مشکور در سال ۱۳۴۴ به خدمت تمام‌وقت دانش‌سرای عالی درآمد و در کنار آن در دانشکده ادبیات و علوم انسانی و دانشکده الهیات دانشگاه تهران نیز به تدریس مشغول بود. سرانجام این پژوهشگر توانا و پرتلاش در ۲۵ فروردین ۱۳۷۴ بر اثر سکته مغزی در تهران درگذشت.
استادان مشکور؛ از علامه طباطبایی تا ملک‌الشعرای بهار
مشکور در محضر استادانی چون علامه سید محمد حسین طباطبایی، علامه محمد بن عبدالوهاب قزوینی، مهدی آشتیانی، بدیع الزمان فروزانفر، احمد بهمنیار، ملک الشعرای بهار و عباس اقبال به تحصیل علم پرداخت. این استاد فرهیخته 46 عنوان کتاب و بیش از یک‌صد مقاله در زمینه ادبیات، تاریخ ادیان و مذاهب، زبان شناسی به زبان‌های فارسی، عربی و فرانسوی به رشته تحریر درآورده است.
وی به زبان‌هاي پهلوي، عبري، سرياني، عربي، انگليسي، فرانسوي و آلماني آشنا بوده و توجه ویژه این مورخ به شناسايي زبان پهلوي و ادبيات ديني در زبان پهلوي، باعث شد تا آثار ارزشمند و پژوهش‌گرانه‌اي را خلق کند.
«تاریخ اوستا و ادبیات دینی پهلوی»، «تاریخ ایران باستان به روایت ابن عبری»، «تاریخ مذاهب اسلام یا ترجمه الفرق بین الفرق»، «تاریخ اورارتور، سنگ‌نبشته‌های اورارتی در آذربایجان»، «تاریخ اجتماعی ایران در عهد باستان»، «تاریخ تبریز تا پایان قرن نهم هجری»، «نظری به تاریخ آذربایجان و آثار باستانی و جمعیت‌شناسی آن»، «ایران در عهد باستان»، «اخبار سلاجقه روم»، «سیر اندیشه‌های دینی در ایران»، «تاریخ شیعه و فرقه‌های اسلام تا قرن چهارم هجری»، «فرهنگ تطبیقی عربی با زبان‌های سامی و ایرانی»، «جغرافیای تاریخی ایران قدیم»، و «فرهنگ فرق اسلامی» برخی از مهمترین تالیفات زنده‌یاد مشکور است.
مشکور تاریخ شیعه را بازگو می‌کند
یکی از آثار ارزشمند زنده‌یاد مشکور کتاب «تاریخ شیعه و فرقه‌های اسلامی تا قرن چهارم هجری است. مشکور در بخشی از این کتاب با اشاره به خلافت امام حسن (ع) می‌نویسد: «پس از رحلت علی (ع) شیعیان کوفه با پسر او حسن بن علی بیعت کردند. حسن (ع) چون به خلافت نشست لشکری به سرداری قیس بن سعد انصاری که شمار ایشان به دوازده هزار تن می‌رسید به جنگ معاویه فرستاد، و خود به تیسفون درآمد، و معاویه نیز در نزدیکی موصل اردو زد. هنوز جنگی روی نداده بود که در لشکر حسن بن علی (ع) کسی ندا در داد که قیس بن سعد کشته شده بگریزید. با شنیدن این بانگ مردم بر هم ریخته و جمعی سرا پرده حسن (ع) را غارت کردند و حتی فرش زیر پای او را کشیدند. چون حسن (ع) با مظلم ساباط مدائن رسید یکی از کسانی که تمایل به خوارج داشت و نامش جراح بن قبیعه بود خنجری بر ران آن حضرت زد و او را مجروح ساخت.
با این وضع مسلم شد که با چنین مردمی به جنگ معاویه و لشکر منظم او رفتن صحیح نیست. بدین جهت با معاویه وارد مکاتبه و مذاکره صلح شد. نتیجه گفتگو بدین انجامید که حسن (ع) موجودی بیت‌المال کوفه را بردارد و با خراج دارا بگرد که از شهرهای فارس است اعاشه کند و از کار کناره‌گیری نماید. معاویه نیز تعهد کرد که نام علی (ع) را پیش حسن(ع) به زشتی نبرند و به او دشنام ندهند و نیز قرار گذاشت که یک میلیون درهم برای برادرش حسین بن علی (ع) بفرستد و بنی هاشم را در عطا و پیشکش‌ها بر بنی عبد شمس برتری دهد.
حسن پس از پنج ماه و نیم از خلافت کناره گرفت و با اهل بیت خود به مدینه رفت و معاویه به خلافت نشست. اما اهل بصره از دادن خراج دارا بگرد به حسن بن علی (ع) ممانعت کرده گفتند که آن غنیمت ما است و به هیچ‌کس نخواهیم داد. پس از چندی حسن بن علی(ع) به تحریک معاویه در سال 29 هجری به دست یکی از زنان خود به نام جعده دخت اشعت بن قیس در مدینه مسموم گشته رحلت فرمود و آن حضرت را در کنار مادرش فاطمه زهرت در گورستان بقیع به خاک سپردند.»
ایران روزگار باستان به روایت مشکور
«تاريخ ايران از روزگار باستان تا عصر حاضر»، کتابی ارزشمند به قلم مشکور است که تاریخ اجمالی سیاسی ایران از عهد باستان تا انقراض قاجاریه را دربرمی‌گیرد. مطالب كتاب براساس توالی و ترتیب تاریخی خاندان‌های حكومت‌گر تنظیم شده و شامل ۲۰ فصل است. فلات ایران (موقعیت و ویژگی‌های جغرافیایی و تمدن‌های پیش از تاریخ و قبل از آریایی‌ها در این فلات)، آریایی‌های ایرانی، پادشاهان داستانی ایرانی، دولت ماد، هخامنشیان، سلوكیان، اشكانیان، ساسانیان، عرب و اسلام، از طاهریان تا آل بویه، از غزنویان تا خوارزمشاهیان، حمله مغول، ایلخانان مغول، شهریاران بین مغول و تیمور، تیموریان، سلسله صفوی، قیام افغانان غلجه‌زایی، ظهور نادر و سلسله افشار، خاندان زند، قاجار فصل‌های کتاب را شامل می‌شود و در صفحات پایانی نیز فهرست كلی، شامل اسامی اشخاص، مكان‌ها، كتاب‌ها، رسایل و روزنامه‌ها آمده است.
نظر شما