به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) مهدی قزلی در نخستین نشست خبری دهمین جشنواره شعر فجر که صبح امروز(21 دی ماه) با حضور وی و اسماعیل امینی، دبیر علمی جایزه در بنیاد شعر و ادبیات‌داستانی ایرانیان برگزار شد عنوان کرد: ما سعی کردیم از همه سلیقه‌ها در هیأت علمی بهره ببریم. آقایان حسین آهی، زکریا اخلاقی، جواد محقق، بیوک ملکی و علی محمدمؤدب و دیگران در این گروه هستند و خانم مریم حسینی هم با ما همکاری می‌کنند. سیاست ما این است که نام داوران را تا زمان معرفی برگزیدگان اعلام نکنیم. خیلی‌ها از حضور در هیأت علمی جا ماندند و بضاعت ما هم همین‌قدر است. محدودیت‌های ما روشن است. البته چون محافل شعری گوناگونی خواهیم داشت سعی خواهیم کرد که از حضور همه پتانسیل شعر امروز استفاده کنیم.
 
در ادامه این نشست خبری امینی در پاسخ به این پرسش که «آیا بهتر نبود در دهمین جشنواره شعر فجر، شعر سپید از شعر کلاسیک جدا می‌شد؟» گفت: شاید در کتابی هر دو گونه شعر دیده شود؛ آن وقت تکلیف ما چیست؟ این در صورتی محقق است که جشنواره شعر فجر به شکلی گسترده‌تر برگزار شود و گروه‌های سنی مختلفی را نیز در نظر بگیرد. سال گذشته در نهمین جشنواره شعر فجر شاعری به من نامه نوشت که چرا به ژانر وحشت نپرداخته‌اید! یا می‌گفتند چرا مکتب اصالت جایی در شعر فجر ندارد. اگر بخواهیم همه شاخه‌ها را در جشنواره بررسی کنیم به بیش از 50 رده نیاز هست.
 
چرا بخش غیر رقابتی فعال‌تر نشد؟
مهدی قزلی، دبیر علمی دهمین جشنواره شعر فجر در پاسخ به پرسش خبرنگار دیگری که «چرا جشنواره شعر فجر بخش غیر رقابتی خود را گسترده‌تر نمی‌کند؟» گفت: آیا در جایزه کتاب سال کتاب‌های شعر واقعاً بررسی می‌شد؟ مهم‌ترین اتفاقی که در جشنواره شعر فجر رخ می‌دهد تعیین کتاب سال شعر است. ما در کنار این انتخاب جلسات شعر هم برگزار می‌کنیم. شعر یا از طریق کتاب به دست ما می‌رسد یا آن را در جلسات شعرخوانی می‌شنویم. ما هر دو شکل و شیوه را در جشنواره امسال داریم. شاعران کمتر از 30 سال معرفی می‌شوند و در ایام جشنواره در تهران جلساتی آموزشی برای آن‌ها در نظر گرفته‌ایم.
 
قزلی نیز در این باره افزود: جای خوشحالی است که در دهمین دوره جشنواره شعر فجر، انتظارات از جشنواره به حدی بالا رفته است که ما را ترغیب می‌کنند تا در عرصه شعر دست به اقدام‌هایی بزنیم که سال‌های گذشته شاهد آن‌ها نبوده‌ایم. ما در بخش رقابتی در سه حوزه «شعر»، «شعر کودک و نوجوان» و «درباره شعر» به انتخاب کتاب برتر دست می‌زنیم اما در جایزه کتاب سال، بیشتر حوزه‌های علوم انسانی مد نظر داوران بود. در ادوار گذشته جایزه کتاب سال، ما عملاً برنده‌ای در حوزه شعر و ادبیات نداشتیم و ضرر این موضوع مستقیماً متوجه شعر و ادبیات بود. ما در سال‌های گذشته شاعران بزرگی داشتیم که کتاب سال نامی از آن‌ها به میان نیاورد. البته این ضعف کتاب سال نیست بلکه ساز و کار جایزه کتاب سال چنین است. هر دو جایزه زیر نظر معاونت فرهنگی وزارت ارشاد برگزار می‌شود و الان هم تنها بخش جوایز ادبی از خانه کتاب به بنیاد شعر و ادبیات داستانی تفویض شده است تا کار تخصصی‌تر دنبال شود. ما در دو بخش جشنواره شعر فجر و جایزه جلال به ادبیات داستانی و شعر می‌پردازیم و امیدواریم امسال در سه حوزه مورد نظر در جشنواره دهم برنده داشته باشیم.

وی افزود: 15 محفل انتخاب کرده‌ایم و این محفل‌ها به لحاظ قومی و جغرافیایی پراکنده‌اند. امیدواریم ذائقه دوستداران حوزه شعر را با این فعالیت‌ها تغییر دهیم. تلاش خواهیم کرد که در کابل و هرات برنامه‌ای داشته باشیم و در این حوزه تعدادی شاعر ملی با موضوع طنز و شعر آیینی یا با موضوع شعر مهاجرت کارهای خود را بسرایند. علاوه بر این‌ها به استان‌های مختلف ابلاغ کرده‌ایم که استعدادهای جوان و لزوما زیر 30 سال خود را به ما معرفی کنند تا برنامه‌ای ویژه برای آن‌ها تدارک ببینیم.

قزلی توضیح داد:
 
آیا جشنواره شعر فجر ملی است؟
خبرنگار دیگری از قزلی پرسید: ملاک برای داوری‌ها چیست؟ در جشنواره هشتم که آقای کاکایی دبیر علمی آن را بر عهده داشتند قرار بود اتفاقات جدیدی در جشنواره شعر رخ دهد. آیا داوران از طرف شما انتخاب می‌شوند یا وزارت ارشاد باید آن‌ها را تأیید می‌کند؟ به گمانم با وضعی که جشنواره شعر فجر در قیاس با جشنواره فیلم و دیگر جشنواره‌های فجر دارد این جشنواره هنوز ملی نیست. قزلی در پاسخ به این پرسش‌ها گفت: جشنواره شعر فجر جشنواره‌ای ملی است. نمی‌توان آن را با جشنواره فیلم و موسیقی فجر مقایسه کرد. ما سازوکار و شیوه‌های خودمان را داریم. هیأت علمی جشنواره شعر فجر حکمش را از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌گیرد و پیشنهادهای آقای صالحی را هم در نظر می‌گیریم.
 
دبیر اجرایی دهمین جشنواره شعر فجر اضافه کرد: ما در جشنواره امسال بر اساس رأی هیأت علمی و دبیر جشنواره داوران را به کل رأی‌گیری انتخاب می‌کنیم. اعضای هیأت علمی به لحاظ ورود افراد به حوزه شعر و آمادگی‌شان برای مواجهه با کتاب‌های روز، داوران را بررسی می‌کنند. داوران ما لازم نیست همه ادوار شعری را بشناسند. آن‌ها باید شعر امروز را بدانند و با آن آشنا باشند. در میان اعضای هیأت علمی ما شاعران پیشکسوت و جوان حضور دارند. 
 
امینی در پاسخ به پرسش این خبرنگار گفت: داوران ما بر اساس توانایی‌ها و اهلیت هنری‌شان انتخاب می‌شوند. متأسفانه فضای قالب رسانه‌های ما به گونه‌ای است که همه چیز را از منظر سیاست می‌نگرند. دنبال این هستند که کدام شاعر طرفدار کدام جریان است. مخالف انقلاب است یا با انقلاب موافق است. کمتر رسانه‌ای پیدا می‌شود که سوال ادبی کند. اغلب پرسش‌ها، محتوایی سیاسی دارند چرا که رسانه‌ها در اختیار اصحاب سیاست است. سال گذشته کتاب‌هایی در جشنواره شعر فجر برگزیده شدند که تعلقی به هیچ کدام از جناح‌های سیاسی نداشتند. هیچ رسانه‌ای نیز به همین دلیل به آن‌ها نپرداخته بود.
 
شاعرانی که دلار می‌گیرند!
این شاعر توضیح داد: بعضی‌ها در این میان ناشی‌ترند و کسب و کارشان با همین مخالفت‌ها شکل می‌گیرد. سال گذشته شاعری به من تلفن کرد و گفت شما چه سهمیه‌ای برای شاعران مستقل در نظر گرفته‌اید. من نام آن‌ها را نوشتم و دیدم که در بسیاری از جشنواره‌های دولتی حضور داشته‌اند اما من که طرف‌دار جمهوری اسلامی هستم به اندازه آن‌ها در چنین جشنواره‌هایی نبوده‌ام. برخی طیف‌های روشنفکری وقتی برای نشستی در زمینه دفاع مقدس دعوت می‌شوند نمی‌آیند اما وقتی جشنواره شعر فجر می‌خواهد شاعرانی را به فرانسه ببرد می‌گویند چرا ما را صدا نمی‌کنید؟! چرا که آن‌ها خبر از مسافرت خارجی شنیده‌اند و می خواهند دلار بگیرند. می‌توانم در همین‌جا بگویم که کدام روشنفکران ما با کدام سفارت‌ها در ارتباط‌اند و حضورشان در آنجا چه انعکاسی داشته است.
 
امینی ادامه داد: ما شاعران خوب را از هر طیفی که باشند می‌پذیریم و کارشان را بررسی می‌کنیم اما بعضی‌ها با همین بازی‌ها زنده‌اند.
 
امینی در پاسخ به پرسش خبرنگار دیگری که گفت «آیا هیأت علمی جشنواره شعر سیاسی نیست؟ مگر ما شاعری به جز جواد محقق و بهمنی نداریم که هر سال در جشنواره‌ها حضور دارند؟» توضیح داد: ما نگاه سیاسی نداریم. این نگاه به فرهنگ ضرر می‌زند. تا به حال شده که از من اظهار نظر سیاسی بشنوید؟ سیاست و ادبیات دو مقوله جدا از یکدیگرند. در همه جای جهان سیاستمداران خدمتگزاران مردم‌‌اند اما اینجا حتی در حوزه کتاب و ادبیات هم باید با نگاه سیاسی وارد شویم. روشنفکرانی را می‌شناسم که کتاب را بدون این‌که بدانند چگونه است و خوانده باشند به صرف این‌که ناشرش سوره مهر است کنار می‌گذارند و نمی‌خوانند.
 
رویایی شاعر نیست و مقاله به درد بخور هم ندارد
وی در فراز دیگری از سخنانش گفت: بسیاری یدالله رویایی را که در جشنواره هشتم قرار بود برای شعرخوانی دعوت شود، فقط برای این دوست داریم که مخالف است. او نه شاعر است و نه تا به حال هیچ مقاله درست و حسابی به قلمش نوشته شده. هیچ‌کس از شعرهای او سر در نمی‌آورد و من که شاعرم این را می‌فهمم. مگر او واقعاً کجای شعر ایران ما قرار دارد؟ از رویایی حتی یک مقاله خوب هم منتشر نشده است. در مقاله‌ای، او درباره مولوی نوشته بود و همه شعرهای سنایی را آورده بود. حتی بچه‌ای که مولوی را در حد «بشنو از نی» بشناسد می‌داند که بحر شعری مولوی با سنایی متفاوت است.
 
قزلی در بخش دیگری از سخنانش به آمار کتاب ها پرداخت و گفت: تخمین زده می‌شود که امسال حدود سه هزار اثر را بررسی کنیم. در هر حوزه سه داور نهایی خواهیم داشت. در مرحله نخست بسیاری از آثار ریزش می‌کنند و امیدوارم به سرعت به مرحله بعد برسیم.

قزلی افزود: در برپایی محافل شعری تمرکزمان بر اطراف و اکناف کشور است ضمن اینکه دنبال برگزاری دو سه محفل در خارج از کشور هم هستیم. اولین محفل ما روز شنبه 26 دی‌ماه برگزار می‌شود. یک محفل نیز برای افغانستانی‌های مقیم ایران داریم و پیگیر هستیم در جاهایی مثل ایلام‌، خراسان شمالی‌، همدان و کرمان محفل شعر داشته باشیم. همچنین امیدواریم بتوانیم برنامه‌ای در سیستان و بلوچستان و در آذربایجان غربی تدارک ببینیم.