امیررضا اصنافی، عضو هیات مدیره انجمن علمی کتابداری و اطلاعرسانی ایران گفت: اگر میخواهیم کتاب در سبد خانوادهها جا داشته باشد، اگر میخواهیم فرهنگ بهرهگیری از کتابخانهها ترویج یابد، یکی از مهمترین فعالیتها این است که سهمی هر چند اندک در رسانه ملی داشته باشند تا به توسعه فرهنگ کشور کمک کنند.
عضو هیات مدیره انجمن علمی کتابداری و اطلاعرسانی ایران افزود: شاید بهصورت خیلی کمرنگ در رسانههای همگانی اخباری کوتاه راجع به کتاب و کتابخانهها منتشر میشد، بهویژه در هفته کتاب و نیز موسم نمایشگاه بینالمللی کتاب، ولی بعد از آن دیگر قضیه به باد فراموشی سپرده و از اذهان پاک میشد تا سال دیگر و شاید نمایشگاه کتاب دیگر و هفته کتابی دیگر! تا اینکه «ایبنا» تأسیس شد.
وی با اشاره به فعالیت برخی رسانههای تخصصی در حوزه کتاب و کتابداری گفت: تأسیس «ایبنا» در پاییز 1385 نقطه عطفی در انعکاس اخبار کتاب و کتابخانهها در کشور بود. پیدایش این تخصصیترین خبرگزاری ویژه کتاب، افق جدیدی را در توجه بیشتر به حوزه نشر، کتاب و کتابخانهها باز کرد. ولی هنوز کتابداران در عطش داشتن رسانهای بودند که بر مسائل خاص آنها تمرکز کند. در تابستان 1385 ایده پیدایش یک خبرگزاری مخصوص کتابداران مطرح شد که «لیزنا» نامگذاری شد. بر این اساس برخی از کتابداران علاقهمند، دانشجویان فعال و اساتید مشتاق، وارد گود شدند و شروع به بررسی درباره امکانسنجی ایجاد این خبرگزاری کردیم.
اصنافی ادامه داد: بحثهای مربوط به ایجاد خبرگزاری «لیزنا» تا بهار 1386 ادامه یافت تا اینکه چون زیرساختی برای به تحقق پیوستن این ایده فراهم نبود، عملا بی نتیجه ماند و حتی دیگر به دست فراموشی سپرده شد. سرانجام در زمستان 1388 گروهی دیگر از دوستان کتابدار، دوباره این ایده را زنده کردند و با همان نامی که دو سال پیش جمعی از کتابداران مطرح کرده بودند، تا امروز به اداره این خبرگزاری مخصوص کتابداران مشغول هستند.
استادیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه شهید بهشتی در ادامه درباره حضور کتابداران در صدا و سیما اظهار کرد: پیش از این بهصورت پراکنده برنامههایی در صدا و سیما با محوریت کتابداری وجود داشت. مانند معرفی کتابخانههای ملی جهان که هر هفته در اوائل دهه 1380 توسط استاد کتابداری ایران، کاظم حافظیان رضوی انجام میشد یا برنامههایی که بهصورت موردی از استادان کتابداری برای بحث درباره موضوعی خاص دعوت میکردند. حتی شبکه چهارم سیما نیز مجموعه برنامهای به نام کتابخانههای ایران تهیه کرد که آن زمان یعنی اوائل دهه 1380 مورد استقبال کتابدوستان و اهالی کتابخانه قرار گرفت.
وی افزود: در سال 1388 مجموعه برنامه «نبض کتاب» در رادیو گفتوگو توسط کتابداران تهیه شد که در آن مطالبی که عمدتا بر شیوههای ترویج مطالعه تأکید بود، ارائه میشد. برنامه «نبض کتاب» پس از 14 جلسه بهکار خود پایان داد تا اینکه در سال 1390 در رادیو فرهنگ، برنامهای ویژه کتابداران و کتابخانهها به نام «کتاب فرهنگ» با اجرای دکتر محسن حاجی زین العابدینی تهیه و تولید شد که بیش از هفتاد برنامه را ارائه کرد. این برنامه افزون بر پرداختن به مسائل مربوط به کتابخانه، حوزههای فرهنگی را پوشش میداد.
اصنافی به راهاندازی برنامه «کتابداران» در رادیو کتاب در تابستان 1392 اشاره کرد و گفت: پس از افتتاح رادیو کتاب، طی پیشنهادی که به نمایندگی از انجمن کتابداری و اطلاعرسانی ایران ارائه کردم، مصوب شد که برنامهای دیگر ویژه کتابخانهها و کتابداران به نام با «کتابداران» تهیه و تولید شود. این برنامه نیز با پشتیبانی مدیران وقت رادیو کتاب، بیش از یک سال روی آنتن رفت و مسائل مختلف مربوط به کتابداران و کتابخانههای کشور در یک زمان 25 دقیقهای مطرح شد.
عضو هیات مدیره انجمن علمی کتابداری و اطلاعرسانی ایران افزود: به این ترتیب کمکم زمینه آشنایی جامعه با کتابداران بیشتر بیشتر فراهم میشد، تا اینکه با ادغام رادیو کتاب با رادیو فرهنگ، عملا دیگر این برنامه تولید نشد و بعضی از برنامههای رادیو کتاب از جمله مسابقه با کتابداران پخش شد. از آن زمان به بعد، دیگر کتابداران و کتابخانهها جایگاه مستقلی در شبکههای رادیویی و تلویزیونی نداشتند. مگر آنکه به صورت موردی برای مباحث تخصصی از آنها دعوت میشد.
وی توجه به کتابداران در رسانه ملی را در توسعه فرهنگی کشور موثر دانست و تصریح کرد: اگر میخواهیم کتاب در سبد خانوادهها جا داشته باشد، اگر میخواهیم فرهنگ بهرهگیری از کتابخانهها ترویج یابد، در صورتیکه تمایل داریم کتابداران منزلت اجتماعی بیشتری داشته باشند و جامعه بیشتر به کار آنها آشنایی یابد یکی از مهمترین فعالیتها این است که سهمی هر چند اندک در رسانه ملی داشته باشند.
امیررضا اصنافی ادامه داد: اینکه برنامهای مخصوص کتاب داشته باشیم که در آن با شیوههای مختلف هنری مردم به کتابخوانی تشویق شوند، ولی مهمانان برنامه فقط بازیگران، ورزشکاران و افراد مشهور باشند، کافی نیست. به کتابخانهها سر بزنیم، احوال کتابداران را جویا شویم و این قشر فرهنگی که با محل گفتوگو و اندیشه یعنی کتاب سروکار دارند را برجسته کنیم که این خود باعث توسعه فرهنگی و اندیشهمحور بودن جامعهمان میشود. امید است در آینده کتابداران، کتابخانهها و بهویژه کتاب، سهمی ویژه ولو اندک در برنامههای رادیویی و تلویزیونی داشته باشند.
نظر شما