به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست تخصصی کتاب و کتابخوانی در حوزه ایثار و شهادت، با عنوان با «کتاب و امام حسین(ع)» و شعار «خواندن، قیام برای آگاهی» چهارشنبه 26 آبان 1395 با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن مؤذنی، معاون فرهنگی و امور اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مازنی، نماینده مجلس شورای اسلامی، محبوب شهبازی، مدیرکل اسناد و انتشارات بنیاد شهید و امور ایثارگران، محمدرضا سروش، رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات بنیاد شهید و امور ایثارگران، ابوالقاسم حسین جانی شاعر و پژوهشگر دینی، اعضای کمسیون انتشارات نشر شاهد و برخی نویسندگان پیشکسوت ادبیات پایداری کشور، به میزبانی نشر شاهد و در محل بنیاد شهید و امور ایثارگران برگزار شد.

کتاب‌ها اقناع‌کننده جوانان پرسشگر باشند
حجت‌الاسلام مؤذنی در این برنامه با گرامیداشت اربعین حسینی و هفته کتاب‌ و کتابخوانی گفت: هیچ ملتی از رشد کتاب و کتاب‌خوانی متضرر نمی‌‌شود و به یقین اداره کشوری که مردمش اهل کتاب و فرهنگ هستند، آسان‌تر است تا جامعه‌‌ای که مردم آن کم‌سواد‌ند. باید موانع رشد کمی و کیفی مقوله کتاب و کتابخوانی مرتفع شود.

معاون فرهنگ و امور اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران، با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر این‌که «هیچ‌چیز جای کتاب را نمی‌گیرد» تاکید کرد: امروزه با گسترش شبکه‌های مجازی، مسئله کتاب و کتابخوانی اهمیت دوچندان یافته است. باید برای قشر جوان و پرسشگر و مسائل آنان پاسخ داشته باشیم و اگر نتوانیم آن‌ها را اقناع کنیم، نگاه آنان به خارج از کشور خواهد بود. یکی از دلایل فرار مغز‌ها کم‌توجهی به مقوله کتابخوانی است.

وی تاکید کرد: داشتن نگاه برون‌مرزی، سبب ایجاد نگاه غیر دینی و در نتیجه سرگردانی پژوهشگران می‌شود. متاسفانه به دغدغه‌های فرهنگی کمتر پرداخته شده است و علاقه‌مندی کمتری به انسان‌های فکور در جامعه وجود دارد.

حجت‌الاسلام مؤذنی با طرح این پرسش که چقدر توانسته‌ایم مفهوم ایثار و شهادت را در کتاب‌ها منتقل کنیم، افزود: متاسفانه در آن سوی مرز‌ها از کلمه «شهادت» سوء برداشت وجود دارد و آن را مترادف با کلمه «انتحار» تعبیر می‌کنند. باید در بازنمایی درست این واژه بکوشیم.

به گفته وی، در حوزه ایثار و شهادت و فرهنگ شهادت نیز باید به آمار دقیق و درستی برسیم و وارد فضای بین‌المللی نشر شویم و با زبان روز به نسل آینده‌ساز کشور پیام شهدای انقلاب و دفاع مقدس را برسانیم.

معاون فرهنگ و امور اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران ابراز امیدواری کرد تا روزی «وصیت‌نامه شهدا» در مدارس تدریس شود و دانش‌آموزان از دوران کودکی و نوجوانی با الگوهای اصیل خود و پیام شهدا آشنا شوند و راه آنان را بشناسند.

انتشار تمامی «فرهنگ اعلام» استان‌ها تا پایان سال
سپس، محبوب شهبازی، مدیرکل اسناد و انتشارات بنیاد شهید با ارایه آماری از فعالیت نشر شاهد از سال 1368 گفت: تاکنون 1393 عنوان کتاب از نشر شاهد منتشر شده است که 125  عنوان از این کتاب‌ها در جشنواره‌های مختلف حائز رتبه و شایسته تقدیر شده‌اند.

وی با اشاره به وجود بروکراسی در نشر دولتی، افزود: با این وجود، کوشیدیم تا ارتباط میان ناشر، نویسنده و مخاطب را حفظ کنیم و معتقدیم که در موضوع نشر باید به ارتباط نویسنده، اثر، مخاطب و ناشر توجه ویژه‌ای داشته باشیم. با وجود همه موانع اداری و کمبود اعتبارات، برای حمایت از نویسندگان و ناشران برنامه تدوین‌ شده است.

مدیرکل اسناد و انتشارات بنیاد شهید اظهار کرد: ما در نشر شاهد با  تکیه‌ بر مزیت‌های نسبی و ظرفیت‌های اسنادی و به‌ویژه دارا بودن گنجینه ارزشمند 9 میلیون سندی در مرکز آرشیو اسناد شهدا و ایثارگران، انتشار آن‌ها در دستور کار قرار داده‌ایم و بر مبنای 65 هزار وصیت‌نامه موجود شهدا، انتشار مجموعه «وصیت‌نامه کامل شهدا» را  اجرا کردیم. تاکنون 23 دفتر منتشرشده، 17 دفتر در دست انتشار است، تدوین 13 عنوان(دفتر اول از 13 استان) به پایان رسیده‌اند و 12 دفتر دیگر در حال تصحیح و تنقیح‌اند.

شهبازی ادامه داد: زندگی‌نامه مستند شهدا نیز در نشر شاهد با یک رویکرد مستندنگاری در مجموعه «فرهنگ اعلام» منتشر و به صورت استانی عرضه می‌شود. تاکنون در 18 استان از این نوع فرهنگنامه به چاپ رسیده، 8 عنوان در دست انتشار و 7 استان در حال آماده‌سازی نهایی است که تا آخر سال کار انتشار «فرهنگ اعلام» تمامی استان‌ها به سرانجام خواهد رسید.

مدیرکل اسناد و انتشارات بنیاد شهید در پایان به دو رویکرد استفاده از ظرفیت‌های استانی و جلب مشارکت در چاپ مجموعه وصایای شهدا اشاره کرد و گفت: انتشار نسخه الکترونیک این دو مجموعه نیز در دستور کار نشر شاهد قرار دارد.

حسین(ع) در چه جامعه‌ای کشته می‌شود؟
ابوالقاسم حسینجانی، شاعر و پژوهشگر دینی، دیگر سخنران این برنامه بود. وی با اشاره به آیه «قُلْ إِنَّما أَعِظُكُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنى‌ وَ فُرادى‌ ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلاَّ نَذِيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذابٍ شَدِيدٍ» گفت: آن‌ها که خود را سانسور می‌کنند، هیچ نسبتی با پیامبر ندارند. خودآگاهان جامعه جان‌های جامعه‌اند و می‌توانند به دیگران آگاهی دهند. در این آیه «قیام» زیر بنای «تفکر» معرفی شده است.

وی مسلمانان را تنها ملتی دانست که معجزه آن‌ها کتاب است و تاکید کرد: معجزه ما خواندنی است. باید مفاهیم را از کتاب‌های دینی‌مان استخراج‌ کنیم و با نگاهی دقیق و موشکافانه آن‌ها را بررسی کنیم. باید به ‌گونه‌ای بنویسیم که لایق قسم خداوند به قلم و نوشته باشد.

حسینجانی گفت: باید اربعین را جمع‌بندی واقعه عاشورا بدانیم. زیرا از آن واقعه فاصله گرفته‌ایم و قدرت جمع‌بندی داریم. در عبارات زیارت عاشورا می‌خوانیم که باید کاری کنیم که جهالت از بین برود. جاهلیت در زمینه نیست و در محتواست. به این معنی که کعبه وجود دارد اما در آن بُت است یا مسجد وجود دارد اما در آن خدا نیست. در جامعه‌ای که دانشمندان و آگاهان جامعه جرات تصمیم‌گیری ندارند یا می‌ترسند، در واقع حسین (ع) را کشته‌اند.

این پژوهشگر و شاعر با اشاره به عبارات «لَعَنَ الله أُمّةً أسْرَجَتْ وَ أَلْجَمَتْ وَتَنَقَّبَتْ لِقِتالِكَ» در فرازی از زیارت عاشورا، توضیح داد: کشتن انسان‌ها در جامعه نیز به همین نحو است. «اسرجت» به مفهوم زمینه‌سازی صورت می‌گیرد. «الجمت» فقط به معنای لجام زدن به اسب نیست به معنای انجام کار‌هایی است که کسی نتواند حقیقت را یاری کند بلکه به مفهوم خاک پلشتی ریختن بر جامعه است. یعنی فرد در خلوت خود بترسد که از حقیقت بگوید. در نهایت، «تنقبت» به مفهوم پنهان کردن حقیقت است.

حسینجانی در بخش دیگری از سخنانش، شفافیت مسئولان را خواستار شد و در بیان مفهوم ایثار و شهادت گفت: ایثار یعنی بی‌خاصیت نبودن و از خود عبور کردن و به دیگران رسیدن. از شعر و کتاب بی خاصیت آبی گرم نمی‌شود. شهید آن فردی است که اهدای جان خود را برای رهایی جامعه از تاریکی‌ها انتخاب کرده است. در واقع عاشورا یک کارگاه حرکت در زمانه است.

به گفته این پژوهشگر دینی، یکی از مفاهیمی که حسین (ع) خیلی به آن تأکید دارد عزت است در مقابل ذلت. این‌گونه است که حسین بین جنگ و ننگ ، «هیهات من الذله» می‌گوید و جنگ را انتخاب می‌کند. حسین می‌خواهد بگوید شما هم بیندیشید، در جستجوی حقیقت باشید و درست زندگی کردن را بیاموزید و با قیام و شهادتش به انسان‌ها درسی جدید و قابل‌تأملی داد.

 حسینجانی یادآور شد: برای بیان حقیقت چیزی جز قلم نداریم و در کتاب خداوند تردید وجود ندارد. بنابراین، باید به گونه‌ای بنویسیم که تردیدی در آن وجود نداشته باشد و از خداوند باید الگو بگیریم.

ضرورت توجه به نیاز مخاطب آثار ایثار و شهادت
حجت‌الاسلام مازنی نیز در این برنامه اظهار کرد: اربعین را باید اختتامیه کنگره عاشورا بدانیم زیرا فرصتی است که باید درس خداباوری و ایثار و شهادت از آن گرفته شود.

وی یکی از مسائل کشور را کمبود مطالعه در بین آحاد مردم دانست و گفت: این مساله در بخش نشر کتاب‌های ایثار و شهادت مشخص‌تر است. تعداد کتا‌ب‌های چاپ ‌شده در این حوزه قابل دفاع نیست و باید مرتفع شود. شمارگان کتاب‌های چاپ ‌شده حوزه ایثار و شهادت نیز بسیار نامناسب و درخور شان این حوزه نیست.

این نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تصریح کرد: متاسفانه اهل گفتگو و دیالوگ نیستیم و همیشه یک‌طرفه صحبت می‌کنیم. به ‌نقد اهل‌فن نیاز داریم. از سویی در حوزه فرهنگ دچار واگرایی هستیم درحالی‌که باید با همگرایی در رشد فرهنگی تحولی ایجاد کنیم. کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی این آمادگی را دارد که به این هم‌افزایی کمک کند و مجموعه اعتبارات و بودجه فرهنگ می‌تواند در این زمینه کارا باشد.

وی افزود: به نظر می‌رسد؛ باید در حوزه ایثار و شهادت در بنیاد شهید تحول ساختاری ایجاد شود. همان‌طور که در بحث کسب‌وکار، رضایت مشتری مهم است، توجه به مخاطب است و شناسایی مشتری و نیاز او اهمیت دارد و می‌تواند این حوزه را از بحران خارج کند.