به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) پنجاه و هفتمین نشست ترویج خواندن با عنوان «کتاب‌های مناسب برای کتابخانه‌های کودکان و نوجوانان» با حضور محمود برآبادی و سرور پوریا عصر دوشنبه (27 دی‌ماه 1395) در محل کتابخانه مرجع کانون برگزار ‌شد.
 
محمود برآبادی در این نشست به دلایل کاهش کتابخوانی در جامعه اشاره کرد و گفت: چند دلیل می‌توان برای این مساله بیان کرد. از جمله آنها وجود شبکه‌های متعدد ماهواره، رادیو و تلویزیون است که بسیاری از اوقات فراغت دانش‌آموزان را پر کرده است. مساله بعدی جذابیت بالای بازی‌های کامپیوتری است که حتی برای بزرگ‌سالان هم جذابیت دارد و بخش زیادی از اوقات فراغت آنها را پر می‌کند. از سویی دیگر شبکه‌های مجازی نیز وقت زیادی از بچه‌ها را می‌گیرد.
 
این نویسنده و منتقد ادبی افزود: با این توصیف می‌توان گفت که دیگر دوران طلایی کتاب گذشته است و دیگر شاهد صف‌های خرید کتاب نیستیم که در قرن نوزده وجود داشت. اما نمی‌توان گفت که پیش‌بینی «میشل تروفو» در فیلم «فارنهایت 451» به وقوع می‌پیوندد و کتاب در معرض نابودی است زیرا همچنان در کشور ما افراد زیادی وجود دارند که وقتی کتابی را می‌خواند برایشان لذت‌بخش است، لذتی که همانند آن را در دیگر رسانه‌ها نمی‌توانیم کسب کنیم.
 
نباید به بهانه آموزشی بودن از جنبه سرگرمی کتاب غافل شویم
 
برآبادی در ادامه به بیان فواید مختلف کتابخوانی پرداخت و گفت: مهمترین ویژگی کتاب که چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد، سرگرم‌کنندگی آن است. در حالی‌که ما بیشتر به جنبه تعلیمی و آموزشی بودن کتاب تمرکز کرده‌ایم و همین مساله سبب شده بچه‌ها تا حد زیادی از کتاب زده شوند. باید توجه داشت این دو مقوله باید در کنار هم مورد توجه قرار گیرند و نباید به بهانه آموزشی بودن، از جنبه سرگرمی آن غافل شویم.
 
وی درباره گروه‌بندی سنی نیز توضیح داد: در این زمینه دو نظریه وجود دارد؛ عده‌ای معتقدند که نباید به گروه‌های سنی اعتماد کرد و عده‌ای می‌گویند گروه‌بندی سنی باید بسیار دقیق و مورد توجه باشد در حالی‌که در این میان یک نظریه سومی هم وجود دارد و گروه‌بندی بر اساس خردسال پیش دبستانی، کودک نوآموز و نوجوان دانش‌آموز است.
 
به گفته برآبادی نمی‌توانیم به طور قاطع کتابی را به گروه سنی خاصی نسبت دهیم زیرا بر اساس شرایط و موقعیت‌ها و امکانات موجود تفاوت زیادی از نظر کودکان شهری، کودکان روستایی، شمال شهری، جنوب شهری، جنسیت و قومیت بین بچه‌ها وجود دارد.
 
این نویسنده و پژوهشگر یادآور شد: براین اساس نقیصه‌ای در تعیین گروه‌های سنی وجود دارد که باید از سوی والدین و مربیان پر شود. والدین وقتی می‌خواهند کتابی را برای فرزندان‌شان خریداری کنند ابتدا باید کتاب را خودشان مطالعه کنند و اگر مناسب گروه سنی کودک‌شان بود برایش خریداری کنند درحالی‌که اغلب از زیر بار این مسئولیت شانه خالی می‌کنند و به گروه‌های سنی اعتماد می‌کنند.
 
نائب رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان همچنین به ملاک‌های ارزیابی و انتخاب کتاب مناسب برای کودکان اشاره کرد و گفت: آثار کودکان و نوجوانان باید از نظر بیان و روایت، مضمون و محتوا و شکل و کتاب‌سازی مورد ارزیابی قرار گیرند که بسته به این‌که کتاب مربوط به کودک یا نوجوان است در هرکدام از این معیارها باید ویژگی‌های خاصی لحاظ شود.
 
ناشران و نویسندگان توجه زیادی به کیفیت کتاب‌ها ندارند
 
سرور پوریا، نویسنده و عضو کمیته انتخاب کانون نیز در این نشست به ارائه توضیحاتی در زمینه فعالیت‌های این کمیته پرداخت و گفت: در سال 1376 جمعی از کارشناسان کمیته بررسی و انتخاب کتاب اقدام به تدوین ضوابط و معیارهای مشخصی برای انتخاب کتاب کردند و از سال 1378 تا کنون این ضوابط پس از تدوین و تصویب در بررسی و انتخاب کتاب‌ها اعمال می‌شود.
 
این منتقد ادبی ادامه داد: ما در کمیته انتخاب کتاب، با حساسیت‌های زیادی که اعضای این کمیته دارند، آثار مختلفی که به دست‌مان می‌رسد را بررسی می‌کنیم و این بررسی شامل توجه به همه معیارهای مربوط به نشر کتاب ازجمله ویژگی‌های مختلف محتوا، تصویرگری، صفحه‌آرایی، کیفیت چاپ و ... است.
 
این نویسنده همچنین بیان کرد: ما با اغماض بسیار زیاد کتاب‌ها را رد یا قبول کرده و درجه‌بندی می‌کنیم و وقتی می‌گوییم درجه کتابی عالی است، لزوما بی‌نظیر و عالی نیست بلکه در مقایسه با غالب آثاری که منتشر می‌شود، خوب است.
 
به گفته پوریا، مشکل نویسندگان ما این است که گاهی هرمطلب دم‌دستی و مجله‌ای را کتاب می‌کنند درحالی‌که باید چیزی بنویسیم که حداقل نیمی از بچه‌های جامعه را فراگیرد. از سویی ناشران هم آثار فاخر را منتشر نمی‌کنند و معتقدند که بازار ندارد و برای کاهش هزینه‌هایشان توجه زیادی به کیفیت ندارند.