به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، بیست و ششمین جلسه هم‌اندیشی ویرایش با عنوان «ویرایش از دیدگاه ناشران» عصر چهارشنبه، 7 دی‌ماه با حضور مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب، لطف‌الله ساغروانی، مدیر نشر هرمس، داوود موسایی، مدیر انتشارات فرهنگ معاصر، فتح‌الله فروغی، عضو هیات مدیره اتحادیه ناشران تهران، ویراستاران، ناشران و علاقه‌مندان حوزه ادبیات در دفتر مرکزی انتشارات فنی ایران برگزار شد.
ویرایش مناسب از تولید کتاب‌های ضعیف جلوگیری می‌کند
داوود موسایی ضمن عرض تسلیت به مناسبت درگذشت ابوالحسن نجفی اظهار کرد: بیشتر فعالیت من در حوزه چاپ کتاب‌های مرجع است و ویرایش کتاب‌های مرجع تفاوت‌های زیادی با سایر کتاب‌ها دارد چراکه شیوه ویرایش کتاب‌های تألیفی متفاوت است و معمولاً کارهای مرجع در حین نوشتن، ویرایش نیز می‌شوند.
وی ادامه داد: انتشارات فرانکلین و امیرکبیر، نخستین انتشاراتی بودند که کار ویرایش را شروع کردند و امروز هر انتشارات معتبری چندین ویراستار دارد. بدون شک در وضعیت کنونی، ویرایش بخش جدایی‌ناپذیر حوزه نشر است. به نظرم هر متنی باید ویرایش شود چراکه بسیاری از نکات از چشم نویسنده پنهان می‌ماند.
مدیر انتشارات فرهنگ معاصر با اشاره به ویرایش آثار ترجمه شده گفت: در کارهای ترجمه، بسته به‌ضرورت، ویرایش انجام می‌شود چراکه ترجمه‌های قوی نیاز به ویرایش ندارند و ویرایش کارهای ضعیف به معنی ترجمه دوباره آن است. حتی گاهی ترجمه دوباره کتاب، به صرفه‌تر است.
وی ادامه داد: در بازار امروز هزینه ویرایش بخشی از هزینه‌های تولید کتاب است و نمی‌توان آن‌را نادیده گرفت چراکه ناشران در دو دهه اخیر با ضرورت ویرایش آشنا شدند.
داوود موسایی در بخش پایانی صحبت‌هایش اظهار کرد: متأسفانه برخی ناشران به اهمیت کار ویراستار توجه ندارند، در صورتی که این موضوع بسیار مهمی است چراکه ویرایش مناسب از تولید کتاب‌های ضعیف جلوگیری می‌کند.
بازیگر سریال شهرزاد نخستین ویراستار ایرانی است!
لطف‌الله ساغروانی، مدیر نشر هرمس که دیگر سخنران این نشست بود در ادامه مراسم گفت: ویرایش تعاریف بسیار زیادی دارد اما تبدیل یک متن نوشته شده به یک متن استاندارد برای انتشار، ساده‌ترین تعریف آن است.
وی افزود: همه ناشران با ضرورت ویرایش آشنا هستند اما مشکل اصلی در اتفاقاتی است که قبل و بعد از مرحله ویرایش وجود دارد چراکه به دلیل مشکلات فراوان تا قبل از ویرایش، چاپ شدن یا نشدن اثر هنوز مشخص نشده است.
ساغروانی در توضیح ضرورت ویرایش یک اثر اظهار کرد: با تمام مشکلاتی که در حوزه نشر وجود دارد، باید به این نتیجه برسیم که شخصی باید آثار ما را بررسی کند و این امر مختص کتاب نیست و باید در تمامی حوزه‌ها مانند سینما و موسیقی نیز انجام شود.
وی ادامه داد: در بسیاری از آثار سینما و تلویزیون مشاور مناسبی وجود ندارد و شعر و کلمات گفته‌شده غلط است. برای مثال با اینکه سه دهه از عمر ویرایش می‌گذرد اما در سریال شهرزاد مشاهده می‌کنیم که فردی در سال 42 به ویرایش شعر می‌پردازد و این از عجایب سینمای ماست چراکه براساس این فیلم، باید گفت که بازیگر سریال شهرزاد، نخستین ویراستار ایرانی است.
مدیر نشر هرمس در توضیح تفاوت‌های ویرایش آثار تألیف با ترجمه گفت: ویرایش آثار تألیفی با ترجمه متفاوت است چراکه فرایند ویرایش کار تألیفی معلوم است اما گاهی کارهای ترجمه به‌قدری ضعیف هستند که قابل ویرایش هم نیستند.
وی ادامه داد: یکی مشکلات ویرایش آثار ترجمه شده این است که متن باید کلمه‌به‌کلمه ترجمه شود و این کار را بسیار سخت می‌کند و حتی گاهی نیاز است تا متن دوباره ترجمه شود.
ساغروانی با اشاره به تعهدات یک ویراستار خوب اظهار کرد: یک ویراستار متعهد و قوی، ویرایش هر متنی را قبول نمی‌کند چراکه برخی آثار ترجمه به قدری ضعیف هستند که ویراستار باید کلمه‌به‌کلمه دوباره ترجمه کند و در آخر همه به نتیجه کار او نگاه می‌کنند و می‌گویند ترجمه مترجم بسیار خوب بوده در حالی که زحمت اصلی را ویراستار کشیده است و به این شکل حقش ضایع می‌شود.
وی ادامه داد: برخی مواقع، کتاب‌هایی را برای ما می‌آورند که فروش بالای آن تضمینی است اما ترجمه خیلی ضعیفی دارند. در چنین شرایطی زیر بار چاپ آن کتاب نمی‌روم چراکه به وظایف فرهنگی و اجتماعی متعهد هستم. برای مثال، کتاب هری پاتر یک سال زودتر از نخستین کتاب منتشر شده آن به‌دستم رسید اما به دلیل ترجمه ضعیف، زیربار چاپ آن نرفتم.
مدیر نشر هرمس در تشریح راهکارهای تولید کتاب‌های مفید و تاثیرگذار گفت: اگر می‌خواهیم شاهد انتشار کتاب‌های مفیدی در جامعه باشیم باید تعاملات بین ناشر و ویراستار افزایش پیدا کند تا کتاب‌هایی با تألیف و ترجمه ضعیف منتشر نشوند و این وظیفه ویراستار است که درباره این موضوع نظر بدهد.
وی افزود: یک ویراستار قوی باید در تمامی حوزه‌ها اطلاعات داشته باشد چراکه نداشتن اطلاعات مناسب کار ویرایش را سخت می‌کند. مطالعه کتاب و اخبار، تنها توصیه من به ویراستاران جوان است.
ساغروانی در پایان صحبت‌هایش با اشاره به آینده ویراستاری اظهار کرد: آینده ویرایش تابع کیفیت کارهای تألیفی و ترجمه است چراکه اگر روند این ترجمه‌های ضعیف به همین شکل ادامه داشته باشد شاهد افزایش مترجمان ضعیف و کاهش ویراستاران خوب خواهیم بود و ویرایش آینده چندان مناسبی نخواهد داشت.
پنجشنبه ۸ بهمن ۱۳۹۴ - ۰۰:۱۴
نظر شما