«هنینگ مانکل»، نویسنده سوئدی و فعال سیاسی بود که اقدامات بسیاری علیه جنگ ویتنام انجام داد. وی همواره انتقادات زیادی به قدرتهای جهان داشت و معتقد بود آنان در تلاش هستند آپارتاید دیگری در دنیا ایجاد کنند. حال پس از سالها قرار است نمایشنامه آخر او برای نخستین بار به زبان انگلیسی منتشر شود.
«مانکل» که بیشتر برای رمانهای جنایی خود معروف است نمایشنامه نیز مینویسد و تاکنون 90 نمایشنامه از او در بازار کتاب منتشر شده است. بخشی از نمایشنامه جدید او به نام «بز کوهی» که نویسنده معتقد است جنگ بین راستی و دروغ است برای اولین بار توسط «آن هنین جوسلین» به انگلیسی ترجمه شده است و در مجله مربوط به انتشارات Index on Censorship منتشر شد.
«مانکل» که سال گذشته و در سن 67 سالگی دار فانی را وداع گفت مدیر هنری کمپانی تئاتر Mutumbela Gogo و رئیس مرکز تئاتر Teatro Avenida در «موزامبیک» است. وی بیشتر اوقات خود را به رفت و آمد بین «سوئد» و «موزامبیک» گذراند.
«ریچل جولی»، ویراستار مجله Index در مقدمه ترجمه بخشی از اثر «مانکل» مینویسد: «او موزامبیک را بسیار دوست داشت زیرا در همین کشور بود که توانسته بود با عقاید مختلف آشنا شود و تأثیرات استعمار در قاره افریقا را بهتر درک کند. آخرین نمایشی که به روی صحنه برد نمایش «هملت» بود که کمی قبل از مرگ او به نمایش عمومی گذاشته شد. خود او در مصاحبهای با بیبیسی گفته بود: «موزامبیک» و «سوئد» به او دیدگاه دو دیدگاه جذاب از دو قاره آفریقا و اروپا و دنیایی که در آن زندگی میکنیم دادهاند.»
خود «مانکل» در مقدمه نمایشنامه خود چنین مینویسد: « قصه خانواده متوسطی را روایت کردهام که به نظر یک خانواده خوشبخت سوئدی در حومه شهر هستند اما در واقع شخصیتهای داستان من آفریقایی هستند. طبیعت آفریقا و بیابانهای سوزان آن در کل داستان من حضور دارند. موریانههای بزرگ و علف آفریقایی در خانه داستان من رشد کردهاند. مکان قصه خود جنگ بین راستی و دروغ را نشان میدهد. شخصیتهای این نمایشنامه سیاه هستند اما هیچگاه رخ نمینمایند.
در آغاز نمایش زوجی را مشاهده میکنیم که بر سر برگشتن به «سوئد» پس از 14 سال مشاجره میکنند. شوهر خانواده سفر و زندگی آنها در آفریقا را یک «مأموریت» میداند در صورتی که زن خانه نظر دیگری دارد و نام این مأموریت را «شکست» میداند. شوهر خانواده با نظر او مخالف است زیرا هر هفته ایمیلی از رؤسای خود مبنی بر تشویق و تأیید دریافت میکند.»
مجلهIndex و و ویراستار اصلی آن «ویکی بیکر» تاریخچه طولانی در انتشار آثاری دارند که به اهداف «آزادی بیان» یاری میرساند. این مجله بود که اولین بار کتاب «مرگ و دوشیزه» نوشته «آریل دورفمن»، نویسنده شیلیایی و همچنین تراژدی «برای واتسلا هاول» نوشته «ساموئل بکت» را منتشر کرد.
«ویکی بیکر» در این باره میگوید: «انتشارات ما فقط به چاپ نویسندگان سانسور شده نمیپردازد. ما به دنبال صداهای گمشده مردم هستیم. همان چیزی که ما معتقدیم در نمایش «مانکل» وجود دارد. کمدی سیاهی که به دنبال رمزگشایی استعمار در آفریقا است. زوج سوئدی این داستان از شهری در کشور خود به روستایی در آفریقا سفر میکنند و درک زیادی از دنیا و مردم آن ندارند. همانطور که نویسنده معتقد است شخصیتهای اصلی این نمایش آفریقایی هستند اما درست مانند جامعه صدایی در داستان ندارند و این زوج سوئدی هستند که سخن میگویند و بیننده یا خواننده مجبور است به سخنان مسخره آنان گوش فرا دهد. همین حقیقت را میتوان به صداهای موجود دنیا نیز تعمیم داد!»
بعضی آثار «هنینگ مانکل» به زبان فارسی نیز ترجمه شده است. نشر «هیرمند» با همکاری مترجمان مختلف سه کتاب «بازگشت استاد رقص»، «دیوار آتش»، و «پنجمین زن» را وارد بازار کتاب ایران کرده است.
نظر شما