دکتر محمد مظاهری، متخصص و نویسنده کتاب‌‌های طب سنتی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) درباره توصیه‌های تغذیه‌ای به بیماران مجاز به روزه‌داری اظهار کرد: رژیم‌های غذایی برای روزه‌داران براساس امهات طب سنتی شامل «قانون» ابن‌سینا، «ذخیره ‌خوارزمشاهی» سید اسماعیل جرجانی و طب اکبر حکیم ارزانی است. علاوه براین استفاده از کتاب‌های طب سنتی مستلزم تسلط به زبان عربی و آشنایی با اصطلاحات و واژگان علمی این حوزه است؛ بنابراین افراد معمولی فقط می‌توانند این کتاب‌‌ها را تورق کنند.                
 وی افزود: افراد مبتلا به دیابت نوع یک به‌طور کل از روزه‌‌داری منع شده‌اند. افراد مبتلا به دیابت نوع دو که دچار اضافه وزن هستند نیز با استفاده از دارو و با تشخیص پزشک می‌توانند روزه‌دار باشند. بنابراین نمی‌توان برای همه افراد مبتلا به بیماری‌‌‌‌های قلبی عروقی،‌ دیابت و گوارش براساس منابع طب سنتی نسخه پیچید، اما در حالت عمومی برای روزه‌داران همچنین بیماران مجاز به روزه‌داری می‌توان توصیه‌هایی ارائه کرد.   
 
اختلال در هضم و نفخ با مصرف آب یخ بعد از افطار
مظاهری ادامه داد: فصل گرما و مبحث روزه‌ خاصیت مشترک گرم و خشک دارند که موجب بروز احساس عطش و ضعف شدید در روزه‌داران می‌شود. باید توجه شود که مزاج گرم شامل دموی و صفراوی مزاج است که موجب خشکی شدید دهان و در پی آن تشنگی و عطش شدید می‌شود. افراد در چنین شرایطی بعد از افطار چندین پارچ آب یخ مصرف می‌کنند.     
 
وی با اشاره به مشکلات مصرف آب یخ بعد از افطار ادامه داد: مصرف چندین لیوان آب یخ بعد از افطار منشاء دو مشکل است. نخست آب یخ موجب ضعف معده می‌شود. برای درک بهتر این مشکل باید گفت که معده مانند یک تنور است که با مصرف آب یخ، در هضم غذا اختلال ایجاد می‌کند و شیره‌های معده نمی‌توانند حداکثر وظیفه خود را انجام دهند. فرد در نهایت دچار سوء هاضمه، سیری کاذب و نفخ و درد معده می‌شود.
 
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره تاثیر مصرف غذا‌های فست‌فود در کیفیت روزه‌‌داری گفت: معده بیشتر افرادی که از فست‌فود استفاده می‌کنند مزاج سرد و تر پیدا کرده و به‌عبارت دیگر رطوبت معده آن‌ها زیاد می‌شود. نفخ،‌ سوء هاضمه، درد ناحیه معده، شکم و اختلالات گوارشی از‌ جمله مسائل عمده این افراد است که افطار با آب یخ این مشکلات را تشدید می‌کند.

شربت‌ سکنجبین و خاکشیر؛ رفع‌کننده تشنگی
مظاهری درباره توصیه بهداشتی طب کهن با استفاده کتاب دانشمندان قدیمی برای رفع عطش روزه‌داران اظهار کرد: متخصصان طب سنتی توصیه می‌کنند برای رفع تشنگی مفرط  روزه‌داران از شربت سکنجبین و خاکشیر استفاده کنند. این شربت از یک‌و‌نیم لیوان  آب معمولی نیمه گرم، سه تا پنج قاشق سکنجبین و سه قاشق خاکشیر تشکیل شده است. بعد از گذشت یک ربع تا نیم ساعت خاکشیر لعاب‌دار و سکنجبین حل می‌شود. خنک این شربت جایگزین مناسبی برای آب یخ بعد از افطار است که بر کاهش تشنگی طول روز نیز موثر است. مصرع «از قضا سرکنگبین صفرا فزود» نوعی تاکید بر خاصیت درمانی سکنجبین است.
 
وی که یکی از نویسندگان «فرهنگ جیبی مختصر واژگان انگلیسی ـ عربی ـ فارسی» است درباره توصیه طب کهن برای پیشگیری از ضعف در روزه‌داران افزود: افرادی که دچار ضعف می‌شوند نیز می‌توانند از شربت سکنجبین، خاکشیر و عسل استفاده کنند. کافی است دو یا سه قاشق عسل به این محلول اضافه کنند. افرادی هم که علائم ضعف شدید‌تری دارند می‌توانند عسل را فقط با آب ولرم مخلوط و میل کنند.  
 
تخم‌ شربتی و اسفرزه مانع تشنگی در روزه‌داری   
مظاهری با اشاره به لزوم توجه به ساعات صرف وعده‌های غذا در روز‌های ماه مبارک رمضان ادامه داد: توصیه می‌‌شود برای پیشگیری از عطش افراد نیم ساعت زودتر از صرف وعده سحری از خواب بیدار شوند تا علاوه بر استفاده از برکات این وقت عزیز از شربت خنک متشکل از یک قاشق مرباخوری تخم‌شربتی و یک قاشق مربا‌خوری اسفرزه مصرف کنند. کاهش عطش در طول روز یکی از خواص این شربت عنوان شده است علاوه براین مانع بروز یبوست از مشکلات شایع روزه‌داران می‌شود. یادآور می‌شوم روزه‌داران باید در استفاده از آب نیم ساعت قبل و یک ساعت بعد و در هنگام غذا خوردن اجتناب کنند. مصرف انواع نوشابه، ‌قهوه و چای نیز توصیه نمی‌شود.   
  
«سرکه شیره» شربت توصیه شده حضرت علی(ع)
وی درباره پیشنهاد طب کهن برای رفع تشنگی در فاصله زمانی افطار تا سحر گفت: روزه‌داران بهتر است در زمان بین افطار تا سحر از شربت «سرکه شیره» برای رفع تشنگی استفاده کنند. براساس منابع روایی اسلام حضرت علی‌(ع) نیز به این شربت علاقه ‌داشتند. روزه‌داران می‌توانند این شربت را با 10 واحد شیره انگور و یک واحد سرکه به دست‌ آورند. توصیه می‌شود در صورت امکان مواد اولیه این شربت دست‌ساز باشد البته اگر مقدور نبود استفاده از مواد کارخانه‌ای نیز بلامانع است. میزان آب این شربت به دلخواه روزه‌‌دار تعیین می‌‌شود.  

میوه‌های «لو‌دار» بخورید
مدیرمسئول فصلنامه «حکیمان» با اشاره به توصیه‌های طب کهن به استفاده از میوه در روز‌های ماه مبارک رمضان ادامه داد: در ماه رمضان به روزه‌داران توصیه می‌شود تا از میوه‌هایی که در املاء آن‌ها «لو» دارد مانند آلو،‌ آلبالو،‌ آلوچه،‌ زرد‌آلو و شفتالو استفاده کنند. رطوبت‌زا‌ بودن از جمله ویژگی‌های اصلی این میوه‌هاست. مصرف این میوه‌ها همچنین مانع بروز یبوست در افراد روزه‌دار می‌شود.
 
مظاهری گفت: یکی دیگر از عادات بد غذایی در ماه مبارک رمضان استفاده از غذا‌های چرب و خوراکی‌های شیرین است. توصیه می‌شود که روزه‌داران از غذا‌های چرب استفاده نکنند. غذا‌های چرب دیر و کُند هضم هستند. براساس منابع طب کهن در وعده‌های غذایی ماه مبارک رمضان افراد باید غذا‌های لطیف و زود هضم مصرف کنند. غذا‌هایی که علاوه بر هضم به‌موقع موجب تامین قند خون روزه‌داران می‌‌شود.

با ‌هم‌خوری به‌ویژه در رمضان ممنوع است
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان با اشاره به تخلیط غذایی به‌عنوان یک عادت بد ادامه داد: تخلیط غذایی به معنای باهم‌خوری، پشت هم‌خوری چند نوع غذا از جمله عادات بد در روز‌‌های ماه مبارک رمضان و دیگر روز‌های سال است. بار‌ها نیز در منابع مختلف طب سنتی به‌ آن اشاره شده بنابراین روزه‌‌داران باید توجه کنند که با‌هم‌خوری موجب تحیر معده می‌شود و به اصطلاح نمی‌داند کدام لقمه را که دریافت می‌کند باید هضم کند. عرضه چند نوع غذا در آئین‌های مختلف شادی همچنین در وعده‌های غذایی سفر‌های هوایی مرسوم است که به منزله استفاده توام همه این غذا‌ها نیست.
 
مظاهری ضمن اشاره به توصیه طب سنتی درباره رفتار روزه‌داران پس از وعده‌‌ غذایی سحر اظهار کرد: افراد نباید بلافاصله بعد از صرف سحر بخوابند این رفتار عوارضی مانند،‌ ترش کردن،‌ سکسکه، سرفه ناشی از برگشت غذا به مری و گرفتگی صدا می‌شود. تاکید می‌شود که فلسفه با پرخوری سازگار نیست؛ به‌عبارت دیگر روزه به معنای خوردن همه خوردنی‌های روز‌های دیگر سال در وعده‌‌های افطار و سحر نیست بلکه روزه تمرینی برای کمتر خوردن است.