در جدیدترین شماره ماهنامه «جهان کتاب» مطرح شد
«اطلاعجویی و کسب آگاهی»، «لذت و سرگرمی» و «یادگیری» سه هدف عمده خواندن
سیصد و هفدهمین شماره از ماهنامه «جهان کتاب» ویژه مهر 94 با مقالهای از یزدان منصوریان منتشر شد. نویسنده در این مقاله «اطلاعجویی و کسب آگاهی»، «لذت و سرگرمی» و «یادگیری» سه هدف عمده خواندن عنوان کرد و از بین تمام خواندنیها، خواندن رمان تاریخی را محقق کننده این اهداف دانست.
مقالهای از یزدان منصوریان با عنوان «فنون به خاطر سپردن و هنر از یاد بردن» بخشی از جدیدترین شماره ماهنامه «جهان کتاب» است که نویسنده در بخشی از آن مروری بر انگیزهها و اهداف مطالعه داشته است. در این بخش آمده:
نمیتوان از اهداف مطالعه سخن گفت و انگیزههای آن را نادیده گرفت. هر چند انگیزه و هدف دو روی یک سکهاند، اما یکسان نیستند. هدف نقطهای است که میخواهیم به آن برسیم و انگیزه نیرویی درونی است که ما را به سوی آن نقطه سوق میدهد. میتوان گفت هر نیروی محرک شناختی یا عاطفی که آدمی را به انجام کاری تشویق و ترغیب میکند، انگیزه او را میسازد...
انگیزههای خواندن بسیار متعدد و متنوعاند. مردم در موقعیتهای گوناگون انگیزههای متفاوتی برای خواندن دارند که ممکن است در طیفی از کنجکاوی، شوق دانستن، یادگیری یک مهارت تا رقابت، حسادت و حتی خودنمایی و فضل فروشی در نوسان باشند. چه بسا کتابی را فقط برای سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت بخوانیم، کتابی دیگر را برای یافتن پاسخ پرسشی مشخص، و اثری دیگر را برای حل مسئلهای که ذهنمان را به خود مشغول کرده است.
گاه نیز انگیزه ما برای خواندن به دست آوردن پاداشی مشخص است. مثلاً شرکت در مسابقه کتابخوانی برای برنده شدن جایزه نقدی. گاهی هم ناگزیر از خواندن هستیم، مثل شبهایی که برای امتحان ناچاریم مطلب بخوانیم که چندان مورد پسند ما نیست. بسته به نوع و ماهیت انگیزه خواندن تجربه ما از فرآیند مطالعه نیز متفاوت خواهد بود.
اگر داوطلبانه و مشتاقانه متنی را بخوانیم و موضوع آن را هم دوست داشته باشیم، مطالعه تجربهای شیرین و دلپذیر خواهد بود. بی آنکه نگران دستاوردهای مادی و معنوی آن باشیم. در چنین شرایطی پاداش خواندن در خود خواندن نهفته است. برعکس اگر از سر اجبار و ناگزیر به خواندن مطلبی باشیم که هیچ علاقهای به آن نداریم، آنگاه به وظیفهای طاقت فرسا تبدیل خواهد شد.
بنابر این خواندن فی نفسه نه آسان است و نه سخت، بلکه نوع مواجهه با منابع مختلف، ماهیت تجربه ما را تعیین میکند. ضمن آنکه نوع انگیزش خواندن رابطه مستقیمی با میزان اثربخشی آن دارد که در ادامه به آن میپردازم. همانطور که گفته شد، هدف از خواندن متأثر از انگیزه آن است. به رغم گوناگونی این انگیزهها میتوان گفت «اطلاعجویی و کسب آگاهی»، «لذت و سرگرمی» و «یادگیری» سه هدف عمده خواندن هستند...
مرور روزنامه برای آگاهی از اخبار یا مراجعه به دانشنامه برای یافتن پاسخ پرسشی مرجع، مثالهایی از کسب آگاهی است. مطالعه کتاب درسی و دستنامه آشپزی نمونهای از خواندن با هدف یادگیری هستند. رمان و داستانخوانی مثال بارزی از مطالعه با هدف سرگرمی است. هر چند نمیتوان مرز مشخصی میان این سه متصور شد. مثلاً وقتی رمان تاریخی میخوانیم به نسبتهای مختلف هر سه هدف محقق میشود. زیرا در کنار آگاهی از رخدادهای تاریخی، از خواندن و شنیدن روایتها لذت میبریم و مهارتهایی برای زیستن میآموزیم.
سیصد و هفدهمین شماره از ماهنامه «جهان کتاب» ویژه مهر 94 در 60 صفحه و با قیمت ده هزار تومان در اختیار علاقهمندان بعه کتاب قرار گرفته است.
نظر شما