به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «نگاهی به دریا» (چهارشنبه، 18 آذرماه) با حضور حجت‌الاسلام حمیدرضا حسنی و عبدالحسین طالعی با دبیری مرتضی هاشمی‌پور در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
 
تشریح وضعیت چندین حوزه تخصصی در کتاب

حسنی در این نشست گفت: آیت‌الله سید احمد مددی، مولف کتاب «نگاهی به دریا» از محضر استادان به نامی چون آیات عظام خویی، سید حسن بجنوردی، حضرت امام خمینی (ره) و موحد ابطحی کسب فیض کرده است. این کتاب احیاگر «مکتب فهرستی» و حاوی نظریات بدیع این عالم ربانی‌ است. کتاب حاضر در پنج بخش تالیف شده است. بخش نخست «تاریخ- تحلیلی» را دربردارد و مشتمل بر 9 مقاله است که طی سال‌های 1364 تا 65 در مجله «کیهان فرهنگی» به چاپ رسیده است. فصل بسیار خواندنی این بخش، مطالبی است که استاد درباره تاریخ علمی حوزه‌های علمیه نوشته و به تطورات آن پرداخته است.
 
وی ادامه داد: بخش دوم کتاب، مشتمل بر پنج مقاله با محور مباحث «کتابشناختی» استاد مددی‌ است. مباحث «حدیثی و فهرستی» در سومین بخش این کتاب مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه نیز «مباحث اصولی» در بخش چهارم تدوین و در دسترس خوانندگان قرار گرفته است.
 
چگونگی بررسی صحت روایات روایت در کتاب

حسنی یکی از مهمترین مباحث بخش چهارم را بیان موضوعی با عنوان «ولایت فقیه» از سوی نویسنده دانست و گفت: قرن اول هجری عمدتا عصر «منازعات سیاسی» بود، قرن دوم هجری «عصر فقها» نام داشت و قرن سوم هجری، به «عصر محدثان» شهره شد. در قرن سوم هجری، فقه دچار تحولات و مسائل فراوانی در دنیای اسلام شد. مورخان پایه‌گذار فقه در این دوره را امام سجاد (ع) معرفی کرده‌اند.
 
وی ادامه داد: در اوایل قرن سوم هجری «علم فهرست» بر علم اصول اضافه شد که وجود این علم را می‌توان یکی از خصوصیات بارز این شیعیان دانست. شیوه تحلیل فهرستی در حجیت فهرستی خبر (روایات) از طریق کتابشناسی امکان‌پذیر است به عبارتی عالمان تحلیل فهرستی با دیدن سند یک حدیث، تاریخ تکوین آن را حدس می‌زنند.
 
ارجحت «تحقیق» به «ترویج» در دانشگاه و حوزه

در ادامه نشست نقد و بررسی کتاب «نگاهی به دریا» عبدالحسین طالعی به انتشار کتاب حاضر از سوی موسسه کتابشناسی شیعه اشاره کرد و گفت: در موسسه کتابشناسی شیعه چند اثر گرانسنگ مانند «جرعه‌ای از دریا»، «حائری‌نامه» و «صفایی‌نامه» به چاپ رسیده و کتاب «نگاهی به دریا» نیز از دیگر کتاب‌های مهمی‌ است که از سوی این موسسه به چاپ رسیده است.

طالعی با بیان این‌که در حال حاضر، در حوزه و دانشگاه «تحقیق» جای «ترویج» را گرفته است، گفت:‌ دیگر محضر برخی استادان هیچ‌گاه به دست نمی‌آید. نظرات آیت‌الله مددی نیز آن دسته از نظراتی است که ترویج آن در این کتاب کمتر از پژوهش نیست.
 
وی با اشاره به برخی مباحث مطروحه در کتاب، اظهار کرد: مباحثی مانند تاریخچه حوزه و وضعیت پژوهشی حوزه از مطالب خواندنی این کتاب است.
 
طالعی ادامه داد: در علوم پایه باید به منابع علمی به روز توجه شود، اما علوم انسانی و فلسفه اسلامی جزو آن دسته از رشته‌هایی هستند که باید به منابع اولیه توجه شود. متاسفانه در حال حاضر، گرفتار پدیده‌ای با عنوان «کتابسازی» هستیم. در کتاب‌های دینی اغلب نویسندگان در حال کپی‌برداری از یکدیگر هستند.