به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست بررسی شعر و شخصیت دکتر طاهره صفارزاده با عنوان «همیشه در راه ...» صبح روز شنبه (24 مهرماه) با سخنرانی دکتر فاطمه راکعی‌ در سالن ادب پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

فاطمه راکعی در ابتدای این مراسم در معرفی طاهره صفارزاده گفت: طاهره صفارزاده یکی از شخصیت‌های برجسته شعر و ادبیات انقلاب، در پاییز چشم به جهان گشود و در پاییز راهی دیار باقی شد. وی 72 سال عاشقانه زیست و 72 سال برای رسیدن به اهدافش عاشقانه تلاش کرد. صداقت، عدم پوشیده‌گویی و عدم دورویی از ویژگی‌هایی بود که او را به یک شخصیت محبوب و دوست‌ داشتنی در میان اهالی شعر تبدیل کرده بود.

وی افزود: ‌صفارزاده به شکل ساده‌ای زندگی می‌کرد، حس رهایی داشت و به این دنیا دل نبسته بود. او نه تنها در شعر بلکه در تمامی حوزه‌ها از شخصیت‌های ممتاز انقلاب به ‌شمار می‌رفت چراکه او شخصیتی هنری، علمی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی داشت.

صفارزاده اهل سکوت در برابر ظلم نبود

مدیرعامل انجمن شاعران در توضیح مقام طاهره صفارزاده اظهار کرد: عنوان شاعر انقلابی برازنده طاهره صفارزاده است چراکه او عاشق مردم و کشورش بود و تمام ظرفیت‌های علمی و هنری‌اش را صرف انقلاب کرد. او به قدری عاشقانه جذب انقلاب شده بود که کوچک‌ترین تصاویر انقلاب را هم شعر می‌دید و برای آن اتفاق‌ها شعر می‌سرود.

وی ادامه داد: او انقلاب را دوست داشت اما وابسته به هیچ گروه و نهادی نبود. استکبار جهانی را نقض می‌کرد، جلوی ظلم نظام شاهنشاهی ایستاد اما این پایان کار نبود و او در زمان انقلاب هم نسبت به کسانی که کاسه داغ‌تر از آش شده بودند نقدهایی را مطرح می‌کرد و اصولا اهل سکوت در برابر ظلم نبود.

این شاعر برجسته با اشاره به دلایل انتخاب نام این برنامه گفت:‌ اسم این نشست را از یکی از شعرهای او به نام «همیشه در راه ...» انتخاب کردم چراکه او در تمام سال‌های عمر پر برکتش منتظر ظهور حضرت مهدی (عج) بود و با این موضوع شعرهای زیادی سروده است. او شخصیتی منتظر داشت اما این انتظار در راستای سازندگی کشور و دین بود.

وی افزود:‌ صفارزاده در یک خانواده فرهنگی - مذهبی در سیرجان متولد شد. 13 ساله بود که نخستین شعرش را سرود و در سال چهارم دبیرستان نخستین جایزه شعری خودش را دریافت کرد. او از سال‌های جوانی و زمانی که در شرکت نفت فعالیت می‌کرد به مخالفت با رژیم ستم شاهی پرداخت و همین موارد باعث حساس شدن ساواک روی رفتارهای او شده بود.

راکعی با اشاره به سفر صفارزاده به خارج از کشور اظهار کرد: صفارزاده بعد از مرگ تنها فرزندش به انگلستان و سپس به آمریکا رفت و در سال 41 نخستین کتاب شعرش با عنوان «رهگذر مهتاب»‌ را منتشر کرد. او با گسترش فعالیت‌های ادبی به شخصیتی شناخته شده در آمریکا تبدیل شد و به عضویت نهادهای مختلف ادبی و فرهنگی درآمد.

وی ادامه داد: او در راستای گسترش فعالیت‌های ادبی در خارج از کشور، کتاب «چتر سرخ» را در سال 47 به زبان انگلیسی منتشر کرد که این کتاب با استقبال بسیار خوب اهل ادب مواجه شد و این کتاب هم‌اکنون نیز در بسیاری از دانشگاه‌های معتبر تدریس می‌شود. صفارزاده بعد از انقلاب و بعد از شروع فعالیتش در دانشگاه شهید بهشتی به شکلی جدی به موضوع ترجمه پرداخت و به نوعی به اهمیت این حوزه اشاره کرد.

ترجمه قرآن کریم از آثار ارزشمند صفارزاده است

مدیرعامل انجمن شاعران در توضیح کارهای ارزشمند صفارزاده گفت: ترجمه قرآن کریم به دو زبان فارسی و انگلیسی حاصل 27 سال تلاش مستمر در حوزه دین و از ارشمندترین آثار اوست. صفارزاده در حوزه آموزش و پژوهش نظریه‌های زیادی دارد که نظریه «ترجمه تخصصی» یکی از آن‌هاست. همچنین پیشنهاد تاسیس مرکز ترجمه قرآن به زبان‌های خارجی و تاسیس انجمن قلم از جمله اقدامات او در سال‌های نخست انقلاب است.

وی ادامه داد: در ابتدای تشکیل انقلاب، خلاء‌های فرهنگی به شدت احساس می‌شد بنابراین او با همراهی هنرمندان، «کانون فرهنگی نهضت اسلامی» را تاسیس و در سال‌های فعالیتش هنرمندان متعهد زیادی را به جامعه تقدیم کرد.

نماینده مردم تهران در دوره ششم مجلس شورای اسلامی با اشاره به افتخارات صفارزاده اظهار کرد: تمام عمر پربرکت طاهره صفارزاده افتخار است اما او هیچ وقت جایزه‌های مادی را نمی‌پذیرفت و در عزلت شاعرانه‌ای به شعر و تفکرات خود می‌پرداخت. در سال 1367 او در فستیوال بین‌المللی شعر «داکا» به عنوان یکی از پنج عضو بنیان‌گذار کمیته ترجمه آسیا و در سال 2005 میلادی به‌عنوان برترین زن مسلمان از سوی انجمن نویسندگان آفریقایی و آسیایی در مصر برگزیده شد.

وی افزود: انتخاب به‌عنوان استاد نمونه از سوی وزارت علوم، انتخاب به عنوان خادم قرآنی و برگزیده شدن در نخستین جشنواره شعر فجر برخی دیگر از افتخارات این شاعر انقلاب است.

سنت‌شکنی در فرم و محتوا ویژگی‌ شعر صفارزداه است

راکعی در توضیح ویژگی‌های شعری صفارزاده گفت: سنت‌شکنی در فرم و محتوا از ویژگی‌های شعری اوست. صفارزاده در سبک و زبان صاحب‌سبک بود و از طنز و وارونگی زیادی در شعرش استفاده می‌کرد. او بعد از مجموعه اولش وزن نیمایی را هم کنار گذاشت چراکه معتقد بود، وزن ذهن خوانند را تنبل می‌کند و جلوی فعالیت‌های شاعر را می‌گیرد.

وی ادامه داد:‌ او اطناب را چیز بدی در شعر نمی‌دانست و معتقد بود که ایجاز زیادی باعث تنبل شدن شاعر می‌شود. او شعر بلند را دوست داشت و علاقه‌مند بود که جزئیات به خوبی در شعرش بیان شود. شعرهای صفارزاده را باید با حوصله خواند چراکه سرشار از ظرفیت‌های شاعرانه است. او در شعرهایش وزن را کنار گذاشته اما از ظرفیت طنین‌انگیز بودن کلمات به بهترین شکل ممکن استفاده کرده است.

شاعر مجموعه شعر «مادرانه» معتقد است که صفارزاده مخالف وزن بود و اظهار کرد: صفارزاده وزن را فاکتوری دست و پا‌گیر می‌دانست چراکه براساس دیدگاه او شعر باید منطق خودش را داشته باشد. او عقیده داشت وزن باعث ایجاد جاذبه کاذب در مخاطب می‌شود و سه چهارم انرژی شاعر را می‌گیرد.

وی افزود: برخی‌ها نقدهای خیلی سختی به شعرهای او می‌گیرند اما صفارزاده معتقد بود که این اعتراض‌ها به این دلیل است که او برای سنت‌شکنی‌هایش از بزرگان اجازه نگرفته است.

نبش قبر صفارزاده توهین به شاعران انقلابی بود

راکعی با اشاره به نبش قبر مرحوم صفارزاده که در سال 94 اتفاق افتاد، گفت:‌ به دلیل ارادت خاصی که طاهره صفارزاده به امامزاده صالح (ع) داشت، تصمیم گرفته شد که او در این آستان مقدس دفن شود و بالاخره قبری از سوی مقام معظم رهبری برای دفن وی اهدا شد اما پس از آن در دهم شهریور ماه سال 94 متوجه شدیم که نبش قبر صورت گرفته و کس دیگری در قبر دفن شده است. گویا مسئولان امام‌زاده خواستار 80 میلیون پول شده بودند که این موضوع بسیار ناراحت کننده است.

مدیرعامل انجمن شاعران با متهم کردن این اقدام زشت اظهار کرد: اگر بخواهیم شاعرانی مانند صفارزاده را شناسایی کنیم بدون شک تعدادشان بسیار کم است. او از هر نظر شاعر کاملی بود و همه سرمایه‌ علمی، هنری و دینی خود را صرف انقلاب کرد. چنین برخوردی اصلا شایسته نیست و به نظرم نبش قبر او توهین به شاعران انقلابی بود. امیدوارم به سرعت نهادهای مسئول بابت این اقدام زشت عذرخواهی کنند.