به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) آیین پایانی پنجمین همایش اندیشه و قلم ارتش، دوشنبه، 26 مرداد 1394 با حضور دکتر غلامعلی حدادعادل، مشاور عالی مقام معظم رهبری و علی آل‌هاشم، رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران در سالن کوثر سازمان عقیدتی سیاسی ارتش برگزار شد.

توجه به تفکر و دانش در ارتش
حدادعادل در این برنامه در توصیه خود به مدیران و نظامیان گفت: درخواستم از همه افرادی که در کشور مسئولیتی بر دوش دارند این است که هنگام فراغت، از تجربه‌های خود برای مسئولان سال‌های بعد بنویسند و اندیشه‌های خود را مکتوب کنند. چرا که این کار سرمایه فکری خوبی برای آیندگان پدید می‌آورد. البته حتما نیاز به چاپ این آثار نیست بلکه صفحات مجازی هم می‌توانند این سرمایه فکری را منتشر کنند.

وی عنوان کرد: برگزاری جشنواره‌ای دوسالانه اندیشه و قلم ارتش، حکایت از توجه به تفکر و دانش در جمهوری اسلامی ایران دارد. باید هم چنین باشد زیرا بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران مجتهد، فیلسوف و عارفی بزرگ و ارزشمند بودند و رهبر این کشور، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای انسانی بزرگوار، فقیه، ادیب، سخنور، با فرهنگ، عالم به زمان هستند. نیرو‌های مسلح چنین کشوری به یقین اهل فرهنگ و دانش و معرفت‌اند.

حدادعادل ادامه داد: در فلسفه انقلاب اسلامی که مرکب قلم نویسندگان را از خون شهیدان برتر می‌داند و در محیطی که عرصه جلوه خون شهیدان است، وقتی مرکب نویسندگان از خون شهیدان نشأت بگیرد، پیداست که نتایج چنین قلم‌هایی نیکو خواهد بود.

مشاور عالی مقام معظم رهبری، ایمان و بصیرت را نخستین ویژگی نیروی مسلح جمهوری اسلامی ایران دانست و به فرازهایی از کتاب نهج‌البلاغه اشاره کرد و گفت: در این کتاب وقتی امیرالمومنین به وصف مجاهدان همراه پیامبر می‌پردازند، می‌فرمایند که آن‌ها افرادی‌ هستند که کورکورانه شمشیر نمی‌زدند و بصیرت داشتند و بنا بر اصطلاح امروز، تفنگشان چشم داشت.
 
علی(ع) پیشوای «اهل سیف و القلم»
وی با بیان این‌که جامعه ما هنوز از برگزاری چنین همایش‌هایی در میان نیرو‌های مسلح متعجب است، افزود: به طور سنتی و عادی، مردم اهل قلم را از اهل رزم جدا می‌دانند. در متون ادبی سنتی ما هم مردم را دو گروه می‌دانند نخست «اهل سیف» و دیگر «اهل قلم». شمار نادری از مردم هر دو ویژگی را با هم داشتند که «اهل سیف و القلم» شناخته می‌شدند. نمونه آن حضرت امیرالمومنین(ع) بودند. ایشان پیشوای نظامیان اهل قلم هستند. علی(ع) در میدان رزم همان توانایی را از خود نشان می‌دادند که در میدان قلم و در عرصه نویسندگی همان شجاعتی را داشتند که در میدان رزم. یعنی فصاحت و بلاغت ایشان هم پایه شجاعت و رزمندگی‌شان بود. در نهج‌البلاغه «امیر‌البیان» است و در جنگ‌آوری هم قهرمان اُحُد و صفین بودند. پس شما که هم نظامی هستید و هم دست به قلم دارید، باید به ایشان اقتدا کنید.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی سخنانش را این‌گونه ادامه داد: البته این ویژگی غیر قابل دست یافتن نیست و در میان نظامی‌های دنیا هم توانسته‌اند به چنین مراتبی دست پیدا کنند. آنتوان دو سنت اگزوپری، یکی از خلبانانی است که در 44 سالگی در تیم پرواز کشته شد اما او را امروز به دلیل کتاب‌های شیرین و دوست‌داشتنی‌اش می‌شناسند. آثاری چون پرواز شبانه، زمین انسان‌ها و از همه معروف‌تر کتاب «شازده کوچولو» که چندین ترجمه فارسی دارد و هر ترجمه آن بارها به چاپ رسیده است.

به گفته وی، نظامی‌ها یک سرمایه مهم در جمهوری اسلامی ایران دارند که سرمایه نوشتن است. این سرمایه همان حضور در میدان جنگ و عرصه‌های نبرد واقعی است. این امر می‌تواند میان افرادی که از تجربه زیسته خود را نوشته‌اند و نویسندگانی که با تکیه بر قوه تخیل خود می‌نویسند، تفاوت چشمگیری پدید آورد. در مثل هم می‌گویند که «شنیدن کی بود مانند دیدن؟!»

این نویسنده و پژوهشگر یادآور شد: جنگ، مهم‌ترین واقعه اجتماعی است که در طول زندگی و تاریخ برای یک ملت رخ می‌دهد. پدیده عجیب و حتی نامفهوم است. تصور کنید که درجه انسانیت به اندازه‌ای هبوط کند که عده‌ای، شمار دیگر را بُکشند. جنگ، یک زلزله اجتماعی است. حال اگر یک فرد نظامی در دوران خدمت یا پس از آن تجربه خدمت را به قلم بکشد، این تلاشی بسیار ارزشمند است زیرا در جنگ است که بسیاری از واقعیت‌های روانشناسانه و جامعه‌شناسانه انسان آشکار می‌شود.

وی ادامه داد: گوهر انسان در زیر و رو شدن اجتماعی مشخص می‌شود. جنگ باعث می‌شود که یک کارگر ساده روستایی، استعداد‌های درونی خود را بروز دهد و گاه به مقام فرماندهی هم برسد. نویسنده‌ای که توانا باشد چنین موضوع‌هایی را شکار می‌کند و نمی‌گذارد که این سوژه‌ها در طول تاریخ فراموش شوند.

آفرین به نگارندگان راز‌های اسارت!
حدادعادل افزود: آزادگان ما در طول اسارت بزرگواری بسیاری از خود نشان دادند. چقدر کتاب در این باره و از این عظمت‌ها نوشته شده است؟ من در 6 ماه دوم سال 1393 چند هزار صفحه کتاب از خاطرات رزمندگان و آزادگان مطالعه کردم. از جمله آثاری چون «پایی که جا ماند» یا «من زنده‌ام» در برابر بزرگی و بزرگواری‌های آن‌ها احساس کوچکی کردم و به صاحب قلمی که واقعیت‌ها و خاطراتش را به نگارش درآورد، آفرین گفتم. این خصوصیتی است که اهل قلم ارتش دارند و دیگران فاقد آن هستند.

وی در بیان اهمیت ثبت آثار ادبی در حوزه دفاع مقدس گفت: در سال‌های پس از جنگ مجموعه‌ای عظیم مکتوب در کشور ما به وجود آمد و آن، ادبیات دفاع مقدس است. در سال 1367 که جنگ به پایان رسید، می‌خواستم در کتاب‌های درسی، مطالبی درباره دفاع مقدس ثبت کنم. این امر کاری دشوار بود. زیرا هنوز چنین متونی تولید نشده بود. اما امروز باید بدون اغراق گفت که درباره دفاع مقدس بیش از 10‌ هزار عنوان کتاب در انواع ادبی نوشته شده است. این، میوه اهل قلم در نیرو‌های مسلح است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تاکید بر عدم ضرورت انحصار قلم نیرو‌های مسلح اهل قلم به نظامی‌گری، اظهار کرد: همان‌طور که در میان برگزیدگان همایش اندیشه و قلم شاهد هستیم، این آثار از میان انواع گونه‌های ادبی و پژوهشی انتخاب شده‌اند.

حدادعادل در بخش دیگری از سخنانش به دوران خدمت سربازی خود در سال 1347 در ارتش اشاره کرد و افزود: من در گروه استادان و دانشگاهیان سرباز بودم اما متاسفانه تعمدا می‌کوشیدند این محیط دانشگاهی را سخیف جلوه دهند. این در حالی است که اکنون نیروی نظامی کشور ما از بصیرترین نیرو‌هاست. امیدوارم کتاب و کتابخوانی جایگاه خود را در نیرو‌های مسلح بیابد و دانشکده‌های افسری اهمیت ویژه‌ای برای سخنوری و هنر نوشتن قائل باشند. مطمئنا با مطالعه آثار دیگران است که می‌توان دست به قلم گرفت.
 
رشد بیش از 50 درصدی آثار نویسندگان ارتش
حجت‌الاسلام والمسلمینن آل هاشم نیز در این مراسم، پس از تبریک سالروز ورود آزادگان به میهن و هفته کرامت، گفت: خداوند متعال در قرآن کریم، به قلم سوگند یاد کرده‌ است. باید والاترین رسالت قلم را بر تحریر کلمات الهی بدانیم. دست توانای قلم علوم و معارف را بر دل تاریخ می‌نگارد و فرزندان زمان را میراث‌بر ارزشمندترین آثار دوران می‌سازد.

رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش با بیان این‌که اولین آیاتی که بر پیامبر گرامی اسلام نازل شده است هم بر «خواندن» تاکید دارد، افزود: گردش قلم بر صفحات کاغذ، سرنوشت بشر را رقم می‌زند. از این‌رو پیروزی و شکست جوامع انسانی به قلم‌ها بستگی دارد. قلم، حافظ علوم و دانش‌هاست؛ پاسدار افکار اندیشمندان، حلقه اتصال فکری علما و پل ارتباطی گذشته و آینده بشر است و حتی ارتباط آسمان و زمین نیز از طریق لوح و قلم حاصل شده است. قلم انسان‌هایی که از نظر زمان و مکان جدا از هم زندگی می‌کند را پیوند می‌کند. قلم راز‌دار بشر و خزانه‌دار روح و جمع‌آوری کننده تجربیات اعصار است و اگر خداوند به آن سوگند یاد می‌کند، به همین دلیل است.

وی تاکید کرد: فرماندهی معظم کل قوا اهمیت ویژه‌ای برای اهالی قلم قائل هستند. بنابراین همایش اندیشه و قلم ارتش با هدف گرامیداشت اهل قلم، شناسایی فرهیختگان و اهل قلم ارتش، شناسایی نویسندگان غیر نظامی که آثاری درباره ارتش تالیف کرده‌اند و شناسایی مراکز برتر انتشاراتی فعال در این حوزه برگزار می‌شود. گردآوری و پردازش آثار اهل ارتش برای بهره‌برداری پژوهشگران و قدردانی از خانواده‌های دست به قلم ارتشی نیز از دیگر اهداف برپایی همایش اندیشه و قلم ارتش است.

حجت‌الاسلام والمسلمین آل هاشم ادامه داد: در پنجمین همایش، 460 عنوان از 250 نویسنده دریافت کردیم. این آثار در 12 رشته داوری شد که میزان رشد آثار ارسالی نسبت به سال‌های گذشته رشد 52 درصدی داشت.