به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) نخستین همایش ملی مديران گروه‌های آموزشی حسابداری دانشگا‌ه‌های كشور، صبح و عصر سه‌شنبه 14 مهر‌ماه، در سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌انسانی دانشگاه‌ها (سمت) برگزار شد.

در میزگرد تجربه‌های اهل قلم که بخش پایانی این همایش را شامل می‌شد، دکتر ایرج نوروش، استاد دانشگاه و عضو بازنشسته گروه حسابداری دانشگاه تهران،‌ دکتر رضوان حجازی،‌ عضو هیأت علمی دانشگاه الزهراء (س)،‌ دکتر عزیز گُرد،‌ دبیر علمی گروه حسابداری «سمت»، دکتر حمید حقیقت،‌ عضو هیأت علمی دانشگاه امام خمینی(ره) قزوین و دکتر حسن همتی، عضو انجمن حسابداری ایران به سخنرانی پرداختند.
 
وقتی حسابداری رشته رشته می‌شود، چطور می‌توان کتاب نوشت؟
نوروش، از مدرسان پیشکسوت حسابداری کشور در این میزگرد درباره اقتصاد تألیف کتاب در حوزه حسابداری گفت: اقتصاد یک خانواده است. 80 درصد کتاب‌ها، با حجم بسیار کم تولید و فروخته می‌شوند. نخست باید به برنامه آموزشی توجه کنیم و سپس به تألیف کتاب بپردازیم و در گام بعد ابزار‌های آموزشی و استاد دانشگاه و دانشجو مطرح هستند.
 
وی با انتقاد از رویکرد وزارت علوم در گسترش رشته‌های تحصیلی افزود: کجای دنیا حسابداری را رشته رشته می‌کنند؛ مانند رشته حسابداری و رشته مالی. این رویکرد در مقاطع تحصیلات تکمیلی نیز وجود دارد. وقتی هر موضوع تخصصی رشته رشته می‌شود، چطور می‌توان کتاب نوشت. متولیان اصلی در تدوین کتاب‌‌های دانشگاهی باید در این همایش‌ها و میزگرد‌ها شرکت کرده و بگویند که چرا مباحث را در قالب رشته‌‌های مجزا شکل داده‌‌اند؛ با این‌کار کاتولوگ دنیا در این حوزه را تغییر داده‌ایم.   
 
نوروش در ادامه با اشاره به جایگاه نقد در کشور اظهار کرد: اگر مسئولان در این مباحث مشارکت نکنند، برگزاری این نشست‌ها فایده‌ای نخواهد داشت. برخی تصور می‌کنند که نقد کردن به معنای تخریب شخصیت افراد است، در حالی‌که نقد ما به مجموعه و مؤسسه است. ما نباید در حوزه حسابداری از خودمان چیزی درست کرده و در کتاب‌ها منعکس کنیم؛ در حال حاضر ساختار‌های اصلی را رها کرده‌ایم. در شرایط فعلی اگر حسابداری در سطح کاردانی و کارشناسی باقی بماند، کفایت می‌کند.
 
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اقتصاد نشر حوزه حسابداری ادامه داد: کتاب اگر بُنجل‌تر باشد، به‌طور حتم برای نویسنده‌اش سود‌ بیشتری به همراه می‌آورد؛ کتاب‌‌هایی که منتشر و به‌عنوان منبع معرفی شده و این سیکل معیوب همچنان ادامه پیدا خواهد کرد و حسابداری به جای رشد هر‌ روز کوچک‌تر می‌شود.
 
وجود بازار آشفته کتاب و پایان‌نامه در کشور
حقیقت،‌ عضو هیأت علمی دانشگاه امام خمینی قزوین، به‌عنوان دیگر سخنران این میزگرد علمی درباره قانون کپی‌رایت در حوزه تألیف کتاب‌های حسابداری گفت: بازار آشفته کتاب، پایان‌نامه، مقاله و تکنیک کپی در کشور وجود دارد. کپی‌رایت یک مسأله اخلاقی است و اگر حتی موضوع جهانی را از این مقوله حذف کنیم، حق‌الناس که هست. حوزه نشر، باید حوزه سلامتِ اخلاق باشد.  
 
وی افزود: وجود کتاب‌های بسیار کم‌حجم در نمایشگاه کتاب، ناشی از وجود وابستگی نظام ارتقاء اعضای هیات علمی، به تولید کتاب است. کتاب‌های حوزه حسابداری مرده‌‌اند و احساس خوشایندی را به دانشجویان منتقل نمی‌کنند. کتاب‌های غربی علاوه بر محتوای غنی، از نظر شکلی نیز بسیار جذاب هستند.  
 
تالیف کتاب با محوریت سرفصل‌های اعلامی از سوی وزارت علوم
همتی، عضو انجمن حسابداری ایران نیز در این نشست درباره معیار‌های انتخاب موضوع برای تالیف کتاب اظهار کرد: بیش از 25 سال در حوزه تألیف کتاب حسابداری فعالیت می‌کنم و اصلی‌ترین منبع برای تالیف کتاب در این حوزه، سرفصل‌های اعلامی از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.
 
وی ادامه داد: کشور‌های صاحب علم حسابداری در طول 80 سال به تولید محتوا مشغول بوده‌اند و ترجمه این کتاب‌ها در دانشگاه‌های ما تدریس می‌شده است. باید در بین نیاز‌‌های قبل و بعد از انقلاب حوزه حسابداری تفاوت قائل شویم.
 
این عضو انجمن حسابداری ایران با انتقاد از اعتقاد برخی از مؤلفان درباره تولید کتاب کاربردی در حوزه حسابداری افزود: ویژگی‌‌های کتاب‌های حسابداری کاربردی مشخص است، اما دانشگاهیان نمی‌توانند کاربردی کار کنند و به‌عبارتی دیگر در کتاب‌‌های دانشگاهی نمی‌توان مباحث را با دید سلیقه‌‌ای حذف کرد.
 
همتی گفت: سرفصل‌های وزارت علوم در حوزه حسابداری برگرفته از سرفصل‌های غربی است که بر همین اصول هم کتاب‌ها تألیف می‌شوند. تألیف با نگاه بین‌المللی باید تطبیقی صورت گیرد؛ باید مبانی نظری را در تألیف مورد تأکید قرار دهیم.
 
وی با اشاره به تفاوت تألیف کتاب در ایران و کشور‌های صاحب علم حسابداری دنیا عنوان کرد: کتاب‌‌های غربی حسابداری اگر در مجموعه یک‌هزار و 700 صفحه تولید شوند، بیش از یک‌هزار و 200 صفحه آن به مباحث نظری اختصاص دارد و مسأله در آن‌ها بسیار اندک است.
 
این عضو انجمن حسابداری ایران ادامه داد: در حوزه حسابداری همه مدرسان و دست به قلمان منتظرند تا صاحب‌نظران بنویسند و همان محتوا را در شکلی دیگر منتشر کنند. 

بازار کتاب‌های حسابداری در غُرُق آثار ترجمه
رضوان حجازی،‌ عضو هیأت علمی دانشگاه الزهراء (س) سخنرانی بعدی این میزگرد تخصصی، درباره مباحث تألیف کتاب‌های حسابداری گفت: کتاب‌های حسابداریِ مدیریت، در چند سال اخیر عمدتا ترجمه است و در مجموع آثار متفاوتی به بازار نشر دانشگاهی عرضه شده است؛ با این وجود این کتاب‌ها با استناد بر منابع معتبر جهانی تولید می‌شوند.
 
وی افزود: برخی از مباحث این رشته مغفول مانده است. به‌عنوان نمونه رشته حسابداری از منظر تاریخچه آموزشی و اقتصادی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و در قالب کتاب بررسی نشده است. برای تأمین منابع حوزه مبانی حسابداریِ مدیریت برای دانشجویان مقاطع کارشناسی‌‌ارشد و دکترا، چند کتاب در دست انتشار دارم.
 
این عضو هیأت علمی دانشگاه الزهراء (س) با تأکید بر لزوم بازبینی کتاب‌های قدیمی این حوزه اظهار کرد: ضروری است که کتاب‌های قدیمی حوزه حسابداری مورد بازبینی قرار گیرند تا مباحث تکراری در تدوین کتاب‌های جدید حذف شوند. تأکید بر موضوعات کاربردی در حوزه حسابداری نیز باید درنظر گرفته شود.
 
حجازی گفت: در تدوین کتاب باید سیاست تشویق دانشجو به سوی تکنیک‌های حسابداری مورد تأکید قرار گیرد. حفظ پیوستگی در مطالب نیز از دیگر موضوعات قابل توجه در تولید کتاب‌های تخصصی حسابداری است.