به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کنگره «شعر مشروطه» در تجلیل مقام ادبی مولانا کریم‌آقا صافی تبریزی، شامگاه چهارشنبه (13 مردادماه) برابر با «شب جشن مشروطیت» با حضور اصغر فردی، دبیر کنگره، علی عبدالعلی‌زاده، رییس هیات مدیره شرکت شستا، دکتر ابوذر ابراهیمی ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دکتر سیدمهدی مصطفوی، قائم مقام امور بین المللی دفتر مقام معظم رهبری، سیدمحمد هادی ایازی، قائم مقام وزیر بهداشت، محمد صافی تبریزی، پسر مولانا کریم آقا صافی تبریزی و علاقه‌مندان ادبیات مشروطه در سالن «ایوان شمس»، ساختمان معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، برگزار شد.

عبدالعلی‌زاده، رییس هیات مدیره شرکت شستا در این آیین گفت: یکی از ویژگی‌های قیام‌های مردمی یادگاری‌هایی است که به‌جا می‌گذارند. مشروطه شاید نخستین قیام مردمی در کشور است که مردم توانستند حق خود را بگیرند و پیروز شوند. قبل از مشروطه هر قیامی توسط فرد قدرتمندی انجام می شد و قدرت را فردی از حاکم می گرفت و خودش و فرزندانش حکومت می کردند و مردم جز سرباز نقش دیگری نداشتند اما قیام مشروطه قیام مردم بود و حتی سران آن نیز از مردم بودند.

وی ادامه داد: حدود 100 سال از وقوع مشروطه می‌گذرد و مشروطه خیلی از ما دور نیست، اما اطلاعات از آن بسیار کم و محدود است. به نظرم باید این واقعه را شکافت تا به اطلاعاتی دست یافت و بررسی کرد و فهمید که دلایل پیروزی مشروطه و شکست آن بعد از مدت کوتاهی چه بوده است. قیام مشروطه در دورانی اتفاق افتاد که امکانات رسانه‌ای صفر بود، ملت باسواد بسیار اندک بودند و شاید در بسیاری از شهرها آدم باسواد پیدا نمی‌شد. به نظرم متحد کردن مردم در چنین شرایطی (نبود رسانه و جامعه بی‌سواد) کار بسیار دشواری بوده و معتقدم روی این قضیه می‌توان تا مدت‌ها تحقیق و پژوهش انجام داد.

رییس هیات مدیره شرکت شستا با اشاره به آثار به‌جا مانده از مشروطه اظهار کرد: در میان اتفاقات رخ داده در دوران مشروطه، آثار هنری به‌جا مانده به کشف وقایع مشروطه کمک شایانی می‌کند. این آثار هنری می‌تواند شعر، نقاشی و حتی معماری باشد. باید آثار مشروطه را کشف و ثبت کنیم تا از مشروطه شناخت بیشتری داشته باشیم، چراکه مشروطه زیربنای اصلاحات در ایران است. شناخت مشروطه می‌تواند ما را در پاسداری از انقلاب اسلامی و دیگر دستاوردهای مردمی کمک کند.

هیچ دانشگاهی نمی‌تواند شاعر تحویل جامعه دهد

ابوذر ابراهیمی ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز به‌عنوان سخنران در این آیین گفت: افرادی که از خودگذشتگی دارند، انسان‌های بدون شرطی هستند و بدون شک مولانا صافی تبریزی یکی از آن انسان‌های بدون شرط بوده، چراکه نه معلوم است در چه سالی به دنیا آمده و نه معلوم است که کی و کجا فوت کرده است. به نظرم این انسان به این دلیل بدون شرط بود که هیچ ارزش و جایگاهی برای خودش قائل نبود.

وی افزود: مولانا صافی تبریزی فهمیده بود که مشکل اصلی جامعه ما بی‌سوادی است، بنابراین به آن توجه ویژه داشت. به نظرم علم ارزش ذاتی دارد اما همه چیز نیست؛ دانشگاه می‌تواند شعر و فنون آن را آموزش دهد، اما هیچ‌وقت نمی‌تواند شاعر تحویل جامعه دهد، چراکه آن حرفی که باید از درون دل به حروف الفبا اضافه شود تا به دل بنشیند آموزش دادنی نیست و اینجاست که تفاوت شعر جوششی از کوششی مشخص می‌شود.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در معرفی مولانا صافی تبریزی اظهار کرد: مولانا انسان بی‌ادعایی بود و بدون شک هر انسانی که با ادبیات آشنایی داشته باشد می‌تواند شهادت دهد که تمامی آثار او جوششی است، چراکه با هیچ تلاش و کوششی نمی‌توان شعرهایی به این زیبایی گفت. صافی برترین نوحه‌سرای ترک زبان است .

صافی برترین نوحه‌سرای ترک زبان است

اصغر فردی نیز در بخشی دیگر از این کنگره، با اشاره به داستان انتشار دیوان اشعار مولانا صافی تبریزی گفت: بارها از استاد شهریار تعریف مولانا صافی تبریزی را شنیده بودم و به خاطر دارم که وی شعرهای مولانا را بلند بلند برای من و شاگردانش می‌خواند و گریه می‌کرد. استاد شهریار می‌گفت کاش بودید و می‌دید که مولانا صافی همیشه پیش از سخنرانی شیخ محمد خیابانی چطور مجلس را به دست می‌گرفت و همه تحت تاثیر شعرهای او بودند.

وی ادامه داد: ادبیات نوحه در زبان ترکی بی‌بدیل است و هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی با ادبیات نوحه عربی و فارسی قابل مقایسه نیست. به نظر من که چند سالی است در این حوزه پژوهش می‌کنم، صافی برترین نوحه‌سرای ترک‌زبان است. او کمتر از 50 سال زندگی کرد اما حدود 70 سال است که اسمش میان هیات‌های مختلف عزاداری برده می‌شود. برای صافی افسانه زیاد درست شده است. برای مثال شنیده بودیم که مجموعه آثارش را برای انتشار به چاپخانه‌ای می‌دهد، اما چاپخانه آتش می‌گیرد و همه چیز از بین می‌رود. ما نیز براساس همین داستان‌ها از پیگیری این موضوع غافل بودیم تا این که به ما خبر دادند که پسر مرحوم صافی زنده است. در ابتدا برای ما این مساله بسیار عجیب بود چراکه مرحوم صافی در سال 1308 فوت کرده بود. به هر حال با محمد صافی تبریزی آشنا شدیم و وی دفتر شعر پدر را به ما سپرد و مشغول انتشار آن شدیم.

دبیر کنگره «شعر مشروطه» در توضیح تاثیرگذاری شعرهای مرحوم مولانا صافی تبریزی عنوان کرد: به نقل از استاد شهریار شنیده‌ایم که یک مسیحی با شنیدن اشعار مولانا صافی در روز عاشورا مسلمان شد و در یک آیین و بعد خواندن شعرهای صافی مردم بی‌هوش شده بودند و این‌ها نشان می‌دهد که شعرهای مرحوم صافی به شدت تاثیرگذار بوده است.

فردی افزود: این دو جلد کتاب، آثار ارزشمندی است. ما به جز کار فرهنگی کار دیگری بلد نیستیم و نمی‌دانیم که چطور باید دست به دامن مسئولان شویم تا به ما امکانات بدهند و از ما حمایت کنند؛ بنابراین به زبان ساده از مسئولان درخواست حمایت دارم.

در پایان این آیین از دو جلد دیوان اشعار فارسی مولانا صافی تبریزی و دیوان اشعار ترکی مولانا صافی تبریزی رونمایی شد.