در این نشست علیاکبر زمانی، حجتالاسلام علی صدرائی خوئی و حجتالاسلام طاهر عباس اعوان، بهعنوان منتقد و حجتالاسلام علی فاضلی، مصحح کتاب و همچنین عبدالحسین طالعی حضور داشتند.
در ابتدای این نشست عبدالحسین طالعی به برخی از ویژگیهای کتاب اوراق الذهب و زحماتی که علی فاضلی در راه تحقیق و تصحیح آن متحمل شده، اشاره کرد و افزود: کتاب حاضر شامل سه جلد است که نیمی از جلد نخست یعنی حدود 310 صفحه متن کتاب اوراق الذهب و الباقی یعنی حدود 1500 صفحه، ملحقاتی است که حجتالاسلام فاضلی تهیه کرده و به آن افزودهاند.
«سید دلدار علی» پایهگذار نهضت تشیع در شبهقاره هند
حجتالاسلام فاضلی نیز در ادامه به انگیزه خود از تصحیح کتاب اوراق الذهب پرداخت و عنوان کرد: این کتاب که در هند به چاپ رسیده یکی از منابع مورد استفاده برای ادامه تحصیل بهشمار میرفت که متأسفانه کتاب مملو از اغلاط بود.
وی با اشاره به تحقیقی دیگر از این کتاب که در بیروت انجام شده است، افزود: کتاب حاضر که بعدها در بیروت نیز به چاپ رسید، دارای اغلاط فراوانی بود و در مقدمه کتاب هم تعمداً هیچ اشارهای بدان نکردهام زیرا این کتاب چاپ بیروت، اجحافی در حق «مفتی محمد عباس جزائری شوشتری» صاحب اوراق الذهب است.
حجتالاسلام فاضلی در ادامه به موضوع کتاب اوراق الذهب اشاره کرد و گفت: کتاب اوراق الذهب به شرح حال و نقل احوال زندگی سیدالعلما سید حسین (فرزند سید دلدار علی) میپردازد که «سید دلدار علی» پایهگذار نهضت تشیع در شبهقاره هند است.
وی در ادامه با بیان این مطلب که روزی که کتاب اوراق الذهب در هند منتشر شد، «محمد عباس جزائری» مؤلف آن نیز از دنیا رفت، افزود: تحقیق حاضر با استفاده از دو نسخه کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی و کتابخانه زنگیپور صورت یافته است.
ملحقات کتاب میتواند سند تاریخی باشد
در ادامه این نشست علیاکبر زمانینژاد به نکاتی درباره کتاب اوراق الذهب پرداخت و بیان کرد: کتاب اوراق الذهب در سه جلد و بیش از حدود دوهزار صفحه تحقیق شده است، درحالی که اصل کتاب اوراق الذهب 300 صفحه است.
وی افزود: در واقع ملحقاتی که محقق در تحقیق حاضر بدان افزودهاند ارزش بسزایی دارد که کمتر بدان توجه شده است و این اجحافی است در حق محقق این کتاب که این زحمات نادیده گرفته شود.
زمانینژاد ادامه داد: ملحقاتی که محقق به کتاب افزوده شامل بیش از ۵۰۰ نامه، مکاتبه، اجازه و اسناد مختلف است که نشان از عمق دقت و تیزبینی محقق دارد و این ملحقات میتواند بهعنوان سند تاریخی باشد.
وی در ادامه بهنقد کتاب حاضر پرداخت و عنوان کرد: نسخه بدلهای متعددی در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته که باعث شلوغی مباحث و پاورقیها شده است و اگر به معانی برخی الفاظ در پاورقیها کمتر پرداخته میشد، بهتر بود.
طاهر عباس اعوان، از محققان شبهقاره و مسئول موسسه تحقیقاتی بر صغیر، ناقد دیگر در این نشست بود که طی سخنانی به سابقه تشیع در شبهقاره هند و روند تاریخی آن پرداخت و گفت: اشتباهی که در این کتاب وجود دارد، مربوط به شخصی است که همنام با عبدالعزیز دهلوی است و اتفاقاً در نام کتابهایشان هم مشترک هستند و در این تحقیق، نام یکی از این دو آمده و باهم خلط شده است.
شبهقاره هند مهد منشورات مهم شیعی است
منتقد دیگر این نشست حجتالاسلام صدرائیخوئی بود که به پروژه فهرستنویسی کتب چاپ سنگی شبهقاره در کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی و پیشینه فرهنگی شبهقاره اشاره کرد و افزود: در قرن سیزدهم و چهاردهم که کشورهایی چون ایران و عراق درگیر بحران و تحولات سیاسی و اجتماعی بودند، شاهد شکوفایی فرهنگی در شبهقاره بودیم و هند بهعنوان پشتیبان فرهنگی در جهان اسلام مطرح بود.
وی در ادامه با بیان اینکه شبهقاره هند از نظر فرهنگی مهد منشورات مهم شیعی است، خاطرنشان کرد: منشورات هند در قرون 13 و 14 برای فرهنگ ایران و تشیع در جهان اسلام بسیار اهمیت دارد، تا آنجا که بنیانگذار کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی را بر آن داشت که مجموعه عظیم کتب چاپ سنگی و سربی را گردآوری کند و اکنون بیش از 18 هزار جلد کتاب موجود است که تاکنون چهار هزار جلد در ۸ مجلد فهرستنویسی و چاپ شده است.
حجتالاسلام صدرائی خوئی در ادامه نقدی را بر کتاب مطرح کرد و افزود: چرا زمانی که زبان، فرهنگ و ادب فارسی در شبهقاره غالب بوده اما کتاب اوراق الذهب به زبان عربی نگاشته شده است.
وی در پاسخ به این پرسش گفت: شاید دلیلش این باشد که «مفتی محمد عباس الجزایری» کتاب اوراق الذهب را در معرفی سیدالعلما سیدحسین برای علمای نجف به زبان عربی نوشته است، چون ایشان نماینده مردم نجف و مبلغ تشیع در هند بود.
نظر شما