به مناسبت سالروز تولد پایهگذار علم هواشناسی
سیری در زندگی رابرت هوک نویسنده «میکروگرافیا»/ انتشار 40 عنوان کتاب هواشناسی در یک سال
امروز شنبه (18 جولای برابر با 27 تیرماه) سالروز تولد رابرت هوک، پایهگذار علم هواشناسی و نویسنده آثار ارزشمندی همچون «میکروگرافیا» است. این گزارش ضمن معرفی اجمالی شخصیت علمی این دانشمند، مروری آماری بر کتابهای هواشناسی در یک سال گذشته دارد.
آشنایی با شخصیت علمی و آثار رابرت هوک
هوک در سال 1665 کتاب « Micrographia (ميكروگرافيا)» را كه يكی از شاهكارهای علمی قرن هفدهم بود، منتشر کرد. آن اثر علاوه بر بسياری نكات ديگر، شامل نخستين توصيفها و نقشههای واحدهايی بود كه ياخته (سلول) ناميده میشدند؛ اصطلاحی كه او بهكار برده بود. وی در پيدايش نگرشی انقلابی نيز سهيم بود كه شيوه برخورد با حركت دورانی بهطور اعم و پويايیشناسی كيهانی را بهطور خاص از نو تدوين و تنظيم كرد.
رابرت هوک در مكاتبه مشهوری با نيوتن اين عقيده را بيان كرد كه نيروی ثقل متناسب با مجذور فاصله كاهش مییابد؛ نظريهای كه نيوتن را به راه درک رابطه عكس مجذور كشانيد و وی را در مسير كشف جاذبه عمومی قرار داد. نیوتون در كتاب «Lectiones culterianae 1679» كه مجموعهای از شش اثر كوتاه بود قانون هوک را شرح داد كه عبارت بود از قانون كشسانی با اين بيان كه تنش (stress) با كرنش (strain) متناسب است.
وی خدمات زیادی به علم عرضه کرد که شايد مهمترين خدمت هوک به علم در رشته ساخت و كاربرد ابزارها باشد. اختراع تلسكوپ دريچه ديافراگم، پاندول ساعت، دستگاه سنجش انكسار نور در مايعات، بارومتر (هواسنج و غلظتسنج الكلی) و رطوبتسنج از جمله اقدامات علمی بنيانگذار هواشناسی علمی است.
این دانشمند كتابی درباره خاصيت موئين بهويژه صعود مايعات در لولهها نوشت. وی دريافت كه حركت اجسام ريز و كوچک روی سطح مايعات و بالا رفتن نفت از فتيله و حركت شيره خام و پرورده گياهان، بر اثر خاصيت لولههای موئين است. رابرت هوک در سال 1702 در سن 67 سالگی در لندن درگذشت. دو سال پس از مرگ اين دانشمند مجموعه رسالاتش منتشر شد.
مروری بر بازار نشر کتابهای هواشناسی در یک سال گذشته
در یکسال گذشته 40 عنوان کتاب در زمینه هواشناسی در کشور منتشر شده که 33 عنوان از این آثار نخستین بار راهی بازار نشر شدند و هفت عنوان کتاب نیز به چاپ مجدد رسیدند. تعداد آثار تالیفی این حوزه 34 عنوان و آثار ترجمه شده نیز 6 عنوان بوده است. ناشران تهرانی در یکسال گذشته 35 عنوان کتاب با موضوع هواشناسی راهی بازار کتاب کردند و سهم ناشران شهرستانی از بازار کتابهای هواشناسی انتشار پنج عنوان کتاب بوده است.
کتاب «مبانی آب و هواشناسی (با اصلاحات)» نوشته مشترک محمدرضا كاويانی و بهلول عليجانی، در این مدت از سوی سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) به چاپ هجدهم رسید.
گزیده کتابهای هواشناسی (27 تیر 93 تا 27 تیر 94)
«100 حقيقت شگفتانگيز درباره آب و هوا»
كلر اليور؛ مترجم: مسعود سلطانی - ذكر - 48 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 3 سال 1394 - 1000 نسخه - 42000 ريال.
«آب و هواشناسی (مبانی و ايران): مجموعه جغرافيا»
حسين عبادی - مهر سبحان - 252 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 3 سال 1393 - 2000 نسخه - 280000 ريال.
«آب و هواشناسی نظامی»
بهاهتمام:علی حنفی - دافوس آجا - 236 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 120000 ريال.
«آب و هوای كره زمين»
حسن ذوالفقاری - دانشگاه رازی - 282 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 120000 ريال.
«اتمسفر و چرخه ژئوشيميايی (مرجع دانشگاهی كارشناسی ارشد)»
گردآورنده: دپارتمان زمينشناسی مهرپويا مهراس - مهرپويا مهراس - 130 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 128000 ريال.
«تاكتيکها، تكنيکها، و روندها در هواشناسی توپخانه صحرایی»
مترجم: حسين پروند - شركت پيشرو فناوری قائد - 390 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 200 نسخه - 250000 ريال.
«دانستنیهايی درباره آب و هوا»
سايمون آدامز؛ مترجم: ليلا واعظزاده مقدس؛ ويراستار: وحيد كريم داديان - بهنشر، كتابهای پروانه - 32 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 6 سال 1393 - 3000 نسخه - 50000 ريال.
«دما، فشار، رطوبت و بارش هوا (مرجع دانشگاهی دكتری)»
بهاهتمام: دپارتمان جغرافيا مدرسان برتر - مدرسان برتر - 136 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 134000 ريال.
«زبان تخصصی رشته ژئوفيزيک و هواشناسی»
افسانه دائمی - مهر سبحان - 196 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 3 سال 1393 - 2000 نسخه - 180000 ريال.
«ساختار اتمسفر زمين و تابش (مرجع دانشگاهی دكتری)»
دپارتمان جغرافيای مدرسان برتر - مدرسان برتر - 106 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 106000 ريال.
«سوالات بخش پنجم ژئوفيزيک و هواشناسی كارشناسی ارشد به همراه پاسخ تشريحی»
بهاهتمام: دپارتمان ژئوفيزيک و هواشناسی مهرپويا مهراس - مهرپويا مهراس - 108 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 106000 ريال.
«سوالات بخش چهارم مجموعه علوم جغرافيا - اقليمشناسی (كد 2105) دكتری 93 به همراه پاسخ تشريحی»
گردآورنده: دپارتمان علوم جغرافيايی مدرسان برتر - مدرسان برتر - 102 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 102000 ريال.
«علوم جغرافيايی (آب و هواشناسی، اقليمشناسی)»
گردآورنده: منصور حليمی؛ زهرا زارعی - دانش بيگی - 136 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 225000 ريال.
«كشاورزی ايران در گذار به تغيير اقليم و گرمايش جهانی»
عليرضا كوچكی؛ مهدی نصيری محلاتی؛ سرور خرمدل - دانشگاه فردوسی مشهد - 212 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 55000 ريال.
«گابريل فارنهايت: پيشگامان هواشناسی»
دبرا جی. هاوسل؛ مترجم: حسن سالاری؛ ويراستار: يونس كرامتی - محراب قلم - 32 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 3300 نسخه - 50000 ريال.
«مبانی آب و هواشناسی (با اصلاحات)»
محمدرضا كاويانی؛ بهلول عليجانی - سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) - 600 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 18 سال 1393 - 2000 نسخه - 170000 ريال.
«مبانی هواشناسی»
عباس فرجپورعلمداری؛ محسن رحيمی - رامان سخن - 236 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 160000 ريال.
«مجموعه سوالات تاليفی دوره دكتری علوم جغرافيا - آب و هواشناسی (بخش دوم)»
دپارتمان علوم جغرافيايی مدرسان برتر - مدرسان برتر - 104 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 102000 ريال.
«مجموعه سوالات و پاسخهای تشريحي ژئوفيزیک و هواشناسی كارشناسی ارشد سراسری 93 (بخش چهارم)»
دپارتمان ژئوفيزيک و هواشناسی مدرسان شريف - مدرسان شريف - 110 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 86000 ريال.
«نمونه سوالات رشته علوم جغرافيايی - آب و هواشناسی با پاسخ تشريحی دكتری 92 (بخش چهارم)»
دپارتمان علوم جغرافيايی مدرسان شريف - مدرسان شريف - 106 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 82000 ريال.
«هوا و اقليمشناسی (رشته اقتصاد كشاورزی)»
فريد اجلالی؛ ويراستار: حسين بانژاد - دانشگاه پيام نور - 324 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 10 سال 1393 - 3000 نسخه - 80000 ريال.
«هواشناسی»
رولندبی استول؛ مترجم: سيدابوالفضل مسعوديان؛ بختيار محمدی - دانشگاه اصفهان - 332 صفحه - جلد 1 - وزيري (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 85000 ريال.
«هواشناسی (همديدی - ديناميكی)»
هوشنگ قائمی؛ عليرضا محبالحجه؛ مجيد آزادی - آب و هوا - 672 صفحه - رحلي (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 300000 ريال.
«هواشناسی هوانوردی»
پيتراف لستر؛ مترجم: فرهاد جهانتيغ؛ صمد آقامحمدی - روناس - 254 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 200000 ريال.
«هواشناسی: مجموعه ژئوفيزيک و هواشناسی»
سمانه ثابتقدم - مهر سبحان - 114 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 3 سال 1393 - 2000 نسخه - 130000 ريال.
«واژهنامه و مفاهيم آب و هواشناسی با زبانهای (انگليسی - فارسی - عربی) و با زبانهای (فارسی به عربی و انگليسی) همراه با كاربرد فعاليتهای هواشناسی»
عبدالله تربالی - فانوس - 250 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1393 - 1000 نسخه - 15000 ريال.
نظر شما