هفدهمین جلد از مجموعه «مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران» به قلم سید فرید قاسمی منتشر شد. این اثر زندگی فردی و اجتماعی ایرج افشار را معرفی کرده است.
مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب در مقدمه این اثر چنین بیان کرده است:
«کتابشناسی در دنیای امروز به عنوان یک علم شناخته شده و مطرح است و عالمان این علم یعنی کتابشناسان از قدیمالایام از مقبولیت و اهمیت خاصی برخوردار بودهاند. بزرگانی چون ابن غضائری، نجاشی، شیخ طوسی، ابن ندیم، ابن شهر آشوب، عبدالله افندی، ثقةالاسلام تبریزی، آقا بزرگ تهرانی و بسیاری از بزرگان که امروز ما آنها را با نام کتابشناسان عصر خود می شناسیم سهم بسزایی در شکلگیری تمدن اسلامی ما داشته و دارند.»
«از تولد تا کتابشناسی»، «حیات کتابشناسانه»، «پس از کتابشناسی» و «آثار» عناوین بخشهای مختلف این مجموعه را تشکیل میدهد. هفدهمین جلد از این مجموعه زندگی فردی و اجتماعی ایرج افشار را به تصویر کشیده است.
همکاری با مجله جهان نو، انتشار نوشتههایی در روزنامهها و مجلهها، شرکت فعالانه در پاتوق هفتگی نشریهها از راه نو و جهان نو تا داریا و خروس جنگی و محفلهای اهل قلم، ارائه پایاننامه تحصیلی با عنوان «اقلیتها در ایران» و دریافت برگه لیسانسیه قضایی دانشکده حقوق دانشگاه تهران (1328)، امتناع از وکالت و قضاوت، استخدام در وزارت فرهنگ به عنوان دبیر دبیرستانهای شرف و قریب (ایرانشهر) تهران از دیگر رویدادهای زندگی حرفهای ایرج افشار در دهه 1320 به شمار میآیند.
در بخشی از «حیات کتابشناسانه» چنین میخوانیم: «اگرچه زندگی فهرستنگارانه و کتابگزارانه ایرج افشار با تنظیم نخستین فهرست مطالب سالانه برای مجله آینده (سال 1324) و نگارش یادداشتهایی درباره بعضی از کتابها از دهه 1320 شروع شد اما حیات کتابشناسانه حرفهای او را باید سال 1330 دانست که به عنوان کتابدار کتابخانه دانشکده حقوق دانشگاه تهران گمارده شد. ورود افشار به دانشگاه تهران نقطه عطف در زندگی او بود.»
بخشی دیگر از «حیات کتابشناسانه» این مجلد، افشار را چنین معرفی کرده است: «افشار افزون بر نشریههای ماهانه، فصلانه، سالانه و پیاپیهای گهگاهی درباره کتاب و کتابداری و کتابشناسی، آثاری پدیدآورده که بعضی همچون «فهرست مقالات فارسی» در زمینه تحقیقات ایرانی نظیر ندارد؛ کتابشناسی فهرستهای نسخههای خطی فارسی در دنیا (1337)، فهرستنامه کتابشناسیهای ایران (1342)، اصول ساده کتابداری (با همکاری حسین بنی آدم، هوشنگ اعلم و علی اکبر جانا، 1344)، سیر کتاب در ایران (1344) و کتابخانههای ایران (1344) عناوین برخی از این آثار را تشکیل میدهند.»
مخاطبان در بخش «پس از کتابشناسی»، ایرج افشار را چنین میشناسند: «ایرج افشار در دهه سی (1330 تا 1339) افزون بر کتابداری کتابخانه دانشکده حقوق دانشگاه تهران این مسوولیتها را نیز عهده دار شد: عضویت انجمن ایرانشناسی، دبیری گروه ملی کتابشناسی ایران، عضو مؤسس انجمن ایرانی فلسفه و علوم انسانی وابسته به کمیسیون ملی یونسکو، قائم مقام مدیرعامل بنگاه ترجمه و نشر کتاب، عضو مؤسس و دبیر کلوب کتاب / انجمن کتاب، عضو شورای کتابخانه وزارت خارجه، عضو کمیته تشکیل بایگانی کل کشور از طرف کمیسیون ملی یونسکو و نظارت بر انتشارات گروه ملی کتابشناسی ایران و انجمن کتاب.»
بخش «آثار» این مجلد، یکی از آثار برجا مانده از ایرج افشار را قلم گریانی در سوگ ناموران عرصه فرهنگ و قلم معرفی کرده است. همچنین در این بخش می خوانیم: «سوگنگاری او پیشینهای افزونتر از شصت سال دارد. گویا مقالهای که درباره حسن مقدم با عنوان «به یاد علی نوروز» چاپکرده در جهان نو نوشته، نخستین نگارش وی در این زمینه است.
هفدهمین جلد از مجموعه «مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران» به قلم سید فرید قاسمی با شمارگان هزار نسخه در 48 صفحه به بهای 50 هزار ریال از سوی مؤسسه خانه کتاب منتشر شده است.
نظر شما