محمود آموزگار در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: نزدیک به نیم قرن است که از تصویب قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان می‌گذرد اما به‌ویژه در پیش از انقلاب اسلامی به‌ندرت شاهد اجرای این قانون و مجازات مجرمان بوده‌ایم. بنابراین به نظر بنده علاوه بر وضع قانون، فرهنگ‌سازی و انجام کار فرهنگی همه‌جانبه و عمیق در این زمینه ضرورت دارد؛ این‌که بپذیریم، برداشتن و استفاده کردن آثار فکری دیگران با دستبرد و سرقت تفاوتی ندارد.
 
وی بیان کرد: البته ناگفته نماند خودِ قانون نیز در اجرای بومی خود، واجد اشکالاتی به‌ویژه در بخش مجازات‌ها بوده است؛ در حالی‌که هنوز جامعه به لحاظ فرهنگی، آمادگی پذیرش ارزش‌گذاری برای این حقوق را ندارد، تصویب مجازات‌های حبس از 6 ماه تا سه سال، همان امکان مختصر اجرای این قانون را نیز به چالش می‌کشد. بنابراین به طور کلی تصور می‌کنم خودِ قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان و قوانین بعدی مربوط به حوزه‌های دیگر مانند ترجمه و الکترونیک، در ذات خود و در اجرای درست و دقیق مشکل دارند.
 
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان با بیان این که وقتی احترام به صاحب حق خارجی الزامی ندارد، حفظ حرمت صاحب حق داخلی نیز متزلزل می‌شود، توضیح داد: از همان سال تصویب قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان، شاهد موضع‌گیری‌هایی به‌ویژه میان روشنفکران و نویسندگان بودیم که با پذیرش مقررات کنوانسیون برن مخالفت جدی داشتند. مخالفان، استدلال‌شان این بود که با پیوستن به کنوانسیون برن ناگزیر به پرداخت حق مولف به صاحب حق خارجی خواهیم بود. همچنین مخالفان معتقد بودند در شرایطی که کتاب گران است و همین گرانی باعث استقبال نکردن از آن شده است، افزودن هزینه حق تألیف به صاحب حق خارجی نیز بر گران‌تر شدن کتاب می‌افزاید.
 
ایران کتاب‌های ارزنده‌ای برای معرفی و ترجمه دارد
 
وی توضیح داد: به نظر می‌رسد واقعاً استدلال درست و دقیقی نیست چرا که فقط به یکی از موضوعات ـ پرداخت حق صاحب اثر ـ پرداخته است. متأسفانه این موضوع باعث بروز ضایعات زیادی شده است و جریان فرهنگ یک‌سویه شده است؛ یعنی صرف نظر از این‌که در مواردی، لازم و ضروری است آثاری از زبان‌های دیگر به فارسی ترجمه شوند، ما می‌توانیم آزادانه از خوراک فکری آنها استفاده کنیم، در حالی‌که آثار فاخر ایرانی در خفا می‌مانند در نتیجه راه معرفی فرهنگ غنی ایرانی ـ اسلامی مسدود می‌ماند.
 
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اشاره به دلیل دیگر مخالفان پیوستن ایران به کنوانسیون برن، افزود: اکثر مخالفان چنین اظهار می‌کنند که «اصلاً ایران چیزی ندارد که بخواهد عرضه کند» اتفاقاً در پاسخ به این گروه از مخالفان باید بگویم توفیقی که سینما و موسیقی ایران به دست آورده است نشان داد که این طور نیست. به‌ویژه در حوزه علوم، ایران استادان زیادی دارد که کتاب‌های بسیار خوب و ارزنده‌ای می‌نویسند و در کشورهای دیگر منتشر می‌شوند.
 
پیوستن به برن؛ یکی از راه‌های صدور فرهنگ

وی درباره ضرورت پیوستن ایران به کنوانسیون برن اظهار کرد: بنده معتقدم اتفاقاً، با پیوستن به کنوانسیون برن آثار هنری ایران به سمتی می‌روند که مخاطب جهانی پیدا کنند. به عبارت دیگر، این پیوستن، یکی از راه‌های صدور فرهنگ است.
 
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ادامه داد: استیلای فرهنگی موضوعی است که کسی نمی‌تواند با آن زاویه داشته باشد. طبیعتاً همه دوست دارند فرهنگ کشورشان را تبلیغ کنند و آن را توسعه دهند. در این صورت است که ما به یک امنیت همه‌جانبه دست پیدا می‌کنیم. ضمن این‌که باید توجه داشته باشیم ضرورت پیوستن به سازمان تجارت جهانی ما را به پذیرش قوانین کپی‌رایت مجبور می‌کند. بنابراین بهتر است با تصویب یک قانون داخلی در کشور، هم دغدغه‌های منتقدان و مخالفان پیوستن ایران به کنوانسیون برن را به حداقل برسانیم و هم تمرینی داشته باشیم برای این‌که اقشار مختلفی که در این حوزه (کپی‌رایت) دخیل هستند، بتوانند آموزش‌های لازم برای کسب مهارت به منظور تعامل با دنیا را کسب کنند.
 
آموزگار افزود: با تصویب یک قانون داخلی در این زمینه، می‌توان با دانش، تجربه و آگاهی به سمت کنوانسیون برن حرکت کرد؛ طبیعی است که کنوانسیون برن برای غربی‌ها است و ما باید به نوعی از این تجربه استفاده کنیم اما نباید فراموش کرد که در این استفاده باید به نوعی گام برداریم تا حرکت سنتی فرهنگی ایران مخدوش نشود و از کار نیفتد.