به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) چهارمین جشنواره بین‌المللی «امام علی‌پژوهان» امروز دوشنبه (29 شهریور) با حضور شخصیت‌های علمی مختلفی چون حجت‌الاسلام علی اکبر رشاد، آیت‌الله محمدی ری‌شهری، حسینعلی قبادی، سرپرست پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز شد.
حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد در بخشی از این مراسم با اشاره به اهمیت پیشینه دایرةالمعارفنویسی و موسوعه‌نگاری گفت: امروز تولید دایرةالمعارف و تالیف دانشنامه از جمله فعالیت‌های رایج در حوزه‌های مطالعاتی مختلف در جهان است و غربی‌ها به این آثار توجه بیشتری داشته‌اند این در حالی است که در گذشته ما بیشتر به این کار اهتمام داشتیم.
وی ادامه داد: امروز در غرب دایره‌المعارف را انجیل علم می‌دانند و می‌گویند که دایرةالمعارفها باید به صورت علمی و بی‌طرف نگاشته شوند اما این سخن درستی نیست چون قرار نیست چیزی در این جهان بی‌طرف باشد و دایرةالمعارفها هم از مایه‌های ذهنی سرچشمه می‌گیرند و ذهن بی‌طرف امروز کجاست.
وی با بیان اینکه امروز هیچ اقدام و حرکتی نیست که در پیوند با سیاست، قدرت و ثروت نباشد، اظهار کرد: امروز دایرة‌المعارف‌هایی که در جهان نوشته می‌شوند از پشتوانه‌هایی برخوردارند که به قدرت و ثروت متصل است و اگر کسی در چنین شرایطی فکر کند تهدید بی‌طرف انجام می‌دهد و یا چنین ادعایی داشته باشد به بیراهه رفته است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه تحقیقات متاثر از درون‌مایه‌ها، پیش داشته‌ها و انگیزه‌هاست، اضافه کرد: با توجه به اینکه تحقیقات و تالیف دایرةالمعارفها امروز هزینه‌بر است پس نمی‌تواند متکی به پشتوانه‌ای نباشد. امروز دایرةالمعارفنویسی ابزاری در جهان است و بسیاری از دستگاه‌ها و جریان‌های مختلف از این ابزار استفاده می‌کنند.
حجت‌الاسلام رشاد در بخش دیگری از سخنانش به استفاده جریان‌های فکری منحرف و فرق ضاله از دایرةالمعارفنویسی اشاره کرد و افزود: اکنون فرق ضاله خارج از اسلام روی به نگارش دایرةالمعارف درباره اسلام و قرآن آورده‌اند در حالی که اینها کجا غم اسلام را دارند؟! و اگر اینها دنبال اسلام بودند چرا مسلمان نشدند؟
به گفته وی، زمانی که به دنبال دایرةالمعارفها می‌رویم می‌بینیم سراسر این متون انحرافی است و نکات زیادی علیه مسلمانان الحاق شده است و گویی جبهه‌ای علیه مکتب دین اسلام از این ابزار استفاده می‌کنند.
حجت‌الاسلام رشاد در ادامه از انتشار دایرةالمعارف قرآنی که در یکی از دانشگاه‌های هلند تهیه شده خبر داد و گفت: مطلع شدیم گروهی که این دایرةالمعارف را نگاشته‌اند هیچ کدامشان مسلمان نیستند و دو نفر مسلمانی هم که در این گروه حضور دارند با آموزه‌های مسلمانی فاصله بسیار دارند!
حجت‌الاسلام رشاد افزود: من با سرویراستار این مجموعه مکاتبه کردم و با توجه به القائاتی که علیه شیعه در این دایرةالمعارف وجود داشت پیشنهاد نقد مقالاتی و یا تولید مقالات دیگری توسط خودمان را بدون هیچ هزینه‌ای به آنها دادم اما پاسخم را از آمریکا گرفتم.
وی یادآور شد: این دایرةالمعارف که امروز منتشر شده است از القائات انحرافی علیه آرای شیعی پر است و ما در نظر داریم در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مجموعه دو جلدی در پاسخ به این القائات منتشر کنیم.
این مقام مسئول با تاکید بر وجود چنین دایرة‌المعارف‌هایی که علیه مکتب شیعی نگاشته می‌شود، اظهار کرد: باید مرکزی دایر شود که دایرةالمعارفها و دانشنامه‌ها را رصد کنند و ببینند که این منابع به نام ترویج علم چه چیزی را القاء می‌کنند.
رئیس حوزه علمیه امام رضا(ع) در ادامه سخنانش با بیان اینکه دایرةالمعارف در روزگار ما بی جهت و بی‌موضع نیست، بیان کرد: ما در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی کوشش کردیم تا براساس اصول و قواعد علمی دایرةالمعارفنویسی را دنبال کنیم و در این حوزه دو نسخه را مدنظر قرار دادیم نخست اینکه حرف نو بزنیم و دیگر اینکه پاسخی برای حرف‌های ناصواب دیگران داشته باشیم.
حجت‌الاسلام رشاد همچنین به اهتمام سلف به کار گسترده‌نگاری و موسوعه‌نویسی اشاره کرد و گفت: در گذشته به گسترده‌نگاری و دانشنامه‌نویسی توجه بسیاری می‌شد و این‌گونه بود که ما در قرون گذشته مجموعه 110 جلدی بحار‌الانوار را از محقق برجسته‌ای چون علامه مجلسی داشتیم. بحار‌الانوار یک دایرةالمعارف است و با توجه به تنوع موضوعی آن می‌تواند پاسخگوی نیازهای مختلفی از مخاطبان باشد. مجموعه جواهر‌الکلام نیز که در 42 جلد گردآوری شده یکی دیگر از گسترده‌نگاری‌های مهم تاریخ ماست که اگر در حجم محدود صورت‌بندی می‌شد به بیش از 100 جلد می‌رسید.
این مقام مسئول تاکید کرد: اهتمام گذشتگان به این کار مدتی مغفول ماند اما پس از انقلاب اسلامی دوباره این سنت علمی احیاء شد و در دو دهه اخیر دایرةالمعارف و دانشنامه‌های خوبی نوشته شده و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی کوشیده تا به صورت موضوعی دایرة‌المعارف‌های متعددی تولید کند چون این دایرةالمعارف تا مرجح بر دایرة‌المعارف‌های الفبایی هستند چرا که مدخل‌های بیهوده بسیاری می‌توان در این‌گونه دایرةالمعارفها مشاهده کرد.
حجت‌الاسلام رشاد با تاکید بر روند دلگرم‌کننده دایرةالمعارفنویسی در ایران یادآور شد: انتظار حمایت بیشتر از دولت و مجلس در کارهای علمی است چون فعالان این حوزه با مشکلات مالی بسیاری درگیر هستند.
به گفته وی دانشنامه امام علی (ع) که 14 سال پیش در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تولید شد طی 6 سال 5 بار با شمارگان 3هزار نسخه تجدید چاپ شد و اکنون 5 سال است که این مجموعه نایاب است و امکان تجدید چاپ ندارد.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به ضرورت ترجمه این گونه دایرةالمعارفها و دانشنامه‌ها گفت: ترجمه این دانشنامه‌ها معادل اصل تولید است اما نباید این آثار در زندان زبان فارسی محصور بماند و باید به زبان‌های زنده دنیا ترجمه شود.
در بخش‌های دیگری از این مراسم از حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد به دلیل تلاش‌های علمی‌اش در تولید کتب و دانشنامه با موضوع امام علی تقدیر و تجلیل شد.
دوشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۵ - ۱۲:۲۰
نظر شما