حسن عرب، دانشآموخته رشته فلسفه غرب به تازگی ترجمه کتاب «منابع پنهان اندیشه هایدگر؛ تاثیر آموزههای چینی و ژاپنی بر نوشتههای وی» را پایان برده است. به گفته وی، این کتاب در صدد نشان دادن حضور پررنگ تفکر آسیای شرقی در آراء و نظریات متاخر مارتین هایدگر است.
وی با بیان این که، این اثر از سوی گراهام پارکز که یکی از سرآمدان فلسفه تطبیقی غرب و خاور دور است به انگلیسی ترجمه شده، اظهار کرد: چاپ نخست اثر به زبان آلمانی در سال 1989 منتشر شده است و ترجمه آن به زبان انگلیسی در سال 1996 از سوی انتشارات «راتلجر» راهی بازار کتاب شده است. ترجمه حاضر براساس نسخهای است که در سال 2014 با ویرایشی جدید در آلمان تجدید چاپ شد.
این پژوهشگر فلسفه ادامه داد: هایدگر از جمله متفکران آلمانی است که دارای دو حیات فکری بود. در دوره اول عمدتا به «هستی»، «دازاین»، «جهان» و «زمانمندی» و مسائلی از این دست میاندیشید که ماحصل آن کتاب مهم «هستی و زمان» است. هایدگر در دوره دوم حیات فکری خود که از آن با عنوان «چرخش» نام میبرد، بیشتر بر «زبان» و نسبت آن با «هستی» متمرکز است و آثار خود را با تمرکز بر این مساله مینگارد.
این مترجم با اشاره به اینکه کتاب «از گفتوگویی راجع به زبان؛ میان یک ژاپنی و یک پرسشگر» از محوریترین آثار هایدگر در این دوره فکری وی است، گفت: این اثر از سوی جهانبخش ناصر به زبان فارسی ترجمه شده و بررسی آن مبنای تالیف کتاب از سوی «مای» بوده است. دراین اثر هایدگر از زبان یک پرسشگر با یک ژاپنی درباره ماهیت زبان و فرهنگ آسیای شرقی به گفتوگو میپردازد و در این میان سعی میکند تا تفاوت و تشابه زبان در فرهنگ خاور دور و غربیها را بررسی کند. از سوی دیگر این اثر به نوعی تفسیر هایدگر از اندیشه خود نیز هست.
عرب افزود: نویسنده تلاش میکند در این اثر نشان دهد که تفکر هایدگر بیش از آنچه پیشتر گمان میرفته وامدار آموزههای آسیای شرقی است.
وی در پاسخ به سوالی درباره عنوان کتاب و دلیل انتخاب عنوان «منابع پنهان» بر این اثر اظهار کرد: نویسنده در این کتاب با چندین مصداق مشخص نشان میدهد که هایدگر در تفکر خود وامدار آسیای شرقی است و این مساله شامل برخی از اصلیترین دیدگاههای وی در باب «هستی»، «نیستی» و نسبت این دو باهم میشود. مساله تاثیرپذیری هایدگر از دیگر متفکران همواره میان هایدگرپژوهان مورد بحث بوده است.
این پژوهشگر فلسفه ادامه داد: تقریبا در اینمورد اجماع وجود دارد که هایدگر در دوره نخست حیات فکری خود از «هوسرل»، «شیلر»، «دیلتای» و متفکرانی دیگر تاثیر گرفته و بعد از آن «تفکر آنها» را از آن خود کرده است. «مای» سعی میکند پرسش از تاثیرپذیری را در ساحتی جدید مطرح سازد و اینطور جمعبندی میکند: «هدف نشان دادن و اثبات این نکته است که فلسفه هایدگر بصیرتهایی ارزشمند و الهامهایی را مرهون داشتههای فکری چینی و ژاپنی است؛ به علاوه او و افکار مهم و جدیدی را نیز از ترجمههای آلمانی متون تائویی و ذن- بودیستی وام گرفته و بدون ذکر این منابع در آثار خود جای داده است.»
عرب در ادامه گفتوگو با ایبنا و در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر دشواری زبان آلمانی و پیچیدهنگاری از سوی هایدگر، گفت: این کتاب به زبان مرسوم آکادمیک نوشته شده و دارای زبانی روان است، اما در پارهای از صفحات نقلقولهای مستقیمی از خود هایدگر دارد که کمی کار را سخت میکرد، زیرا همانطور که اشاره کردید، هایدگر جزو کسانی است که دارای نثری سنگین است. برای ترجمه درست و مناسب نقلقولها تلاش کردم تا به سنت ترجمه هایدگر در ایران بیتوجه نباشم و آثار هایدگرپژوهان پیشکسوت را از نظر بگذرانم. در مواردی در انتخاب ترجمه برای اصطلاحات نیز با چند متخصص در این زمینه مشورت کردم.
کتاب «منابع پنهان اندیشه هایدگر؛ تاثیر آموزههای چینی و ژاپنی بر نوشتههای وی» در 165 صفحه از سوی نشر زندگی منتشر میشود.
نظر شما