فرید مرادی، پژوهشگر نشر با بیان خاطره‌ای از کاشی‌چی عنوان کرد: سال 1340 زمانی که دکتر علی امینی، نخست‌وزیر پهلوی بر سر کار آمد یک بحرانی کشور را در خود گرفت. در ایران زمانی که بحران می‌آید نخستین جایی که با مشکل مواجه می‌شود، کتابفروشی‌هاست. در این بحران اقتصادی سال 1340 نیز مشکلات مالی دامن کتابفروشی‌ها را گرفت.
وی در ادامه درباره به وجود آمدن بساطی‌های کتابفروشی افزود: کاشی‌چی در این زمان بسیاری کتاب چاپ کرده بود به‌طوری که انبار‌ها پر از کتاب بود. خبر آمد که حسن معرفت که یک کتابفروشی بزرگ راه انداخته بود، لاتاری کتاب برپا کرده است. اقدامی که باعث شد انبار کتاب معرفت خالی شود. این اقدام معرفت بعد‌ها موجب به‌وجود آمدن بساطی‌های کتابفروشی شد.
این پژوهشگر نشر با اشاره به عکس‌العمل کاشی‌چی درباره لاتاری کتاب بیان کرد: خبر به کاشی‌چی که رسید به معرفت اعتراض خودش را اعلام کرد و گفت من این عمل را نمی‌پسندم و این کار شبیه قمار است! معرفت در پاسخ به او گفت: تو اگر می‌توانی کار بهتری بکن. این حرف معرفت کاشی‌چی را به فکر واداشت.
مرادی با اشاره به آگهی کتاب گفت: پس از مدتی تفکر به شخصی به نام بلبلی که طراحی پوستر می‌کرد تماس گرفت و از او درخواست کرد یک طرح آگهی کتاب برای او طراحی کند و در آن بنویسد: «کتاب کیلویی ده تومن». پس از پخش این آگهی صف عجیب و غریبی در کنار کتابفروشی گوتنبرگ تشکیل و انبار کتاب‌ها خالی شد و حتی برخی کتاب‌ها با این شیوه فروش تجدید چاپ شدند. البته ناشران اعتراض کردند و بعد از یک‌سال و نیم این بساط تعطیل شد.
باقرزاده در رواق تاریخ ایران خواهد ماند
مهدوی‌راد با اشاره به ویژگی‌های اخلاقی زنده‌یاد باقرزاده گفت: وی مردی ثابت‌قدم در راهی گام گذاشت که انتخاب کرده بود. وی درباره چگونگی ورودش به حوزه نشر گفت: یک‌روز به یک جلسه ادبی در مشهد رفتم در آن جلسه افرادی مانند محمد‌رضا شفیعی کدکنی حضور داشتند. من در آنجا اعلام کردم که می‌خواهم ناشر بشوم آنها گفتند بسیارخوب است، ناشر بشو، اما می‌خواهی چه کتاب‌هایی را چاپ کنی؟
دبیر فصلنامه آئینه پژوهش افزود: باقرزاده در پاسخ به شاعران حاضر در آن جلسه گفت: کتاب «شعر امروز خراسان» را منتشر می‌کنم. پس از آن به مدت 53 سال که وی در حوزه نشر فعالیت داشت کتاب‌های ارزشمند بسیاری را منتشر کرد. کتاب‌هایی که هر اهل تفکری از جامعه که به آنها مراجعه می‌کرد از یک زاویه فکری می‌توانست با این کتاب‌ها ارتباط بگیرد.
بشیری، یکی دیگر از سخنرانان این مراسم درباره باقرزاده گفت: وی کار نشر را با 500 تومان شروع و کتاب «شعر امروز خراسان» را منتشر کرد و انتشارات توس از این 500 تومان زاده شد. بنده تلاشم این است که به شناسایی بُعد مطبوعاتی باقرزاده بپردازم زیرا وی قبل از اینکه در حوزه نشر فعال شود خبرنگار مجله تهران مصور بود.
وی با اشاره به سبک و سیاق خبرنگاری این ناشر پیشکسوت عنوان کرد: در آن زمان من سردبیر مجله تهران‌مصور بودم و آشنایی من با باقرزاده از این مجله آغاز شد. وی خبرنگار ما در مشهد بود و خبرهای بسیار تاثیر‌گذاری برای ما می‌فرستاد. در هر موضوعی که به دنبال خبر می‌رفت هدفش از خبر فرستادن درآمد‌زایی نبود.
این سردبیر سابق مجله تهران‌مصور اظهار کرد: گزارش‌ها و اخباری که وی برای مجله می‌فرستاد چه آن گزارشی که درباره جزامیان تهیه کرد و یا آن سلسله گزارش‌هایی که درباره شریک‌شدن کارگر‌ها در سود کارخانه‌ها به نگارش درآورد، هرکدام در زمان خودش باعث تحولی اجتماعی در کشور ما شد.
در بخشی از این مراسم علیرضا دادمهر و منوچهر اشرف‌الکتابی درباره خصوصیات رسول دادمهر مدیر انتشارات چاپ‌پخش صحبت کردند. فرزند دادمهر درباره پدرش گفت: پس از توقف چاپ آثار شریعتی در حسینیه ارشاد ادامه انتشار کتاب‌های وی در نشر چاپ‌پخش دنبال شد. این نشر با سهامداری کاظم سامی، پدرم و افراد دیگری تاسیس شد. همچنین پدرم با تحصیلاتی که در حوزه حقوق داشت تلاش می‌کرد تا در اتحادیه ناشران مسئولیت رفع اختلاف را برعهده بگیرد.
وی با اشاره به سهم رسول دادمهر در حوزه نشر بیان کرد: پدرم برای خدمت به ناشر کشور فعالیت‌های مختلفی در زمینه فرهنگی انجام داد و تعداد صد کتاب را در حوزه علوم سیاسی و اجتماعی چاپ کرد و در رونق کتابخوانی سهم درخوری به‌عهده داشت و در سال 88 نیز از سوی موسسه خانه کتاب به عنوان ناشر برگزیده انتخاب شد.
سیاح؛ بنیان‌گذار فرهنگ‌نامه عربی - فارسی
در بخش دیگری از این مراسم در نکوداشت احمد سیاح، سخنرانی به‌نام احمد حاج‌شریف درباره وی گفت: سیاح در سن 20 سالگی به عتبات رفت و در جلسه درس حاج‌سید‌حسن اصفهانی و آقا‌بزرگ تهرانی شرکت کرد و بعد از بازگشت در تهران مغازه کتابفروشی را برپا و شغل انتشارات را برای خود انتخاب کرد.
وی افزود: از آنجا که به متون دینی علاقه داشت برای آگاهی بیشتر از این متون به حوزه رفت و نزد استادان بزرگی مانند حاج‌سید‌کاظم اصفهانی، جلال‌الدین همایی، علامه میرزا‌حسن شهرانی درس آموخت. وی نخستین کتابی را که تالیف کرد درباره زندگی علی‌ابن‌موسی‌الرضا بود. در کنار تالیف کتاب، ترجمه‌هایی را نیز انجام داد. وی اثری را در بخش فرهنگ لغت در ایران منتشر کرد و به نوعی بنیان‌گذار فرهنگ لغت عربی به فارسی بود که این فرهنگ لغت را در بیست سال تدوین و چاپ کرد که این کتاب مورد توجه علما و مراجع بزرگ قرار گرفت.
نظر شما