به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «نظام‌های انتخاباتی و مقررات حاکم بر انتخابات مجلس شورای اسلامی» تالیف هدایت‌اله سلطانی‌نژاد تلاش می‌کند تا اصول، قوانین و مقررات ناظر بر انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری را با آخرین اصلاحات ارائه کند.
نهادینه‌سازی فرهنگ انتخاباتی سالم
کتاب در پنج مبحث با عنوان‌های «کلیات»، «نهادهای نظارتی و اصول حاکم بر انتخابات...»، «قوانین انتخاباتی»، «اقدامات برای انتخابات دوره دهم مجلس ...»، «انتخابات مجلس خبرگان رهبری» و ضمائم تنظیم شده است.
در پشت جلد کتاب می‌خوانیم: «در این کتاب نظام‌های انتخاباتی در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته و به‌طور خاص اصول، قوانین و مقررات ناظر بر انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری با آخرین اصلاحات به منظور بهره‌برداری تمام دست‌اندرکاران امر انتخابات اعم از اجرایی، نظارتی، داوطلبان نمایندگی، احزاب، گروه‌ها و آحاد مردم گردآوری شده است.»
در مقدمه کتاب آمده است: «برگزاری انتخابات آگاهانه، سالم، معتبر و قانونمند که موجب تحکیم مشروعیت و مقبولیت اجتماعی نظام و مسؤلان آن، حفظ وحدت و انسجام ملی، جلب مشارکت همگانی و اطمینان به نتایج حاصل از آن گردد مستلزم شناخت مفهوم، اهمیت، انواع نظام‌ها و مدل‌های انتخاباتی، نهادهای نظارتی، اصول و قوانین مربوط به انتخابات است که این مجموعه به منظور تحقق این هدف مهم و نهادینه‌سازی فرهنگ انتخاباتی سالم برای تمامی دست‌اندرکاران امر انتخابات اعم از مجریان، ناظران، داوطلبان نمایندگی، احزاب و هواداران آنها و همچنین آحاد مردم که در این امر سرنوشت‌ساز مشارکت می‌جویند فراهم گردیده است.» (ص 14)
در مبحث نخست با عنوان «کلیات» در تعریف انتخابات می‌خوانیم: «انتخابات سلسله اقدامات و عملیات منسجم و پیوسته‌ای است که در یک محدوده جغرافیایی مشخص و زمانی محدود و معین صورت می‌گیرد و منجر به برگزیده شدن فرد یا افراد و یا موضوع و مرام خاصی از سوی اکثریت مردم می‌شود. نظام انتخاباتی، نظامی است که آرا را به مناصب و پست‌های سیاسی تبدیل می‌کند و روشی است که رای‌دهندگان دست به انتخاب میان گزینه‌ها می‌زنند و تضمین‌کننده برگزاری انتخابات سالم و معتبر است و مهم‌ترین ابعاد آن فرمول انتخابی (نظام اکثریت ساده، اکثریت مطلق، نمایندگی تناسبی)، وزن عددی حوزه‌های انتخاباتی (شمار نمایندگان هر حوزه)، حدنصاب انتخاباتی (حداقل حمایتی که هر حزب یا کاندیدا باید برای کسب کرسی به‌دست آورد) و ساختار رای (مانند امکان رای دادن به بیش از یک حزب در انتخابات) می‌باشد.» (ص 16)
تضمین اصول حاکم بر انتخابات و نهادهای نظارتی
«نهادهای نظارتی و اصول حاکم بر انتخابات...» در مبحث دوم مورد بررسی قرار گرفته و در رابطه با ویژگی‌های انتخابات سالم آورده است: «اصولی به منظور تضمین سلامت فرایند انتخابات بر آن حاکم است. از آن جمله می‌توان به اصل حاکمیت قانون در انتخابات، اصل عدم تبعیض در انتخابات، اصل شفافیت و منصفانه بودن انتخابات و همچنین اصل رقابتی بودن اشاره کرد. این اصول تضمین‌کننده انتخابات است و باید فرآیند انتخابات را که شامل 3 مرحله قبل از اخذ رای، حین اخذ رای و پس از اخذ رای است، مورد رصد و نظارت قرار دهد. از این‌رو نظام‌های مختلف انتخاباتی برای تضمین اصول حاکم بر انتخابات و مقابله با رفتارها و اعمال ناقض این اصول، رفتارهایی را در قالب جرم یا تخلف با مجازات‌های مقتضی پیش‌بینی کرده‌اند.» (ص 60)
مبحث سوم به «قوانین انتخاباتی» اختصاص دارد که در آن مولف به شرح قوانین انتخابات با آخرین اصلاحات پرداخته و درباره سوگند خوردن منتخبان آمده است: «اصل شصت و هفتم: نمایندگان باید در نخستین جلسه مجلس به ترتیب زیر سوگند یاد کنند و متن قسم‌نامه را امضا نمایند.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
من در برابر قرآن مجید، به خدای قادر متعال سوگند یاد می‌کنم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می‌نمایم که پاسدار حریم اسلام و نگاهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشم، ودیعه‌ای را که ملت به ما سپرده به‌عنوان امینی عادل پاسداری کنم و در انجام وکالت، امانت و تقوا را رعایت نمایم و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمات به مردم پایبند باشم، از قانون اساسی دفاع کنم و در گفته‌ها و نوشته‌ها و اظهارنظرها، استقلال کشور و آزادی مردم و تأمین مصالح آنها را مدنظر داشته باشم.» (ص 69)
«اقدامات برای انتخابات دوره دهم مجلس ...» در مبحث چهارم مورد بررسی قرار گرفته و با اشاره به برخی اقدامات برای انتخابات این دوره می‌خوانیم: «تشکیل اتاق فکر انتخابات در وزارت کشور
بنا به توصیه رئیس‌جمهور و تأکید وزیر کشور بر لزوم شفاف‌سازی در انتخابات، اتاق فکر انتخابات در دو سطح استانداران و معاونان سیاسی استانداری‌ها در وزارت کشور تشکیل شده که نقاط ضعف انتخابات را بررسی و آنچه که مربوط به وزارت کشور است مشخص و پیشنهاداتی در جهت رفع آنها ارائه شود.» (ص 123)
مجلس شورای اسلامی بارزترین نمونه انتخابات ملی
«انتخابات مجلس خبرگان رهبری» در مبحث پنجم گنجانده شده است در سطوری از آن آمده است: «پس از ثبت‌نام رای‌دهنده، متصدی ثبت‌نام برگ رای را پس از ممهور نمودن به مهر انتخابات خبرگان از محل نقطه چین جدا کرده و به رای دهنده تسلیم می‌کند تا اسم نامزد یا نامزدهای مورد نظر خود را حداکثر به تعداد نمایندگان مورد نیاز حوزه انتخابیه بر روی آن نوشته، تا کرده و داخل صندوق رای انداخته و پس از اینکه متصدی شعبه ثبت نام و اخذ رای انگشت سبابه دست راست او را با جوهر مخصوص رنگ کرده از درب خروجی شعبه خارج می‌شود و تعرف انتخاباتی در شعبه باقی می‌ماند.» (ص 153)
مولف در ضمیمه کتاب نوشته است: «در نظام‌هایی که انتخابات سیستم اداری کشورشان را معین می‌نماید به‌ویژه در قوه‌ای که مراجعه به آرای مردم از حساسیت بالای قومی و محلی برخوردار است وقوع هر گونه تخلف یا جرمی یا شائبه بروز تخلفی می‌تواند منازعات خونین و یا بی‌نظمی‌ها و آشوب‌های گسترده‌ای را در پی داشته باشد. مجلس شورای اسلامی بارزترین نمونه انتخابات ملی، محلی است که در جزءجزء نقاط کشور با کاندیداها و سلایق متنوع و متفاوت انجام و ماحصل آن در تصمیم‌گیری ملی کشور مؤثر است. لذا پیش‌بینی کلیه زوایای مبهم و تاریک آن یا تعریف نهادها، ابزار و جایگاه‌های قانونی پیگیری یا برخورد با تخلفات افراد و علائم مورد استفاده در قبل، حین و پس از انتخابات بسیار حساس و مهم می‌باشد و بی‌توجهی به هر یک از آنها یا نداشتن برنامه برای جلوگیری از وقوع بحران در زمانی که همه نگاه‌ها به مراجع ناظر یا قضایی متوجه شده است می‌تواند خسارات جبران ناپذیری ایجاد نماید.» (ص167)
کتاب «نظام‌های انتخاباتی و مقررات حاکم بر انتخابات مجلس شورای اسلامی» تدوین هدایت‌اله سلطانی‌نژاد در 168 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و به بهای 12 هزار تومان از سوی نشر میزان دانش روانه بازار کتاب شده است.
دوشنبه ۵ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۲:۳۳
نظر شما