری بربیاید.

 دکتر سیدمصطفی محقق داماد در ادامه ایین رونمایی از کتاب ارج نامه استاد فولادوند گفت: بخشی از عمر و جوانی من در حالی سپری شد که تفکر چپ خاورمیانه و ایران عزیز را در برگرفته بود و این تفکر با شعارها و پوششی از فلسفه و دین برای نسل جوان جذابیت داشت. ضمن اینکه افرادی در قالب فیلسوف مطالبی را با لعاب فلسفه در کالبد جوانان ایران ما می‌ریختند.

وی افزود: به دلیل سیطره چنین فضایی مراکز دینی مانند حوزه‌های علمیه بر خود واجب دانستند تا به مقابله با این افکار الحادی بپردازند. از این رو نسل جوان حوزه علمیه دست به قلم بردند و استاد علامه طباطبایی نیز به حوزه آمدند و شهید مطهری در محضر وی کتاب اصول فلسفه را تحریر کرد. ضمن اینکه علامه طباطبایی اندوخته فلسفی خود را در سر سفره مبارزه با افکار و عقاید چپ گذاشت.

این حقوقدان ادامه داد: بعدا فهمیدم بخش عمده مبارزه با افکار چپ از طریق ترجمه آثاری در راستای آزادی تفکر بود و کسانی مانند استاد فولادوند که قلمش درد جامعه را می‌شناخت و با این قلم قصد دارد که به جامعه نور بدهد.

محقق داماد گفت: وقتی در همان زمان گسترش افکار چپ به ایران آمدم، کتاب سه جلدی (جامعه باز و دشمنان ان) کارل پوپر بود که به یقین باید بگویم بعید می‌دانم یک چپ رو این کتاب را مطالعه کرده و در افکار و اعتقاداتش تجدیدنظر نکرده باشد. این کتاب را خریداری کردم و از برخی متفکران خواستم که این اثر را بخوانند. به نظرم این نوع کتاب‌ها بود که جامعه ما را عوض کرد اگرچه هنوز عقاید چپ در ایران مانند آتش زیرخاکستر است.

وی افزود: باید بگویم عقاید چپ در ایران گاهی در قالب دیگری در ایران بروز می‌کند و گاه در منظر پوپولیسم مطرح می‌شود. خدا نکند که این افکار در لعاب دین آمیخته شود که این افکار با روغن دین بسیار خطرناک است.

تولیت بنیاد محمود افشار ادامه داد: اگر افکار امثال فولادوند دنبال نشود و فلاسفه و مترجمانی ظهور نکنند و آثار فلسفی و آزادی تفکر را نشر ندهند و تفکر را ترویج نکنند. ممکن است عقاید چپ در قالب دین در کشور ما بروز کند و به بلای جهل مقدس منجر شود.