به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط عمومی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، در اولین روز از دومین دوره مدرسه تابستانی خواندن که برای کتابداران مرد تشکیل شد، محمد ملاعباسی،دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران و سردبیر سایت ترجمان درباره اهمیت خواندن کتاب و تماشای تلویزیون سخنان خود را آغاز و در ادامه با فراگیران حاضر در دوره، در خصوص این مبحث به گفت‌وگو پرداخت.
در رابطه با این موضوع یکی از افراد در جلسه بیان کرد: برای ترویج کتابخوانی باید از صدا و سیما کمک بگیریم تا با تبلیغات در سریال‌ها و میان برنامه‌ها به خواندن کتاب توجه کنند و آن را در بین افراد جامعه ترویج دهند.
در ادامه بحث، ملاعباسی از کتابداران خواست به غیر از تلویزیون و رسانه‌های دیگر برای جذب خواندن کتاب اقدام کنند.
وی افزود: باید کاری کنیم که افراد در جامعه براساس سبک خواندن کتاب و مطالعه یکدیگر را مقایسه کنند نه از لحاظ ثروت.
ملاعباسی گفت: افراد دو دسته هستند، یکی آنها که مطالعه می‌کنند و عده‌ای که مطالعه نمی‌کنند و اوقات فراغت خود را نیز با تلویزیون و غیره مشغول می‌کنند. هنگامی که از این دو دسته بخواهیم یک سریال را نقد کنند افرادی که مطالعه کردند توانایی بهتری برای انجام این کار دارند.
وی ادمه داد: در چند سال اخیر کتاب‌ها براساس نیاز افراد صورت نمی‌گیرد، مثلا شخصی که زیاد کتاب می‌خواند، وقتی که می‌بیند کتاب‌ها از لحاظ محتوا شبیه به هم هستند در نتیجه از خواندن کتاب صرف نظر می‌کند.
موضوع «تجربیات موفق ترویج خواندن در جهان» دومین کلاس این روز بود که توسط دکتر اعظم صنعت‌جو، مدیر گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد تدریس شد.
وی با اشاره به اینکه خواندن عادت خوبی است و مبنای توسعه هر کشوری است و باید بین افراد جامعه ایجاد شود، افزود: این از ضعف‌های ماست که مطالعه و خواندن بیشتر صرف کنکور صورت می‌گیرد و ما جزء نادرترین کشورها هستیم که کتاب درسی داریم و در جوامع دیگر سرفصل به دانش آموزان ارائه می‌شود.
صنعت‌جو به فوائد و اهمیت خواندن اشاره کرد و ادامه داد: قابلیت اندازه گیری، قابلیت ایجاد توسعه و تبدیل شدن به عادت، خواندن رفتاری و نه فرآیندی، بیش نیاز بودن برای مطالعه و قابلیت بنیادی شدن و سرمایه گذاری را از جمله موارد دانست.
وی تصریح کرد: عادت مطالعه و خواندن یک عنصر کلیدی سبک زندگی است و همه خیر و خوبی در حسن عادت خلاصه شده است و خواندن زیربنای باهوش شدن افراد جامعه خواهد بود.
وی با بیان اینکه باهوش شدن یک شبه اتفاق نمی افتد، گفت: باید پایگاه‌های ایجاد عادت که همان خانواده، مدرسه و کتابخانههای عمومی است را تقویت کنیم.
صنعت‌جو با تاکید بر نهاد خانواده افزود: روش تربیتی و آموزشی والدین، کتابخوان بودن والدین، وجود کتابخانه در منزل، استفاده مستقیم از کتاب برای حل مسائل و مشکلات، از جمله راه‌های عادت کردن به مطالعه است.
وی ضمن اشاره به تجربیات موفقی که در جهت ترویج خواندن در جهان استفاده می‌شود، اشاره کرد و افزود: رالی کتاب از طرح‌های موفقی است که بدین شکل صورت می‌گیرد: که هر سال یک کتابخانه عمومی موظف به طرح سوالاتی با توجه به منابع موجود در کتابخانههای شهر می‌شود و برای سایر کتابخانه‌ها ارسال می‌کند. کودکان با استفاده از منابع موجود و ذکر منابع به سوالات پاسخ می‌دهند.
صنعت‌جو داستان نویسی کودکان را نیز از جمله تجربیات موفق بیان کرد و گفت: وقتی کودک داستان بنویسد علاقه‌مند می‌شود که کتاب نیز بخواند.
وی از طرح کتابخانه اتوبوسی که در کشور پاکستان برای جذب کتابخوان اجرا می‌شود را به عنوان یک نمونه بسیار موفق نام برد و ادامه داد: استفاده از تبلت (که امروزه کودکان از آن به عنوان ابزار بازی استفاده می‌کنند)، می‌توان با استفاده از نرم‌افزار و بازی‌هایی که نحوه چگونه مطالعه کردند را به کودکان آموزش می‌دهند را از دیگر طرح‌های موفق اعلام کرد که در آفریقای جنوبی در حال اجرا است.
صنعت‌جو همچنین به سایر طرح‌های موفق کتابخوانی اشاره و تصریح کرد: قطب نمای خواندن، خواندن لذت بخش، دوست من کتاب، کیوسک خواندن (از طرح‌های موفق در کشور انگلستان)، بازدید از کتابخانه توسط کودک، پاکت کتاب خواندن، شبی با هانس کریستین اندرسون (که در این طرح کودک شب را در کتابخانه سپری و برنامه‌های متنوعی برایش اجرا خواهد شد)، من موش کتابخوان هستم (در این طرح کودک کتاب‌های مورد مطالعه‌اش را نقد می‌کند) عضویت نوزادان در کتابخانه (در این طرح، همراه با تولد نوزاد، کارت عضویت کتابخانه به همراه شناسنامه نوزاد به درب منزلشان ارسال خواهد شد) طرح‌های موفقی هستند که در سایر کشورها اجرا می شوند.
دکتر محمدرضا اسماعیلی، عضو هیات علمی کتابداری دانشگاه تهران در کلاس پایانی روز اول، با موضوع «کتابخانه های عمومی و سیاست گذاری محلی خواندن» به نکاتی پیرامون این موضوع اشاره کرد.
وی با تاکید بر موضوع مطالعه به عنوان شاخص توسعه یافتگی، مبحث «استراتژی اقیانوس آبی» را مطرح کرد که در آن استفاده از نوآوری‌های جدید (که در عرصه تکنولوژی اتفاق می‌افتد) را زمینه خوبی برای تجربه دانست و از کتابداران خواست از تجربیات موفق سایر کشورها بهره ببرند.
اسماعیلی با تبیین مفهوم واژه «محلی» که در سیاست‌گذاری محلی بدان اشاره می‌شود، گفت: باید ضمن نگاه کلان، از نگاه جزیی و خرد نیز به مسئله مطالعه بهره بگیریم.
وی با بیان اینکه باید مخاطبین (کتابخوا‌ن‌ها) را بطور جداگانه مورد بررسی و توجه قرار دهیم، از آنها به عنوان جامعه هدف برای برنامه‌ریزی در سیاست‌گذاری محلی اشاره کرد و تصریح کرد: کتابداران باید در خصوص مطالعه فعال‌تر باشند.
وی ادامه داد: کتابخانههای عمومی باید مخاطبانشان را براساس جغرافیا، ترکیب جمیعتی، کودک و نوجوان، زن و مرد و... تفکیک و همچنین براساس تیپ شخصیتی افراد، آنها را تقسیم‌بندی کنند. در مورد نحوه، کیفیت و میزان مطالعه آنها برنامه‌ریزی کنند تا بتوان سرانه مطالعه را در جامعه هدف افزایش داد.
اسماعیلی در پایان، انواع مراحل سیاست‌گذاری را بازدارنده، تلویحی و تصویری بیان کرد و افزود: باید در ابتدا، خط مشی مسئله را بشناسیم و آن را تدوین کنیم. سپس به رسمیت بشناسیم، مشروعیت دهیم و بعد آن را ابلاغ و اجرا کنیم. در گام آخر بازخورد را دریافت و ارزیابی کنیم.
گفتنی است، «مدرسه تابستانی خواندن» یکی از برنامه‌های «طرح ملی خواندن» است که به همت معاونت برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانههای عمومی کشور و با هدف غنای بیش از پیش کتابخانه‌ها در حال برگزاری است.
در رابطه با این موضوع یکی از افراد در جلسه بیان کرد: برای ترویج کتابخوانی باید از صدا و سیما کمک بگیریم تا با تبلیغات در سریال‌ها و میان برنامه‌ها به خواندن کتاب توجه کنند و آن را در بین افراد جامعه ترویج دهند.
در ادامه بحث، ملاعباسی از کتابداران خواست به غیر از تلویزیون و رسانه‌های دیگر برای جذب خواندن کتاب اقدام کنند.
وی افزود: باید کاری کنیم که افراد در جامعه براساس سبک خواندن کتاب و مطالعه یکدیگر را مقایسه کنند نه از لحاظ ثروت.
ملاعباسی گفت: افراد دو دسته هستند، یکی آنها که مطالعه می‌کنند و عده‌ای که مطالعه نمی‌کنند و اوقات فراغت خود را نیز با تلویزیون و غیره مشغول می‌کنند. هنگامی که از این دو دسته بخواهیم یک سریال را نقد کنند افرادی که مطالعه کردند توانایی بهتری برای انجام این کار دارند.
وی ادمه داد: در چند سال اخیر کتاب‌ها براساس نیاز افراد صورت نمی‌گیرد، مثلا شخصی که زیاد کتاب می‌خواند، وقتی که می‌بیند کتاب‌ها از لحاظ محتوا شبیه به هم هستند در نتیجه از خواندن کتاب صرف نظر می‌کند.
موضوع «تجربیات موفق ترویج خواندن در جهان» دومین کلاس این روز بود که توسط دکتر اعظم صنعت‌جو، مدیر گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد تدریس شد.
وی با اشاره به اینکه خواندن عادت خوبی است و مبنای توسعه هر کشوری است و باید بین افراد جامعه ایجاد شود، افزود: این از ضعف‌های ماست که مطالعه و خواندن بیشتر صرف کنکور صورت می‌گیرد و ما جزء نادرترین کشورها هستیم که کتاب درسی داریم و در جوامع دیگر سرفصل به دانش آموزان ارائه می‌شود.
صنعت‌جو به فوائد و اهمیت خواندن اشاره کرد و ادامه داد: قابلیت اندازه گیری، قابلیت ایجاد توسعه و تبدیل شدن به عادت، خواندن رفتاری و نه فرآیندی، بیش نیاز بودن برای مطالعه و قابلیت بنیادی شدن و سرمایه گذاری را از جمله موارد دانست.
وی تصریح کرد: عادت مطالعه و خواندن یک عنصر کلیدی سبک زندگی است و همه خیر و خوبی در حسن عادت خلاصه شده است و خواندن زیربنای باهوش شدن افراد جامعه خواهد بود.
وی با بیان اینکه باهوش شدن یک شبه اتفاق نمی افتد، گفت: باید پایگاه‌های ایجاد عادت که همان خانواده، مدرسه و کتابخانههای عمومی است را تقویت کنیم.
صنعت‌جو با تاکید بر نهاد خانواده افزود: روش تربیتی و آموزشی والدین، کتابخوان بودن والدین، وجود کتابخانه در منزل، استفاده مستقیم از کتاب برای حل مسائل و مشکلات، از جمله راه‌های عادت کردن به مطالعه است.
وی ضمن اشاره به تجربیات موفقی که در جهت ترویج خواندن در جهان استفاده می‌شود، اشاره کرد و افزود: رالی کتاب از طرح‌های موفقی است که بدین شکل صورت می‌گیرد: که هر سال یک کتابخانه عمومی موظف به طرح سوالاتی با توجه به منابع موجود در کتابخانههای شهر می‌شود و برای سایر کتابخانه‌ها ارسال می‌کند. کودکان با استفاده از منابع موجود و ذکر منابع به سوالات پاسخ می‌دهند.
صنعت‌جو داستان نویسی کودکان را نیز از جمله تجربیات موفق بیان کرد و گفت: وقتی کودک داستان بنویسد علاقه‌مند می‌شود که کتاب نیز بخواند.
وی از طرح کتابخانه اتوبوسی که در کشور پاکستان برای جذب کتابخوان اجرا می‌شود را به عنوان یک نمونه بسیار موفق نام برد و ادامه داد: استفاده از تبلت (که امروزه کودکان از آن به عنوان ابزار بازی استفاده می‌کنند)، می‌توان با استفاده از نرم‌افزار و بازی‌هایی که نحوه چگونه مطالعه کردند را به کودکان آموزش می‌دهند را از دیگر طرح‌های موفق اعلام کرد که در آفریقای جنوبی در حال اجرا است.
صنعت‌جو همچنین به سایر طرح‌های موفق کتابخوانی اشاره و تصریح کرد: قطب نمای خواندن، خواندن لذت بخش، دوست من کتاب، کیوسک خواندن (از طرح‌های موفق در کشور انگلستان)، بازدید از کتابخانه توسط کودک، پاکت کتاب خواندن، شبی با هانس کریستین اندرسون (که در این طرح کودک شب را در کتابخانه سپری و برنامه‌های متنوعی برایش اجرا خواهد شد)، من موش کتابخوان هستم (در این طرح کودک کتاب‌های مورد مطالعه‌اش را نقد می‌کند) عضویت نوزادان در کتابخانه (در این طرح، همراه با تولد نوزاد، کارت عضویت کتابخانه به همراه شناسنامه نوزاد به درب منزلشان ارسال خواهد شد) طرح‌های موفقی هستند که در سایر کشورها اجرا می شوند.
دکتر محمدرضا اسماعیلی، عضو هیات علمی کتابداری دانشگاه تهران در کلاس پایانی روز اول، با موضوع «کتابخانه های عمومی و سیاست گذاری محلی خواندن» به نکاتی پیرامون این موضوع اشاره کرد.
وی با تاکید بر موضوع مطالعه به عنوان شاخص توسعه یافتگی، مبحث «استراتژی اقیانوس آبی» را مطرح کرد که در آن استفاده از نوآوری‌های جدید (که در عرصه تکنولوژی اتفاق می‌افتد) را زمینه خوبی برای تجربه دانست و از کتابداران خواست از تجربیات موفق سایر کشورها بهره ببرند.
اسماعیلی با تبیین مفهوم واژه «محلی» که در سیاست‌گذاری محلی بدان اشاره می‌شود، گفت: باید ضمن نگاه کلان، از نگاه جزیی و خرد نیز به مسئله مطالعه بهره بگیریم.
وی با بیان اینکه باید مخاطبین (کتابخوا‌ن‌ها) را بطور جداگانه مورد بررسی و توجه قرار دهیم، از آنها به عنوان جامعه هدف برای برنامه‌ریزی در سیاست‌گذاری محلی اشاره کرد و تصریح کرد: کتابداران باید در خصوص مطالعه فعال‌تر باشند.
وی ادامه داد: کتابخانههای عمومی باید مخاطبانشان را براساس جغرافیا، ترکیب جمیعتی، کودک و نوجوان، زن و مرد و... تفکیک و همچنین براساس تیپ شخصیتی افراد، آنها را تقسیم‌بندی کنند. در مورد نحوه، کیفیت و میزان مطالعه آنها برنامه‌ریزی کنند تا بتوان سرانه مطالعه را در جامعه هدف افزایش داد.
اسماعیلی در پایان، انواع مراحل سیاست‌گذاری را بازدارنده، تلویحی و تصویری بیان کرد و افزود: باید در ابتدا، خط مشی مسئله را بشناسیم و آن را تدوین کنیم. سپس به رسمیت بشناسیم، مشروعیت دهیم و بعد آن را ابلاغ و اجرا کنیم. در گام آخر بازخورد را دریافت و ارزیابی کنیم.
گفتنی است، «مدرسه تابستانی خواندن» یکی از برنامه‌های «طرح ملی خواندن» است که به همت معاونت برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانههای عمومی کشور و با هدف غنای بیش از پیش کتابخانه‌ها در حال برگزاری است.
نظر شما