نویسنده با تألیف این کتاب قصد داشته است الگوهای صحیح و کاربردی‌تری به منظور استفاده بهینه‌تر از این منابع مالی را ــ که دارای پشتوانه‌های عظیم اعتقادی‌ـ‌فرهنگی هستند ــ ارائه کند و آنها را در اختیار سازمان‌هایی چون اوقاف و یا سازمان‌ها و موسسات خیریه و مراکزی که به نحوی در رفع مشکلات اقتصادی جامعه تلاش می‌کنند، قرار دهد.
آشنایی با گوشه‌ای از مسائل وقف در گذشته، بررسی پیشینه و عملکرد وقف برای برنامه ریزی‌های کاربردی امروز و توجه به آینده وقف همگام با تحولات جهانی و نیازمندی‌های انسان فردا از جمله اهداف این کتاب است.
آن چه در این کتاب می‌خوانید
کتاب شامل هفت فصل است که پنج فصل آن درباره ساختار نهاد وقف در فقه و بستر زمانی (تاریخ) به رشته تحریر درآمده و دو فصل پایانی به اصل ضرورت و استمرار وقف در حوزه‌های عبادی ــ فرهنگی و اقتصادی در قرن 21 پرداخته است. طباطبائیان در فصل نخست کتاب به موضوع وقف در ایران، قبل و بعد از اسلام، در فصل دوم به کارکرد عبادی ـ فرهنگی نهاد وقف، در فصل سوم به کارکرد اجتماعی نهاد وقف، در فصل چهارم به نقش حکومت‌ها در ماندگاری یا تخریب وقف، در فصل پنجم به ساختار و تاریخ وقف در سلسله‌های ایرانی، در فصل ششم به موضوع وقف در قرن 21: نگاهی به آینده عبادی ــ فرهنگی وقف و در فصل هفتم به بررسی وقف در قرن 21: نگاهی به آینده اقتصادی وقف پرداخته است. در بخش ضمائم نیز اصطلاحات وقف را توضیح داده است.
گزیده‌ای از کتاب
در بخشی از فصل ششم کتاب با موضوع «نهاد وقف در قرن 21 و خطر سکوت» آمده است:
«برخی معتقدند در خصوص نهاد وقف در قرن حاضر خطر سیاست سکوت در پیش گرفته شده است؛ آنان معتقدند می‌توان علل و عواملی را که موجب این سیاست شده است، تسلط و سیطره دولت‌ها در همه امور وقف قلمداد کرد. در یکصد سال اخیر دولت‌ها تحت عناوین مختلف بر همه مؤسسات و موقوفات دست اندازی و سیاست‌های خودشان را اعمال کرده‌اند و مردم روز به روز نقش کمتری در اداره موقوفات احساس می‌کردند.
از طرفی اگر مخالفتی با برنامه‌ها و ساختارهای ابلاغی دولت‌ها برای نهاد وقف داشته باشند نه تنها این اندیشه و نظارت مورد توجه قرار نمی‌گیرد بلکه از طرف دولت‌ها مورد آزار و اذیت واقع شده‌اند. امروزه شاهد هستیم در برخی از کشورهای اسلامی موقوفات توسط وزارت خانه‌های اوقاف اداره می‌شود و بسیاری از موقوفه‌خواران به دلیل وضع قوانین مختلف و گاهی متضاد، اساس فعالیت‌های موقوفه‌ها را از بین برده‌اند و صاحبان اصلی موقوفه نقش چندانی در اداره و نظارت آن ندارد. امروزه بعضی از نهادها با اجتهاد حکومتی نسبت به وضع قوانین فقهی و اجتماعی به نوعی نهاد وقف را در کشورهایشان پیاده‌سازی کرده‌اند که جامعه و آحاد اجتماعی تمایل جدی برای فعالیت در این حرکت عظیم ندارند. هر چند که باید متذکر شد قوانین و مقررات اوقاف در هر کشور اسلامی و غیراسلامی متفاوت است و براساس ساختار و نوع حکومت‌ها قوانین وضع می‌شود.» (صص 177 ــ 178)
«وقف در قرن 12: با نگاهی بر گذشته و آینده» تألیف عطیه‌سادات طباطبائیان را انتشارات «ایده نو» برای دومین بار در سال 1393 در 220 صفحه با بهای 100هزار ریال منتشر کرده است.
نظر شما