خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- چرا جهان به وجود آمده است؟ ما از کجا آمده ایم؟ چرا آدم ها می میرند؟ بعد از مرگ چه می شود؟ حقیقت کدام است؟ باطل کدام است؟ آیا میکروب ها موجودات خبیثی هستند؟ اینها و هزاران سوال دیگر؛ مواردی هستند که کودکان از ما می پرسند و البته پاسخ به آن‏ها همیشه آسان نیست. چاره چیست؟ آیا می بایست به آن‏ها تنها بگوییم نمی‌‏دانم و یا به پاسخی کوتاه و شتاب‏زده اکتفا کنیم و راه تفکر را بر آن‏ها ببندیم؟

انتشارت دی کا که سال‏‌های زیادی را به انتشار کتاب در حوزه کودکان اختصاص داده است به تازگی کتابی در حوزه فلسفه برای کودکان منتشر کرده است که خواندن آن  برای هر فردی که به‌نحوی بخواهد با پرسش‌های عمیق کودکان مواجهه‌ای در خور داشته باشد، اعم از والدین یا مدرس تفکر انتقادی یا معلم فلسفه برای کودک مفیده است و البته خواندن آن به سواد فلسفی چندانی احتیاج ندارد بلکه هر کس که به اندازه کافی علاقه‌مند، خلاق و پژوهش‏گر باشد می‌‏تواند از این کتاب بهره برد. اثر حاضر که در مجموعه کتب مصور قرار می‌‏گیرد ساختاری منظم و شفاف دارد و در پی آن است تا با بهره‌‏گیری از تصاویری با کیفیت بالا و بسیار جذاب، پرسش های فلسفی کودک را به زبانی که برایش قابل فهم باشد، توضیح دهد.

نویسنده با دسته بندی پرسش‌‏ها در حوزه‌‏های مختلف و ریشه‌یابی آن‏ها تلاش می‏‌کند تا اهمیت تفکر را به آن‏ها نشان دهد تا بدانند سوالاتی که پرسیده‌‏اند اموری دم دستی و بی اهمیت نبوده‌اند بلکه مسائلی هستند که یافتن پاسخشان، دغدغه فیلسوفان در تمام اعصار بوده است. رویکرد جامعی که در این کتاب مشاهده می‏‌شود کمک کرده است که آراء مختلفی که در فلسفه غرب و شرق وجود دارد در کنار هم جمع و کودک بدون آن که درگیر پیچیدگی‏‌های تئوریک شود به آسانی اطلاعات خوبی در خصوص معرفت، وجود و حقیقت کسب کند؛ از جمله می توان به آراء متافیزیکی سقراط، افلاطون، دیوید هیوم، جان لاک ... اشاره کرد که با هنرمندی تمام بازگو شده اند.

سوالات کتاب به حدی عمیق و مهم هستند که خواننده را غرق تفکر می‏‌سازد و  او را وا می‌‏دارد که برای یافتن پاسخ‏‌های بیشتر خود را به این کتاب محدود به این کتاب نکند و به پژوهشی بیشتر و کاوشی گسترده‌تر دست زند. این امر را می توان تا حدودی شبیه حلقه‏‌ی پژوهش کارگاه های فلسفه برای کودکان دانست. تشکیل این دایره علاوه بر اینکه به ایجاد رابطه چشم در چشم میان همکلاسی‏‌ها و  تسهیل گر کمک می‌‏کند، بستر مهمی فراهم می‌‏کند تا پرسش اولیه‌ موجد بحث خاتمه پیدا نکند. این رویکرد به تداوم پژوهش و بازاندیشی پرسش‌ها با روشی مدون می‌انجامد، چنانکه معمولا آغاز و انجام اینگونه جلسات پرسش است.

حال سوال این است که این کتاب تا چه میزان می تواند برای کارگاه‌‏های مذکور مفید واقع شود؟ حقیقت آن است که بنیان‏گذاران برنامه‏ فلسفه برای کودکان اعتقاد دارند که داستان‏ها و کتاب‏هایی که برای این کلاس‏ها نوشته می‏‌شود تنها می‌‏بایست برای این هدف نوشته شده باشند؛ چراکه این داستان ها که دارای محتوایی فلسفی هستند به عنوان سکوی پرتاب عمل کرده و ذهن کودک را درگیر و ایجاد سوال می‌‏کند و سپس با استفاده از این سوالات بحث ایجاد شده و کودکان در حلقه مذکور به گفت‌وگو می‏‌نشینند. کودکان می‏‌آموزند که برای موافقت یا مخالفت با نظرات سایر اعضا بایستی دلایل خود را اقامه کرده و از تبعیت بی چون و چرا و یا جمود بپرهیزند.

واضح است این کتاب ویژگی مذکور را نداشته چرا که اساسش بر سوال است و البته ادعایی هم برای به کار رفتن در کلاس‏‌های درس فلسفه برای کودکان را ندارد . اما با این وجود از آنجا که کتاب‌های این حوزه عموما بدون تصویر هستند؛ کیفیت و ارتباط وثیق تصاویر با موضوعات می‏تواند نقش به سزایی در تسهیل گری ایفا کند. بنابراین اگرچه شاید نتوان این کتاب را به عنوان منبع اصلی کلاس معرفی کرد اما استفاده از آن در مواردی که خود سوال به عنوان اهرم استفاده می شود ،مفید به نظر می‏‌رسد . به عنوان مثال معلم این کلاس می تواند یکی از سوالات را انتخاب، آن را روی تابلو بنویسد و سپس به بحث بگذارد. استفاده از مطالب کتاب می تواند به عنوان راهنما استفاده شود و یا در قیاس با نظرات دانش‏آموزان در کلاس خوانده شود.

کتاب، کتاب فلسفی کودک با زیر عنوان مقدمه ای برای متفکران مهم دنیا و ایده های بزرگشان، به زبان انگلیسی در 144 صفحه ، در مارچ 2015 به چاپ رسیده است و گروه سنی 8-12 سال مخاطب اصلی اش این کتاب هستند. اگر در پی کشف سوالات کودکتان هستید یا می خواهید فلسفه را به زبانی آسان‌تر به دانش آموزنتان بیاموزید، این کتاب دستیار خوبی برای شما خواهد بود.